Erzincan yöresi geleneksel el işlemeleri teknikleriyle yapılmış salta, çevre, uçkur işlemelerinin desen, renk, kompozisyon özellikleri ve işlem analizleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 206264
- Danışmanlar: PROF. FATMA ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Nakış Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
ÖZETToplum hayatı manevi ve ruhsal dünyasını besleyen, taşıyan ve bunlarıcoğrafya düzleminde etkileşerek kendini sürekli kılan bir bilgi, değer, düşünüm,duygulanım ortamıdır. Her sanat eseri, insanın dünya ve toplumla kurduğubağların renkli ifadesidir.El sanatları bireylerin bilgi ve becerilerine dayanan özellikle doğalhammaddelerin kullanıldığı elle ve basit araçlarla yapılan ve toplumunkültürünü, gelenek ve göreneklerini taşıyan duygu ve düşüncelerini yansıtan,gelir getirici, üretime yönelik etkinliklerdir.Sarma tekniğinin ilk örnekleri 7. ve 10. yüzyılları arasıda yapılmış Bizansmparatorluğu'ndan kalan parçalar Victoriol and Albert Müzesi'ndesaklanmaktadır. Bu ürünler dini konuların işlendiği örneklerdir. Günümüzdesarma ve Hesap işi teknikleriyle yapılmış ürünler önemini korumaktadır.Erzincan yöresi geleneksel Türk işlemeleri çeyiz geleneği yoluylageçmişten günümüze ulaşmıştır. Günümüzde Anadolu'nun birçok yöresindekaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarımızı belgelemek, yaşatmak ve gelecekkuşaklara aktarmak üzere sürdürülen çalışmalar doğrultusunda diğer alanlardaolduğu gibi geleneksel Türk işlemelerinde de ilerleme görülmektedir. Erzincanyöresi geleneksel Türk işlemeleri hakkında daha önce bilimsel bir araştırmaolmadığından bu konu ele alınmıştır.Erzincan ili ile sınırlandırılmış, halktan alınan el işlemeleri örneklerininrenk, desen, teknik, boyut, kompozisyon özellikleri incelenmiş bugünkü çağdaşeğitime hizmet vermek ve yeni uygulama alanlarında kullanılma imkânısağlamak böylece yok olmaya yüz tutan geleneksel sanatlarımızı yaşatmak vefarklı kullanım alanlarında değerlendirilmesi açısından önemli görülmüştür.Araştırmada Hesap şi tekniklerinden düz hesap iğnesi, verev hesapiğnesi, balık sırtı, civan kaşı, hasır ğne, ciğerdeldi, düz pesent, verev pesent,sarma iğnesi, altı doldurularak yapılan sarma iğnesi konuları ele alınmıştır.Sarma ve Hesap işi teknikleriyle yapılmış ürünler hakkında, ürünlerielinde bulunduran 9 bireyden bilgiler elde edilmiş ve bu bireylerden sağlanan 32adet ürün incelemeye alınmıştır.Araştırma sonucu elde edilen veriler değerlendirilmiş sonuçları aşağıdasunulmuştur.Sarma ve hesap işi tekniği ile yapılmış ürünleri elinde bulunduranbireylerin çoğunluğunun 45 yaş üzeri, fakülte mezunu, ev hanımı olduğuanlaşılmıştır.Ürünleri elinde bulunduran bireylerin çoğu işleri sandıkta sakladıklarınıifade etmişlerdir.Araştırma kapsamına giren bireylerin teknikleri uygulamayı bilmedikleri,ürünleri manevi değerlerinden dolayı sakladıklarını ifade ettikleri görülmüştür.Bireylerden elde edilen bilgiler doğrultusunda ürünlerin çoğunungeleneksel değer taşıdığı için yapıldığı öğrenilmiştir.Sarma ve hesap işi tekniğinin uçkur, pano, başörtü, evrak çantası, salta,mendil, ayakkabı, fotoğraflık, kumaş gibi ürünler arasında en fazla uygulanmaalanının peşkir olduğu saptanmıştır.Sarma ve Hesap işi teknikleri ile yapılmış ürünlerin mermerşahi, kadife,ipek, yöresel dokuma (Şayak), patiska arasında en çok yöresel dokumalarüzerine yapıldığı ortaya konulmuştur.