Tarihi süreçlerde atmosferik şartların ve hava kirliliğinin taş yapılar üzerindeki etkileri; Köprülü Medresesi ve Kütüphanesi örneği
The effects of the atmospheric conditions and air pollution on stone building at historical processes, the sample of Köprülü Madrasah and Köprülü Library
- Tez No: 202996
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SALİM ÖNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
- Enstitü: Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu çalışmada, kentsel ortamdaki ana bileşeni kalsit olan doğal yapı taşlarında atmosferik kirleticilerin etkisiyle oluşan bozunmalar incelenmiştir. Araştırmada İstanbul Tarihi Yarımada sınırları içerisinde bulunan yapı malzemesi kireç taşı olan Köprülü Medresesi ve Köprülü Kütüphanesi'nin çeşitli cephelerinden alınan örnekler kullanılmıştır. Binalara ait kireçtaşı örnekleri dökülen parçalardan seçilerek tarihi yapının zarar görmesi önlenmiştir. Hava kirliliği nedeniyle kireçtaşında oluşan bozunmayı incelemek için çeşitli analizler yapılmıştır. Nem analizi, organik madde tayini analizi, taş minerolojisini belirlemek amacıyla XRD analizi, yapı taşının major oksitlerini belirlemek amacıyla XRF analizi, elektron mikroskobu ile taze ve altere yapı taşının yapı ve doku ilişkisi analizi yapılmıştır. XRD analizi sonucunda bu binaların yapı taşının ana bileşeni kalsit olarak tespit edilmiştir. Ayrıca Köprülü Medresesi'nin bazı kısımlarından alınan örneklerde kuvars, albit, kristobalit, stellerite mineralleri bulunmuştur. Her iki binada da jips oluşumu tespit edilmiştir. Taş malzemede oluşan bozunmaların en önemli göstergesi taş malzeme yüzeyinden daha derinlere doğru ilerleyebilen jips oluşumlarıdır. XRF analizi sonucunda bozunmuş örneklerde kalsiyum oksit bileşiğinin azaldığı, sülfür trioksit bileşiğinin değerinin arttığı tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuç yapı taşının dayanıklılığını kaybettiğini gösterir. Hava kirliliği, kültürel mirasın en önemlilerinden olan tarihi eserleri olumsuz yönde etkilemekte ve bozulmalarını hızlandırmaktadır. Kentlerde hava kirliliği sorunlarının çözülmesi ile tarihi yapıların tahribat süresi de uzamış olacaktır.
Özet (Çeviri)
In this study, the decay on natural building stones in an urban environment through atmospheric pollutants was investigated with as the calsit principle component. Various samples from the building material made of limestone, which were taken from different facades of the Köprülü Madrasah and the Köprülü Library within the borders of the historic peninsula of İstanbul, used in this study. The damage to the historic buildings was prevented by taking the limestone samples from the parts that had fallen off. Various experiments were carried out to evaluate the damage occured on the limestone caused by air pollution. Moisture analysis, organic matter analyis, XRD analysis to determine the stone minerology, XRF analysis to determine the major oxides of the building stone, structure and texture analysis with electron microscope of fresh and weathered stones to identify the relation, were conducted. After the XRD analysis, it was identified that the principle component of the stone building is calsit. Furthermore, quartz, albite, crystobalite and stellerite minerals were found in some parts of the Köprülü Madrasah. In both buildings hydrated calcium sulfate formation was identified. The most important indicator for damage on the stone material is the hydrated calcium sulfate formations that go from the surface of the stone material to deeper regions. Upon analysis with XRF it was identified that the compound of calcium oxide decreased, and the compound of sulfurtrioxide increased. This result shows that the building stone has lost its durability. Air pollution negatively affects the historical structures that are the most important features of the cultural heritage, and expedites their degradation. Once the air pollution problems are solved in the cities, the degredation time of the historical structures will be lengthened as well.
Benzer Tezler
- Tarihi yapıların onarımında kullanılacak harçların seçimine yönelik bir öneri
A proposal for the selection of mortars for use in the repair of historical buildings
DİLEK EKŞİ AKBULUT
- Remote sensing applications for physical and ecological state of Turkish coastal waters
Türkiye kıyılarının fiziksel ve ekolojik durumu hakkında uzaktan algılama uygulamaları
ATİLLA HÜSNÜ ERONAT
Doktora
İngilizce
1999
Su ÜrünleriDokuz Eylül ÜniversitesiDeniz Jeolojisi ve Jeofiziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN USLU
- Başkaları adına haklı savaş kuramının tarihsel dönüşümü
The historical transformation of the concept of just war on behalf of others / La transformation historique du concept de guerre juste au compte d'autres
ABDULKADİR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRDEN GÜNGÖREN BULGAN
- Yersel jeodezik ölçülerde refraksiyonun TTM ile modellendirilmesi ve diğer yöntemler ile karşılaştırılması
Modeling refraction effects in geodetic networks using turbulent transfer model and comparison to others methods
MEHMET ALİ GÜRDAL
- Development of iron-rich anode materials for lithium-ion battery technology from local FeCr alloys
Yerli FeCr alaşımlarından lityum iyon pil teknolojisi için demirce zengin anot malzemelerinin geliştirilmesi
MEHMET FERYAT GÜLCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHATTİN GÜRMEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLLUR DENİZ KARAHAN