Şah Veliyyullah ed-Dihlevî'nin kelâmî görüşleri
Shah Wali Allah ad-Dihlawi and his theological thoughts
- Tez No: 205348
- Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET BULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
ÖZETDihlevû h. XII. asırda Hindistan'da yaşamış önemli bir Müslümanmütefekkirdir. Siyâsû ve sosyo-kültürel bakımdan sıkıntılı bir ortamda yaşaması,fikir dünyasını etkilemiştir. Farklı sahalarda kaleme almış olduğu eserleri veetkilediği âlimlerle slâm fikir dünyasında haklı bir üne sahip olmuştur.Şah Veliyyullah bilginin, insanın fıtratına uygun yaşayabilmesi ve ahlakûkemale erişebilmesi için önemli oluğunu belirtir ve ilim tasnifini bu ölçüye göreyapar. Bilgi anlayışında tasavvufi ve işrâkû unsurların etkisi görülmektedir.Şah Veliyyullah, Allah'ın isimlerini Bed'û ve Avdû şeklinde kendine özgü birşekilde tasnif eder. Allah'ın âlemdeki tasarrufunda ve insanlarla münasebetindemeleklerin önemli bir role sahip olduklarını vurgular. Onun âlem-i misâl tabiri,Eflatun'un, Gazâlûnin ve bn Arabû'nin varlık anlayışlarını çağrıştırır.Peygamberliğin hem kesbû hem vehbû yönünün bulunduğunun altını çizer.Fert ve toplum açısından peygamberlik müessesesine duyulan ihtiyacı açıklarkenkullandığı irtifak kavramı, psikolojik ve sosyolojik açıklamaları öne çıkar. Mûcizekonusundaki akılcı yaklaşımı dikkat çekmektedir. Peygamberliğin sona ermesiinancına aykırı görüşlerinden olayı Şûa'yı eleştirse de kendisinin de tenkidedilebilecek görüşleri bulunmaktadır.Dihlevû meâda dair konuların naklû olduğunu fakat aklın da bunlarıanlamamıza ve açıklamamıza yardımcı olduğunu düşünür. Âhirette Allah'ıngörülüp görülemeyeceği meselesinde Eş'arû ve Mu'tezilû görüşler arasındauzlaştırmacı bir tavır takınmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTThis work is the first Turkish Ph.D. thesis that examined theological thoughtsof the great Muslim thinker Shah Wali Allah ad-Dihlawi who lived in Indian sub-continent in XVIII. century. Political and socio-cultural circumstances of crisis in histime exerted an important influence on his thought system.In order to exactly exhibit his thoughts, we firstly dealt with the political andsocial problems in his time and then gave knowledges about his life, works and alsothe works written about him.Being discussed his views on classification of“ilm/science”and resources ofknowledge and his consideration of knowledge as significant and superior, weevaluated the author's conception of religion and his approach to religious sciences.In the thesis, it is treated Shah Wali Allah's theological views under threemajor heading of Divinity, Prophecy and the world to come. With his views ondivinity, it is noted his classification in a distinctively manner of God's names as“Bed'û”and“Avdû”. And it is deliberated his approach to such concepts as faith andinfidelity; tawhid (uniting of God) shirk (polytheism) under the heading ofrelationship between Allah-universe and Allah-man. Beside, it is represented thethinker's standpoint with respect to the role played by divine angels in Allah's relationwith men and universe.The third chapter of the thesis examines, as with his views on prophecy, thecharacteristics of the prophets, the need for prophecy in individual and society and thecompletion of prophethood. Here, it is paid attention to his rational approach to themiracles and made an assesment of his critiques of Shi'ite thought about the finality ofprophethood.The last chapter investigates the thinker's thoughts on the world to come in thecontext of his approach to such concepts as the nature of death, barzakh (stage ofgrave), afterlife, doomsday, day of resurrection and punishment. It analizes his viewsas to whether Allah can be seen in the world to come.
Benzer Tezler
- Şah Veliyyullah ed-Dihlevî'nin nübüvvet anlayışı
Prophethood in shah Waliyyullah Dehlewi's thoughts
ABDUL RASHİD PUTHIYA PURAYIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER ESEN
- Şah Veliyyullah ed-Dihlevî'nin Kur'ân ilimlerine yaklaşımı
Shah Veliyyullah ed-Dihlevi's approach to the sciences of the Qur'an
EYÜP KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN YILMAZ
- Şâh Veliyyullâh ed-Dihlevî'nin siyaset anlayışı
Başlık çevirisi yok
MUHAMMED EMİN EMRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET RAŞİT BATUR
- Şah Veliyyullah ed-Dihlevî ve Dihlevîlik
Shah Wali Allah Dihlawi and Shah Wali Allah's school
AHMET AYDIN
- Şah Veliyyullah Ed-Dihlevi (Ö. 1176/1762) ve El-Müsevva adlı muvatta şerhi
The shah Waliyyullah Al-Dehlawee (d.1176/1762) and his interpretation Al-Musavva of muvatta
METİN AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinAksaray ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT AKKUŞ