Özürlülük sınılaması için bir model oluşturma
Proposing a model for disability classification
- Tez No: 225157
- Danışmanlar: DOÇ. DR. E.DİDEM EVCİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Özürlülük tarih boyunca bütün toplumlarda büyük bir sorun olarak varlığını sürdürmüştür. Türkiye'de özürlü sayısı ve türü ile özürlülüğe neden faktörler hakkında yeterince bilimsel veri mevcut değildir. Özürlülüğün önlenmesi, özürlülere yardım için alınacak önlemler ve uygulanacak tedavilerde öncelikle üzerinde durulacak olan konuları saptamak için bu tür bilgilere gereksinim vardır. Bu konularda bilimsel net veriler bütün ülkeyi kapsayan geniş çaplı epidemiyolojik çalışmalar ile sağlanabilir.Bu çalışma Aydın il merkezinde özürlülük sıklığını belirlemeyi, özürlülük türlerini ve nedenlerini ortaya koymayı, tespit edilen özürlülerin DSÖ'nün 2001 yılında uygulamaya koyduğu ?İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırılması (ICF)?nı kullanarak yeniden sınıflamayı ve bu sınıflamanın Türkiye'de kullanılmaya başlanması ile neler kazandıracağını bir model üzerinde tartışmayı amaçlamaktadır. Çalışma sırasında elde edilen veriler Türkiye'nin özürlülük profiline istatistiksel veri olarak katkıda bulunacaktır. Model oluşturma sırasında elde edilen deneyimler karar vericilere özürlülere yönelik planlamalarında yol gösterecektir.Araştırma Ekim 2006-Mayıs 2007 tarihleri arasında Aydın İli Belediye sınırları içinde 22 mahallede yapılmıştır. Kesitsel, tanımlayıcı bir araştırma olup, örnek büyüklüğü 1200 hane, 4462 kişi olarak belirlenmiştir. Haneler mahallelere göre tabakalı ve sistematik örnekleme yöntemi ile saptanmıştır. Tespit edilen örneklem büyüklüğü baz alındığında % 98.1 oranında haneye ve % 82.6 oranında ise kişiye ulaşılmıştır.Özürlülük prevalansını hesaplamak amacıyla T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın 2002 yılında yapmış oldukları ?Türkiye Özürlüler Araştırması? nda kullanılan iki soru kağıdı ve DSÖ tarafından oluşturulan WHO DAS-II ölçeği uygulanmıştır. İlk soru kağıdı tüm hanelere, ikinci soru kağıdı ilk anketin sonunda özürlü olduğu saptanan kişilere, WHO DAS-II ölçeği ise 18 yaş ve üstündeki özürlü bireylere uygulanmıştır. Araştırma verileri bilgisayar ortamında ve SPSS 11.5 programı kullanılarak değerlendirilmiştir.Özürlülük prevalansı % 15.7 olarak saptanmıştır. 45-64 yaş grubunda, ilkokul ve daha düşük eğitim düzeyinde, evli olan bireylerde ve çalışmayanlarda özürlülük anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur.Özür grupları içerisinde en sık görülen özür türleri sırasıyla, süreğen hastalıklar (% 63.7), ortopedik bozukluklar (% 11.5), ruhsal bozukluklar (% 8.5), görme ile ilgili bozukluklar (%6.3), işitme ile ilgili bozukluklar (%5.0), dil ve konuşma ile ilgili bozukluklar (% 3.8) ve zihinsel bozukluklar (% 1.2) olarak tespit edilmiştir.Cinsiyete göre özür türlerinin dağılımında süreğen hastalıklar ile ruhsal ve işitme ile ilgili bozuklar dışında erkeklerde özürlülük kadınlara göre anlamlı şekilde fazla olduğu görülmüştür (p< 0.001).Özür türlerine göre WHO DAS-II düzey ortalamaları değerlendirildiğinde, en yüksek skor ortalaması zihinsel bozukluklara; ikinci sırada ise dil ve konuşma ile ilgili bozukluklara sahip olanlarda bulunmuştur. Özellikle zihinsel bozuklukları olanların temel günlük yaşam aktivitelerini başka birisinin yardımı ile veya hiç yapamadıkları tespit edilmiştir.WHODAS II ölçeği ile elde edilen veriler değerlendirildiğinde gerek alanların ve gerekse de total değerlerin sonuçları normal dağılıma uygunluk göstermediği için alanlardan tespit edilen sonuç değerleri 25, 50 ve 75 yüzdelik dilimlere göre sınıflandırılmış; % 25'lik dilime girenler ?iyi?, % 50'lik dilime girenler ?orta? ve % 75'lik dilime giren özürlüler ise ?kötü? olarak yorumlanmıştır. Alan 1 (Anlama ve iletişim kurma) ve Alan 5 (İşle yada okulla ilgili etkinlik) bölümlerinde iyi ve kötü olmak üzere iki grubun olduğu, Alan 2 (Hareket etme), 5 (Ev ile ilgili etkinlikler), 6 (Toplumsal yaşama katılım) ve bunların genel toplamlarında iyi, orta ve kötü olmak üzere üç grubun bulunduğu tespit edilmiştir. Alan 3 (Kendine bakım) ve Alan 4 (İnsan ilişkileri)'de ise 446 kişi sıfır puan (iyi), 36 kişi 10 ve üzeri puan almıştır.WHO DAS-II sonuçlarına göre özürlü bireylerin en fazla güçlük çektiği alanlar, süreğen hastalıklarda Alan 5, ruhsal ve işitme bozuklarında Alan 1, ortopedik bozukluklarda Alan 2, görme bozukluklarında Alan 1 ve 2, konuşma