Türkiye'de yetiştirilen bazı domates gen kaynaklarının tuza toleransları ile morfolojik özellikleri
Salt tolerance and morphological characteristics of some tomato genotypes grown in Turkey
- Tez No: 202335
- Danışmanlar: PROF. DR. VEDAT ŞENİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: NaCl, tuza tolerans, domates, tolerans indeksi, melezleme, NaCl, salt tolerance, tomato, tolerance index, cross-pollinations
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Bu arastırmada, tuz çalısmaları Uludağ Üniversitesi Bahçe bitkileri seralarında, melezleme çalısmaları Tat Tohum A.S.'de, laboratuar islemleri de Uludağ Üniversitesi Bahçe Bitkileri ve Toprak Bölümü laboratuarlarında, 2003-2006 yıllarında gerçeklestirilmistir. Arastırma iki asamada yapılmıstır. Birinci asamada, Türkiye coğrafyasında yetistirilen otuz üç adet domates genotipi arasından tuza tolerant ve hassas olanlar belirlenmistir. ?kinci asamada, tolerant ve hassas genotipler resiprokal olarak melezlenmis, elde edilen F1 melezlerinin tuza toleransları ve sitoplazmalarının tuza toleransta etkisi tespit edilmistir. Genotip ve melezlerden elde edilen fidelere, kontrol, 8 ve 12 d/Sm NaCl konsantrasyonları kırk gün boyunca uygulanmıstır. Tuz uygulamaları ile birlikte, 33 adet farklı domates genotipi arasından bitki boyu ve yaprak sayısı, gövde-yaprak yas ağırlığı, kök-gövde-yaprak kuru ağırlıkları ve K/Na- Ca/Na oranları temel alınarak üç adet tuza tolerant (40395, 40443, 47839) ve iki adet (62573, 70452) hassas genotip saptanmıstır. Bu genotiplerden 40443 ve 62573, 47839 ve 62573, 62573 ve 40443 arasında yapılan melezlemelerden elde edilen F1 melezleri yüksek tuz konsantrasyonunda daha iyi performans göstermistir. Denemeler sonunda, artan tuz konsantrasyonları ile birlikte tüm büyüme parametrelerinin azaldığı ve bitkilerin toprak üstü ve toprak altı organlarında Na miktarının arttığı, Ca-K iyonlarının azaldığı ve bu azalmaların duyarlı genotip ve melezlerde yüksek, tolerant olanlarda daha az gerçeklestiği belirlenmistir. Yüksek tuz konsantrasyonlarında K-Ca iyonlarını daha yüksek miktarda alabilen ve bünyelerinde K/Na-Ca/Na oranlarını yüksek tutabilenlerin tuz konsantrasyonlarına dayanıklı olduğu tespit edilmistir. Tuza toleransta sitoplazmanın etkileri bakımından farklılıklar bulunmustur. Melezlemelerin tümünde sitoplazmanın bir parametre üzerine etkisi önemli bulunmusken, bir baska parametrede ise aynı melezlemede etkisinin olmadığı görülmüstür. Bu nedenle sitoplazmanın tuza toleransta karmasık bir yapı gösterdiği saptanmıstır.
Özet (Çeviri)
This study was undertaken between the years of 2003 and 2006. Salt treatments were applied in greenhouse and laboratories of the departments of Horticulture and Soil Sciences at Uludağ University. Crossings were completed at TAT Joint-Stock Company. The study was carried out in two stages: in the first stage Salt tolerance differences amongst 33 different tomato genotypes in Turkey was investigated. In the second stage; salt tolerant and salt sensitive genotypes were reciprocally crossed, and salt tolerance of new F1 generations and the effects of their cytoplasms on salt tolerance was tested. Different salt concentrations (control, 8, 12 dS/m NaCl) were applied on genotypes and new crossings for 40 days. Starting with salt treatments, amongst 33 different tomato genotypes 3 salt tolerant (40395, 40443, 47839) and 2 salt sensitive (62357, 70452) genotypes were determined according to plant height leaf number, stem-leaf raw weight, root-stem-leaf dry weight and the ratio of K/Na and Ca/Na. New crossings between 40443 and 62573, 47839 and 62573, 62573 and 40443, had better performance against salt tolerance. At the end of treatments, with increasing NaCl concentrations, a decrease in growth parameters was observed. it was determined that by increasing NaCl applications, the amount of Na in under ground and over ground organs was increasing and the amount of Ca and K ions were decreased in salt tolerance genotypes. However, this decrease in salt tolerant genotypes was restricted as compared to salt sensitive genotypes. It was also observed that the genotypes and crossing better accumulating K and Ca ions in their stem with high levels of K/Na and Ca/Na concentrations were more salt tolerant. Differences were detected for cytoplasm effects. Effects of cytoplasm on some parameters were statistically significant whereas for some other parameters it was proved otherwise.
Benzer Tezler
- Kırgızistan ve Türkiye yerel domates genotiplerinin agromorfolojik özellikleri ve cluster analiziyle heterotik gruplarının oluşturulması
Agromorphological characteristics of local tomato genotypes in Kyrgyzstan and Turkey and formation of heterotic groups by cluster analysis
MUSTAFA ÖZMAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatSelçuk ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA PAKSOY
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Farklı domates tiplerinin derim sonrası düşük oksijen stresine duyarlılığının araştırılması
Investigation of the sensitivity of different tomato types to postharvest low oxygen stress
HAYRİ ÜSTÜN
Doktora
Türkçe
2024
BiyoistatistikAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERKAN
- Domateslerde kromatografik yöntemle 2,4-D tayini üzerinde araştırmalar
Investigations on the determination of 2,4-D in tomatoes by liquid chromatografic method
VURAL GÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALE ACAR