şlemelerde kullanılan iplik çeşitleri arasında ipek, bakır tel, gümüş yassıtel, altın yassı tel arasında en fazla sim olduğu görülmüştür.Sarma ve Hesap işi ile yapılmış ürünlerin ebatları belirlemiş en büyük enesahip ürünün 90 cm, en büyük boyun 450 cm olduğu saptanmıştır.Araştırmaya konu olan ürünlerde figürlü bezeme, geometrik bezeme,nesneli bezeme, yazılı bezeme arasında en çok bitkisel bezeme kullanıldığıgözlenmiştir.Araştırmaya alınan ürünlerde kullanılan kompozisyon özelliklerindenbağlantılı sıralamalı, simetrik motif, diagonal, atlamalı sıralamalı, dörtlü simetriarasında en fazla düzgün sıralı kompozisyon tekniğinin uygulandığıbelirlenmiştir.Araştırmada ele alınan ürünlerde hesap işi, pesent ve sarma teknikleriarasında en çok kullanılan tekniğin sarma tekniği olduğu saptanmıştır.Yardımcı iğne tekniklerinden balıksırtı, tel kırma, jakobyen atması,gözeme, iğne ardı, ciğerdeldi, mürver, muşabak, pul-boncuk-tırtıl dikimiarasında en çok tohum işi kullanıldığı görülmüştür.Kenar temizleme teknikleri arasından antika, iğne oyası, kordon tutturma,saçak yapımı, tığ oyası arasında en çok sarma tekniğinin uygulandığısaptanmıştır.Hesap işi ve Sarma teknikleriyle yapılmış ürünlerde kullanılan renkleriçinde beyaz, bordo, pembe, yavruağzı, kahverengi, eflatun, siyah arasında ençok kullanılan rengin krem olduğu, işlemede en fazla kullanılan rengin ise altınsarısı olduğu belirlenmiştir.Ürünlerin çoğunda kenar temizlemenin yapılmadığı, yapılan ürünlerde isekrem, altın, bordo, camgöbeği, gümüş, kahverengi, siyah, sarı, yeşil, gülkurusu,mavi, pembe, turuncu arasından en fazla beyaz renginin kullanıldığıgörülmüştür.Araştırma yöresinde ele alınan ürünlerin çoğunluğunun dallarında; altınsarısı, kahverengi, çiçeklerinde; gülkurusu, camgöbeği, yapraklarında ise cevizyeşili kullanıldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
AbstractKnowledge that sustains itself through interaction on a geographic planeand nurtures and carries social life and its spiritual world is the place of value,thought and emotions. Every piece of art work is the expression of the ties ofindividuals with the world and the society concerned.Handicrafts are the money-making and production-oriented activitieswhich are based on the skills and knowledge of individuals, where especiallynatural raw materials are used and which reflects the feelings and emotions thatembodies the culture, traditions and customs.The first samples of Sarma technique and pieces dating back to 7th and10th centuries Byzantium Emperorship are preserved in Albert and Victoriamuseums. Nowadays products of Sarma and Hesap techniques retain theirimportance.Turkish embroideries of Erzincan region still exist today throughtrousseau tradition. Studies documenting the obsolete handicrafts in many partsof Anatolia, revitalizing them and transforming them to posterity are reported tohave made progress in terms of traditional Turkish handicrafts. This topic wasdealt with since no previously performed study was available Turkishembroideries of Erzincan regionProviding new areas of use and serving for educational purposes throughthis study whose scope is limited to the province of Erzincan, throughexamining the hand embroideries samples with respect to color, pattern,technique, and composition features are significantly important in justifying theneed for the study as well as surviving our obsolete handicrafts in the areasmentioned.In the study, the techniques of Hesap, straight hesap needle, Verev Hesapneedle, Balık Sırtı ( fish back), Civan Kaşı, Ciğerdeldi, Sarma, Pesent techniquedone with stuffing Sarma needle were dealt with.About the products made with Sarma and Hesap techniques, informationwas obtained from 9 individuals having the products and 32 pieces of workobtained from these individuals were put into examination.Data obtained from the study are as the followings;It was found out that individuals possessing the products are above 45years of age, graduates of higher school, and housewives.Most of the individuals stated that they kept the products in chestnuts.It was found out individuals inn the study were not knowledgeable