bozukluklarında Alan 1 ve 5, zihinsel bozukluklarda ise Alan 4 ve 5 olarak tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Disability has been an important problem among populations throughout history. In Turkey, data about quantity of disabled people, kinds of disability and underlying factors is inadequate. This kind of information is necessary for determining key points for prevention, treatment and precautions to help the disabled. Scientific and accurate data can be obtained through comprehensive epidemiological researches held country wide.The aim of this study is to determine prevalence, kinds and epidemiological characteristics of disability in Aydin city center; applying International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) developed by WHO; help promotion of health of disabled people by generating statistical data.The research was made between October 2006-May 2007 within municipality boundaries of Aydin province. This is a cross-sectional study. Sample size was determined as 1200 houses and 4462 people. Accessibility was 98.1% for houses and 82.6% for people.In order to determine prevalence of disability, two questionnaires used in the `Turkey Disability Study? which was held in 2002 by Republic of Turkey Prime Ministry Turkish Statistical Institute and Prime Ministry Administration for Disabled People as well as WHO DAS-II scale developed by WHO were applied. The first questionnaire was filled in for all houses; the second one was filled in for the people who were found to be disabled after the first questionnaire. WHO DAS-II was filled in for the disabled people 18 years and older. Data were analyzed using SPSS 11.5.Prevalence of disability was found 15.7%. It was significantly higher in people older than 65 years; whose education level is elementary or less and whose wife/husband was dead or divorced.Among the disability groups, the disability kinds detected most often were; chronic diseases (63.7%), orthopedic disorders (11.5%), psychological disorders (8.5%), disorders about seeing (6.3%) and hearing (5.0%) respectively.Kinds of disability were significantly higher in men than in women except for chronic diseases and psychological disorders (p< 0.001).When WHO DAS-II average scores were assessed according to kinds of disability, highest scores were found in people with psychological disorders; followed by people with disorders about language and talking. Especially people with psychological disorders were found to be performing their basic daily living activities either with someone else?s help or not performing them at all.
Benzer Tezler
- Nöromüsküler hastalarda ergoterapi yaklaşımlarının aktivite ve toplumsal katılım düzeyine etkisi
The effect of occupational therapy on activity and community participation in neuromuscular patients
ÇİĞDEM ÖKSÜZ
Doktora
Türkçe
2009
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonHacettepe Üniversitesiİş ve Uğraşı Tedavisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA BUMİN
- Kas-iskelet sistemi sorunlarının özürlülük değerlendiriminde bilgisayar uyarlamalı test yönteminin uygulanması
An application of computerized adaptive testing in the evaluation of disability in musculoskeletal disorders
DERYA ÖZTUNA
Doktora
Türkçe
2008
BiyoistatistikAnkara ÜniversitesiBiyoistatistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA HALİL ELHAN
- Isparta İli'nde özürlülük epidemiyolojisi
Epidemiology of impairment in Isparta
ERSİN USKUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2002
Halk SağlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- İskemik inme hastalarında İnsulin growth faktör-1 (IGF-1) ve İnsulin growth faktör bağlacı protein-3 (IGFBP-3) düzeylerinin klinik ve prognozla olan ilişkisi
The relationship of clinical and prognosis between Insulin growth factor-1 (IGF-1) and Insulin growth factor binding protein-3 (IGFBP-3) levels in ischemic stroke patients
HASAN YAŞAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
NörolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEMEL TOMBUL
- Multipl sklerozda ağrı tipi, şiddeti; ağrının fonksiyonellik, özürlülük ve yaşam kalitesi ile ilişkisi
The type and intensity of pain in multiple sclerosis; the relationship between pain and functionality, disability, quality of life
ZERRİN KASAP
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonNecmettin Erbakan ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE UĞURLU