Toplumsal cinsiyet açısından sosyal değişimlerin Türk sinemasında erkek kimliklerine yansıması: Koca rolü (1980-2000 yılları arası)
The reflection of the social changes to the masculine identities for the gender in Turkish cinema: Husband role (between 1980-2000)
- Tez No: 221787
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRAN ESEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Tarih boyunca kadınlar ve erkekler arasındaki farklılıkların ?dogal? oldugu düsünülmüstür. Bu düsünce cinsiyetler arası ikiligi evrensel biçimde ve her kültürde var sayar. Toplumsal cinsiyet kavramı biyolojik cinsiyetten ayrı olarak kullanılırken, cinsiyetlere atfedilen özelliklerin ?evrensel?, ?ilahi? ve ?dogal? oldukları görüsüne de kendiliginden karsı çıkar. Ataerkil bir toplumda, erkek egemen kültür ve degerleri sosyal kurumlarca toplumsallasma sürecinde, bireye benimsetilmektedir. Egemen sınıfların çıkarına hizmet eden kitle iletisim araçları toplumu manipüle etmek egilimindedir. Alternatif sayılabilecek birkaç yapım dısında sinema da aynı amaçla kullanılmaktadır. Ancak sadece toplumu yönlendiren tek taraflı bir iletisimin isledigini söylemek de dogru degildir. Gise kaygısı nedeniyle sinema, seyircisine uygun bir yapım da sunmak zorundadır. 1980 sonrası Türk sinemasında kadın sorununu el alan filmlerin bir kısmı ticari amaçla ve geleneksel Yesilçam tarzı bakıs açısı ile çekilmistir. Daha gerçekçi bir bakıs açısı ile çekilen filmlerde ise kalıpların kırıldıgını görürüz. 1990?2000 yılları arası Türk sinemasında çekilen filmlerde ise kadınların sorunları indirgenerek bireysel anlamda ve daha çok cinsel baglamda ele alınmıstır. Odaklanılan noktayı da kadınların cinsel çıkmazları ve saplantıları olusturmustur. Aslında bu durum sadece kadınlar için de geçerli degildir. Erkekler de toplumdaki kaos ve rekabet ortamının etkisiyle ?nevrotik vatandaslar? olarak yansıtılmıstır. nceledigimiz filmlerde yansıtılan koca karakterlerine baktıgımız zaman, Türk sinemadaki koca rollerinin ugradıgı degisimin Türk toplumundaki ile paralel oldugunu görüyoruz. Gerçek hayatın zor ekonomik kosulları ve rekabet ortamı, erkek egemen toplumda erkekler tarafından kadını baskı altında tutabilmek için konulan ve yüzyıllar boyu içsellestirilen kuralların zamanla degismesine yardımcı olmustur. Zamanla bu kuralların erkeklere tanıdıgı sınırsız hakların yanı sıra getirdigi sorumlulukların agır gelmesiyle degisime erkek tarafı da razı olmak zorunda kalmıstır.
Özet (Çeviri)
Historically, differences between women and men were considered ?natural?. This thought assumes that duality between two sexes does exist universally and in every culture. While gender concept is used independent of biological sex, it also automatically opposes to the notion which says that characteristics attributed to sexes are ?universal?, ?divine? and ?natural?. In a patriarchial society, men-dominated culture and values are engraved into mind of individuals by social institutions during their socialization process. The mass media serving the interests of dominant classes tend to manipulate the society. Except for a few productions which might be called alternative art-works, cinema is also utilized for the same purpose. However, here, it wouldn?t be true if we say that there is a unilateral communication which guides the society. Cinema is bound to present a production which meets expectations of the film-goers because of concerns about box-office receipts. Some of the movies dealing with mowen?s issue in Turkish cinema in post-1980 era were produced for commercial concerns and from traditional Yesilçam point of view. On the other hand, we observe that movies made with a more realistic point of view have broken down the cliches/templates. And Turkish movies made between 1990 and 2000 dealt with women?s issues in an individual sense and mostly in a sexual context. And the point of focus has been women?s sexual dilemmas and fixations. As a matter of course, this is also true for men, as well, apart from women. Men, too, are portrayed in these movies as ?neurotic citizens? under influence of social chaos and competition. On looking at husband characters reflected on movies we studied, we observe that change in husband roles as portrayed on Turkish cinema runs in parallel to change in Turkish society. Tough economic conditions and competition in real-life facilitated the gradual change in rules imposed by men-dominated society to keep women under pressure and internalized by women for centuries as such. In time, apart from limitless rights enjoyed by men thanks to such rules, responsibilities arising from the very same rules forced men to give concessions for this change.
Benzer Tezler
- Değişen beden değişmeyen iktidar: 90 sonrası Türk sinemasında iktidarın yansıması açısından erkek bedeni
Changing body unchanging power: Male body in terms of reflection of power in post-1990 Turkish cinema
NALAN SINAY
Doktora
Türkçe
2013
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADRİYE LEYLA BUDAK
- Uyarlama filmlerde kadın temsili
Women representation in movie adaptations
GÜLDEN DAMLA TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM PARLAYANDEMİR
- Yeni Türk sinemasında Sartre varoluşçuluğu
Sartre's existentialism in the new Turkish cinema
MUSTAFA KEMAL SANCAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLCAN SEÇKİN
- Televizyon dizilerinde toplumsal cinsiyet açısından kadının sunumu: Kanal D'de yayınlanan Yaprak Dökümü dizisinde kadın karakterler
Presentation of women in terms of gender: Female characters in 'Yaprak Dökümü ' serial on Kanal D
ASUMAN KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE KARS
- Televizyon dizilerinde toplumsal cinsiyet açısından kadının sunumu: Huzur Sokağı dizisi kadın karakterleri
Presentation of women in TV series in regard to societal gender characters of series titled Huzur Sokağı
ORSEM ERTİNGÜ SEVMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İletişim Bilimleriİstanbul Arel ÜniversitesiMedya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İDİL SAYIMER