Kışlık arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin bazı tarımsal karakterlerindeki değişimin diallel analizi
Diallel analyses on some agronomic characters of six winter barley cultivars
- Tez No: 22809
- Danışmanlar: PROF. DR. AKBAY GÜNAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1992
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
ÖZET Doktora Tezi KIŞLIK ARPA (Hordeum vulgare L.) ÇEŞİTLERİNİN BAZI TARIMSAL KARAKTERLERİNDEN DEĞİŞİMİN DİALLEL ANALİZİ Ahmet BULBUL Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim dalı Danışman: Prof. Dr. G Ünal AKBAY 1991.Sayfa: 71 Jüri : Prof.Dr.Günal AKBAY Prof.Dr.NevzatYURUR Prof.Dr.Hasan Hüseyin GEÇİT Bu araştırma 1 988-1 989 yıllarında Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Ens- titüsü'nün tarlalarında yürütülmüştür. Halen Türkiye'de kışlık olarak geniş a- lanlarda ekimi yapılan Tokak 1 57/37, Obruk 86, Anadolu 86, Hamidiye 85 ve Cumhuriyet 50 arpa çeşitleri ile KABVD 2023 çeşit adayı araştırmada mater yal olarak kullanılmıştır, Seçilen bu 6 çeşitle yapılan Diallel melezlerin F1 ge- nerasyonlarında Diallel Analiz yöntemleri uygulanarak; populasyonların var yasyon tabanlarını tanımak, uygun ebeveyn ve ümitli kombinasyonları seç mek amaçlanmıştır. Diallel melezler resiproklu olarak gerçekleştirilmiş ve elde edilen 30 F1 kombinasyonu ebeveynlerle birlikte 1 5 cm. sıra arası ve 5 cm. sıra üzeri ara lıklarda olmak üzere Tesadüf Blokları Deneme Deseninde 3 tekrarlamalı ola rak ekilmişlerdir. Her parsele 1 00 tohum ekilmiş ve gözlemler her parselden tesadüfü olarak seçilen 8 bitkide yapılmıştır.Gözlemlerde Protein Oranı, 1000 Tane Ağırlığı, Kışa Dayanma, Çıkış Oranı, Bitki Verimi, Fertil Kardeş Sayısı, Toplam Kardeş Sayısı, Başakta Ba- şakçık Sayısı ve Başakta Fertil Başakçık Sayısı olmak üzere 9 tarımsal karak ter incelenmiştir. Fi generasyonlarından elde edilen verilerde; Tesadüf Blokları Variyans Analizi, Genel ve Özel Kombinasyon Yetenekleri Variyans Analizi, Genel ve Özel Kombinasyon Yeteneği ve Resiprokal Etki Analizleri ve Melez Gücü Et kilerinden elde edilen Genetik Varyabilitenin değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. Fi generasyonları ve ebeveynlerin meydana getirdikleri populasyon- larda ele alınan tüm özellikler bakımından varyasyon önemli çıkmıştır. Ebeveynlere ilişkin Genel Kombinasyon Yetenekleri, Fı'lerin Özel Kombinasyon Yetenekleri ve Resiprokal Etkilere ait Variyans Analizlerinde tüm özellikler bakımından genotipler arasındaki fark önemli bulunmuştur. Obruk 86, Anadolu 86, Hamidiye 85 ve Cumhuriyet 50 çeşitleri en yük sek Genel Kombinasyon Yeteneği değeri veren genotipler ve güvenilir ebe veynler olarak görülmüşlerdir. Diallel Melezlerin Fi döllerinde en yüksek Özel Kombinasyon Yetene ği Etkisi ve Resiproklar arasında en yüksek Resiprokal etkiyi genelde, güve nilir bulunan ebeveynlerin melezlerinin gösterdiği kanısı ağırlık kazanmıştır. Ancak Bitki Çıkış Oranları bakımından sadece Obruk 86 x Cumhuriyet 50 me lezi Fi hattının Özel Kombinasyon Yeteneği önemli düzeyde yüksek değer vermiş; diğer genotiplerin etkileri önemli çıkmamıştır. Genotiplere ilişkin Melez Gücü Değerleri, her karaktere ait ebeveyn ve Fi ortalamalarından hesaplanarak bulunmuştur. Tüm populasyonlarda Yük sek Melez Gücü Değerleri veren genotipler belirlenmiştir. Ancak Başakta Ba şakçık Sayısı özelliğine ilişkin, Fi döllerinden sadece Tokak 1 57/37 x Obruk 86 melezi önemli düzeyde olumlu Melez Gücü Değeri vermiş; Resiproklar da dahil diğer kombinasyonların heterosis etkileri düşük bulunmuştur. Başakta Fertil Başakçık Sayısı özelliği bakımından hiçbir genotip istatistiki olarak ö- nemli düzeyde Melez Gücü değeri vermemiştir. ANAHTAR KELİMELER: Tokak 157/37, Obruk 86, Anadolu 86, KABVD 2023, Hamidiye 85 ve Cumhuriyet 50 iki sıralı kışlık arpa çeşitleri, Diallel Melezleme Analizi, Ebeveynlerin Genel Kombinasyon Yeteneği, Resiprokal Etkiler, Melez Gücü Değerleri.