aboutthe applications of the techniques, and they kept the product due to their non-material value.In the light of the information from the individuals in the study it wasfound out that the products were made since they had traditional value.It was seen that among the products of waistband, hoarding, scarf,briefcase, salta, handkerchief, shoes, frames and fabrics of Sarma and hesapworks, it was peshkir (a kind of towel) that is used most.It was found out that among the products of mermerşahi (a kind of fabric),velvet, local weaving (Sayak), cambric of Sarma and hesap works, it was localweavings that is used most.Among the types of thread; silk, copper wire, flat silver wire, flat goldwire, used in the embroideries, it was tinsel that was used most.The size of products made of Sarma and Hesap work was measured and itwas seen that the most massive size is 90 cm, the longest one is 450 cm.It was observed that among figure embroidery, geometric embroidery,object embroidery and scripted embroidery, it was flowery embroidery that areused most in the products in the study.In terms of the compositional features of the products in the study, it wasobserved that among connected sequence, symmetric motif, diagonal, alternatesequence, quadric symmetry techniques, it was straight sequenced kompositiontechnique that were used most.It was also found out that among Hesap work, pesent and Sarmatechniques, it was the Sarma technique that were used most.It was found out that among ancillary needle techniques; fish back, wirebreak, Jacobien, needle, cigerdeldi, murveri mushabal, spangle-bead-caterpillarsewing, it was seed work that is used most.It was found out that among edge smoothing techniques, antique, needleoya, Cordon attaching, fringe making, knitting needle oya, it was Sarmatechnique that was used most.It was found out that among the colors used in the products made withHesap work and Sarma techniques it was gray that were used most other thanwhite, purple, pink, brown, lilac, black; on the other hand, as for embroidery itwas gold yellow.It was seen that most of the products did not have edge cleaning, and forthe product that are edge-cleaned the most commonly preferred color was whiteother than gray, gold, purple, glass belly, silver, black, yellow, driedrose, blue,and orange.It was found out that on the branches of the products the color of goldyellow, brown, as for flowers driedrose, glassbelly, as for leaves walnut greenwere used
Benzer Tezler
- Abdullah Doğan'ın Adıyaman yöresi masalları adlı çalışmasının değerler eğitimi açısından incelenmesi
Examination of Adıyaman's tales in terms of values education
PINAR DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUHİ KARA
- Erzincan yöresi mahalli sanatçılarının kullandıkları tezene tavırlarının tespiti ve bağlama eğitiminde kullanılabilirliğinin incelenmesi
The attitudinal use of plectrum by local artists in Erzincan and investigation of their use in baglama training
CANER KİLLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikAtatürk ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT KAMİL İNANICI
- Erzincan yöresi sera potansiyeli ve yöre koşullarınauygun güneş serası tasarımı
Erzincan region greenhouse potential and solar greenhouse design suitable for local conditions
OKTAY DURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP YAĞANOĞLU
- Erzincan yöresi miyosen yaşlı kayaçların stratigrafik ve sedimentolojik incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ZEKİ ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1986
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Erzincan yöresi halk oyunları ezgilerinin ritimsel yönden incelenmesi
A rhythmical examination of Erzincan regional folk dances' melodies
CEM KARATAŞ