Üsküdar'ın sosyal ve iktisadi hayatıyla ilgili Üsküdar kadı sicillerindeki kayıtların tespit ve analizi (h. 978-991, m. 1570-1584)
An analysis of registers of Üsküdar court records related with Üsküdar?s social and economic life
- Tez No: 209826
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL ERÜNSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Ser`iyye sicilleri, Osmanlı tarihi üzerine yapılan çalısmalarda, içerdigi zengin bilgi veveriler nedeniyle, birincil kaynaklar arasında önemli bir yere sahip olmustur. Dönemininhukuki, iktisadi, sosyal ve idari yapısını gündelik hayata kadar ayrıntılı biçimde bize yansıtanbu defterler, konunun uzmanları tarafından gün geçtikçe daha da çok müracaat edilenkaynaklar arasına girmistir.Bu çalısmada; Üsküdar Kadılıgı'na ait 20 adet ser`iyye sicili incelenmistir. Bu sicilleryaklasık olarak H. 978-991 M. 1570-1584 tarihi arasına denk düsen 37-57 numaralararasındaki defterlerdir. Sicillerin içerigi dönemin kadıları tarafından verilmis olan kararlar(hüccet) ve merkezle Üsküdar Kadılıgı arasında vuku bulmus olan yazısmaları (berat, fermanvs.) içermektedir.Söz konusu 20 adet defter 2004 varak (4008 sayfa) olup 15951 adet kayıttanmütesekkildir. Çalısmaya bu defterlerdeki her bir kayıt okunarak baslandı. Daha sonra okunanher bir kayıtın, önceden tespit edilen hukuk dahilindeki ortak konu baslıklarından hangisineait oldugu belirlendi. Bu islem yapılırken her bir kayıtın tarihi, defter, varak, hüküm numarasıve varsa kısaca açıklaması not edildi.Sicillerin tarama safhası bittikten sonra elde edilen bilgiler degerlendirme ve listelemeyapılarak yazma safhasına geçildi. Bütün hükümler ?özel hukuk? ve ?kamu hukuku? adıaltında iki bölüm içerisindeki alt baslıklarda listelenerek degerlendirildi. Ayrıca her birkonuya ait verilerin tez kapsamındaki tarih içerisindeki yıllara göre grafik seklindeki dagılımıgösterildi.ki bölümden olusan tezin her bir bölümü altındaki ana hukuk baslıklarında konununhükümlerinin özellikleri hakkında bilgiler verildi. Bu bilgiler, defterlerden alınan bazı örnekhükümlerle desteklenmeye çalısıldı. Bu örneklerin orijinalleri tezin ekler kısmındagösterilmistir.Tezin önsözünde kısaca ser`iyye sicillerinin sosyal bilimler açısından önemine deginildi.Giris kısmında ise, kısaca Üsküdar Kadılıgı tarihi, kadıların görevleri, hüccetlerin diplomatikyapısı ve çalısmaya konu olan defterlerin özelliklerine deginildi.
Özet (Çeviri)
Kadı registers, due to rich data and information they include, have been one of theimportant sources of first hand in the Ottoman history studies. Reflecting their era?s judicial,social and administrative structure in full detail, these books have become the sources towhich the related specialists refer.In this study, 20 kadi registers of Uskudar Court have been examined. These booksinclude the books between 37-57 which cover the years of H. 978-991, (A. C. 1570-1584).They include the judgements of the era?s kadis (hüccet) and the correspondences between theOttoman State and Uskudar Court (berat, ferman, etc.).These 20 books compose of 4008 pages and of 15951 records. The study has startedwith reading of these records. Then every record has been classified under related headings.While doing this, the date, page number, judgement number and a short explanation of everyrecord have been noted.After browsing of the the registers, the data collected have been evaluated, listed andthen written down. All the judgements (hüccet) have been examined under the generalheadings of `private law? and ` public law?, and their subtitles. Furthermore all the data havebeen demonstrated in the graphics according to the years they belong.In this thesis, the characteristics of the judgements have been presented under relatedheadings. These characteristics given have been exemplified with related judgements. Theoriginals of these examples are showed in the `appendixes? part of the study.In the foreword, the importance of the kadi registers for the social sciences have beenmentioned; and in the introduction part, the history of the Üsküdar Court, the jobs of thekadis, the dipomatic aspects of the judgements (hüccet) and the pecularities of the booksstudied have been tried to be given.
Benzer Tezler
- Üsküdar Mahkemesi 750 no'lu Şer'iyye Sicili (08 Muharrem-12 Şevval 1314/19 Haziran 1896-16 Mart 1897) transkripsiyon ve değerlendirmesi
Uskudar Court 750th Sheriyyah Sicil (8th of Muharram - 12th of Shawwal 1314 / 19th of June 1896 - 16th of March 1897) transcript and evaluation
NESLİHAN UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLGÜN UYAR
- Üsküdar'ın sosyal ve iktisadi hayatı ile ilgili Üsküdar kadı sicillerindeki kayıtların tesbit ve analizi (954-980 / 1547-1573)
The findings and analysis of the records in Üsküdar Kadi registers related to the social and economic life of Üsküdar (H.954-980/AC. 1547-1573)
KENAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Bilgi ve Belge YönetimiMarmara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ERÜNSAL
- 16. yüzyılda Üsküdar'da sosyal ve iktisadi hayatın göstergeleri: Üsküdar kadı sicilleri üzerine bir çalışma
The Social and commercial indicators of Uskudar in the first half of the sixteenth century: A study on Uskudar court register
EKREM TAK
- Şer'iyye sicillerindeki tereke kayıtlarına göre Üsküdar'da iktisadi ve sosyal yaşam (1513-1793)
The economic and social life in Uskudar in the tereke records of the sharia courts (1513-1793)
ŞEYMA SÜMEYRA KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiGümüşhane Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞENUR KARADEMİR