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Ph. D Thesis DIALLEL ANALYSES ON SOME AGRONOMIC CHARACTERS OF SIX WINTER BARLEY CULTİVARS Ahmet BULBUL Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Field Crops Supervisor: Prof.Dr.Günal AKBAY 1991, Page: 71 Jury: Prof.Dr.Günal AKBAY Prof.Dr.NevzatYURUR Prof.Dr.Hasan Hüseyin GEÇİT This study was conducted at the research field of the Field Crops Re search Center during 1988-1989. Cultivars used in this study were Tokak 1 57/37, Obruk 86, Anadolu 86, Hamidiye 85, Cumhuriyet 50 and a candida te for release KABVD 2023. The objectives of this study were to determine the population variations and select suitable parents and promising combi nations by using diallel analyses on Fi generations obtained from crosses a- mong 6 parents. Diallel crosses were made resiprocally. Thirty Fi combinations and pa rents were planted with 15 cm. between and 5 cm. within row spacing with 3 replications in a Randomized Complete Block Design. Each plot had 100 bar ley plants and 8 plants per plot were chosen randomly to make observati ons. Nine characters observed were protein content, 1000-seed weight, winter hardiness, emergence rate, seed yield per plant, number of fertile til lers, number of tillers, spikelet number per spike and fertile spikelet number per spike.Genetic variability evaluations were made on observations obtained from F-i's by using variance analyses on randomized blocks, general and specific combining ability effects, reciprocal effects and heterosis effects. Re sults were summarized below. Variations on all examined characters of X1 and parent populations were found to be statistically significant. Variation analyses on general com bining ability of parents, specific combining ability effects and reciprocal ef fects of Fi's showed that genetic differences on all characters examined we re statistically significant. General combining abilities of Obruk 86, Anadolu 86, Hamidiye 85 and Cumhuriyet 50 were superior to the others and found to be reliable parents in this study. Higher specific combining ability effects and reciprocal effects of Fi diallel crosses were generally obtained with these reliable parent combinations. Ho wever, specific combining ability on emergence rate was found to be signifi cant only for Obruk 86 x Cumhuriyet 50 combination, other combinations we re not significant. Heterosis effects of populations were calculated from the mean valu es of observed characters of parents and Fi 's. The genotypes were deter mined which had higher heterosis effects in all populations. However, Hete rosis effects on spikelet number per spike were found to be significantly po sitive only for Tokak 1 57/37 x Obruk 86 combination. These effects on F1 's and reciprocals for other combinations were not important. Heterosis effects on fertile spikelet number per spike were statistically nonsignificant for all ge notypes. KEYWORDS: Tokak 157/37, Obruk 86, Anadolu 86, KABVD 2023, Hamidiye 85, Cumhuriyet 50, 2-rowed winter barleys, diallel analyses, general combining ability of parents, specific combining ability of Fi 's, reciprocal effects, heterosis effects values.
Benzer Tezler
- Bingöl şartlarında farklı ekim sıklıklarında bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi
Determination of yield and yield components of some barley (Hordeum vulgare L.) cultivars at different sowing rates under Bingöl conditions
SALAHATTİN KUZU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatBingöl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AYÇİÇEK
- Sulu koşullarda bazı arpa çeşitlerinde (Hordeum vulgare L.) verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and yield characteristics of some barley varieties (Hordeum vulgare L.) in irrigaded conditions
MAHMUT AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EROL ORAL
- Kışlık yetiştirilen fiğ-arpa (Vicia sativa- Hordeum vulgare L.) karışımının farklı yöntemlerle toprağa karıştırılmasından sonra, yetiştirilen pamukta (Gossypium hirsutum L.) verim ve verim unsurlarının belirlenmesi
Determination of yield and yield components of cotton (Gossypium hirsutum L.) grown after winter - grown vetch-barley mixture (Vicia sativa- Hordeum vulgare L.) is mixed into the soil by different methods
HALİL ALDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatHarran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Trakya bölgesinde üretimi yapılan bazı tahıl türlerinde verim kayıplarına neden olan viral kökenli enfeksiyonların etmenlerinin tanımlanması
Identification of viruses as a causal agents of yield loosing infections on some cereal crops in Trakya region of Turkey
HAVVA İLBAĞI
Doktora
Türkçe
2003
ZiraatEge ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ YORGANCI
PROF. DR. AHMET ÇITIR
- Kırşehir ekolojik koşullarında bazı iki sıralı arpa çeşitlerinin (Hordeum vulgare L.) verim ve verim öğelerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma
A study on the determination of yield and yield components in some two-rowed barley (Hordeum vulgare L.) varieties in ecological conditions of Kırşehir
GÖRKEM SEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YAĞMUR