Akarsuların dinamik benzetiminde CBS tekniklerinden yararlanmak
Implementation of dynamic river simulation in GIS environment
- Tez No: 213747
- Danışmanlar: PROF. DR. RIDVAN BERBER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Kimya Mühendisliği, Çevre Mühendisliği, Computer Engineering and Computer Science and Control, Chemical Engineering, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Akarsu Kalite Modeli, CBS, ArcMap, MATLAB, River Quality Model, GIS, ArcMap, MATLAB
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Artan nüfusla birlikte azalan kaynaklar ve gelisen teknoloji sayesinde çevre hızla kirlenmektedir. Akarsular da bu kirlenmeden payını almakta ve bozulan ekolojik denge yüzünden akarsuların geçtigi havza boyunca tüm yasam olumsuz etkilenmektedir. Akarsulardaki mevcut kirlenmenin incelenmesi yanında, herhangi bir kirletici bosaltımının nehir üzerindeki etkisini öngörmek için akarsularda su kalite modelleri ortaya çıkarılmaktadır. Yesilırmak üzerinde daha önce yapılan iki doktora çalısması ile MatlabTM ortamında bir akarsu kalite modeli (AKAB) gelistirilmistir. Bu yazılım 11 degiskenin kirlilik takibine olanak saglamasına ragmen cografi nitelikli bilgiyle birlestirilmedigi için karar destek sistemi olarak kullanımı kolay degildir. Öte yandan, Cografi Bilgi Sistemleri (CBS) cografi verilerin islenmesi, takibi ve analizi alanında önemli kolaylıklar getirmektedir. Bu iki alandaki ilerlemelere karsın, su kalitesi modellerinin CBS içinde çalıstırılması konusunda bilinen arastırma sayısı çok azdır. Bu çalısmada, Matlab ortamında yazılmıs akarsu kalite modeli AKAB, CBS platformuna entegre edilerek yeni bir yazılım ortaya çıkarılmıstır (AKAB-C). Bu programın her iki yazılım (MATLAB ve CBS) ile çalısabilmesi için ASCII formatlı `text' dosya ile koordinasyon saglanmıstır. CBS ortamı olarak ArcMapTM kullanılmıstır. Yeni yazılım, nehre iliskin verilerin kolaylıkla girilebilmesi için Visual Basic'de kodlanmıs kullanıcı etkilesimli bir grafiksel arayüze sahiptir. Modelde kirlilik degiskenleri olarak çözünmüs oksijen, BO5, organik azot, amonyak azotu, nitrit azotu, nitrat azotu, organik fosfor, çözünmüs fosfor, koliform, klor ve yosun takip edilebilmektedir. Yazılım, Yesilırmak nehri üzerinde, Amasya yakınlarında DS'nin Durucasu istasyonundan baslayarak 36.5 km lik hat boyunca daha önce alınmıs olan örneklerle denenmistir. Baslangıç noktasından itibaren nehir boyunca kirlilik faktörlerinin dagılımı, benzetim yapılan uzaklık boyunca harita üzerinde renklendirilmis olarak takip edebilmektedir. Kullanıcı istegine göre kirlilik degerlerini harita üzerinde isaretledigi noktalar için grafiksel veya tablo olarak görülebilmektedir. 2007, 111 sayfa
Özet (Çeviri)
Increasing population and rapidly expanding technology, combined with decreasing resources lead to environmental pollution. Rivers take their part from this pollution, and because of the imbalanced ecological conditions, the life along the river is affected negatively. The first step towards tackling this problem is developing water quality models for rivers, validating the model and simulating it to predict the effect of any pollutant disposal into the water. The consequences of likely scenarios on the fate of pollution may also be examined this way. A river quality model (AKAB) was previously developed at Ankara University by considering Yesilırmak river as a case study. Although this software enables to follow the degree of pollution in the river by 11 state variables; its graphical capabilities are limited, and requires a certain degree of expertise in order to interpret the predicted conditions. On the other hand, Geographical Information Systems (GIS) provide important easiness in terms of geographical data processing and analyzing. In spite of the separate progress in these two areas, the known studies about using water quality models in GIS environment are very limited. In this study, the previous river quality model written in MATLAB environment has been integrated into GIS platform (ArcMap) to assemble a new software, named AKAB-C. The coordination of the original model in such a way that it can work in two software environments (MATLAB and ArcMap) was accomplished through a“text”file in ASCII format. The new software has a graphical user interface (GUI), which was coded in Visual Basic, to make it easier for entering the physical quantities describing the river and stream conditions. Organic nitrogen, ammonium nitrogen, nitrite nitrogen, nitrate nitrogen, organic and dissolved phosphorous, BOD5, DO, coliform, chlorine and algae can be followed in the software to describe the water quality in the river. The software was tested by dynamic sampling along a 36.5 kms long section of Yesilırmak river starting from DS?s Durucasu station near Amasya. The water quality in the river corresponding to sampling was simulated in AKAB-C, and distribution of the major pollutants reflected by the state variables in the model were followed on the river map by different colors with changing intensities in accordance with the concentrations. The predictions were in acceptable agreement with the measured data. User can also see the concentration of water quality variables in tabulated or graphical form. The program thus provides the ease of data analysis and evaluation on geographical platform, and brings a step forward towards facilitating decision making process for river water management. 2007, 111 pages
Benzer Tezler
- Akarsularda su kalitesinin izlenmesine yönelik yeni bir dinamik benzetim yazılımı
A new dynamic simulation software for monitoring water quality in river streams
MEHMET YÜCEER
Doktora
Türkçe
2005
Kimya MühendisliğiAnkara ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RIDVAN BERBER
- Dinamik dalga modeli kullanılarak farklı enkesitli prizmatik kanallarda taşkın ötelenmesi
Flood routing in different prismatic cross-sections using dynamic wave model
NUMAN ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRHAN GÜRARSLAN
- Bursa kentinde su kıtlığının iklim değişikliği ve nüfus senaryoları açısından makine öğrenmesi kullanılarak incelenmesi
Investigation of water scarcity in terms of climate change and population scenarios via machine learning in the city of Bursa
SEMANUR COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaBursa Uludağ ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH AKBAŞ
- Nilüfer çayı'nın karakter analizi ve Bursa kentinin yeşil ağ sistemi ile ilişkisi kapsamında tasarım stratejilerinin geliştirilmesi
An analysis the character of Nilufer stream and a design model proposal in the scope of the relationship of the city of Bursa with the green network system
MERVE DİLMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıBursa Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL SAYAN ATANUR
DOÇ. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Hizan ve çevresinin (Bitlis) jeomorfolojisi
Hizan and its surroundings (Bitlis) geomorphology
BÜLENT MATPAY