Azerbaycan kaçak hikâyeleri (inceleme-metin)
Azerbadjani outlaw stories (analyses and texts)
- Tez No: 231547
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN EKİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1298
Özet
Doktora tezi olarak hazırladığımız bu çalışmayla, Azerbaycan'ın Çarlık Rusyası tarafından işgal edildiği dönemde yaşanan siyasi gelişmelere tepki olarak ortaya çıkmış kaçaklar hakkında yaratılan hikâyeleri; sosyal bağlamı, epizot yapıları, şiirleri, motifleri, tipleri, âşıklık geleneği içindeki yeri ve yaratıcıları çerçevesinde ele alarak değerlendirmeyi amaçladık.Halk bilgisi yaratmaları, yaratıldıkları toplumun yaşam biçimini ve o toplumu derinden etkileyen gelişmeleri yansıtan ürünlerdir. 18. ve 19. yüzyıllarda Azerbaycan'da yaşanan ve hayatın her alanını etkilemiş olan Çarlık Rusyası'nın ülkeyi işgali; halk bilgisi yaratmalarında da etkisini göstermiştir. Bu etkinin sonucunda kaçak hikâyeleri adını verdiğimiz ve çalışmamızda ele aldığımız anlatmalar ortaya çıkmıştır.Kaçaklar; 18. ve 19. yüzyıllarda Azerbaycan'da hüküm süren Çarlık yönetimi ve görevlileri, toplumsal yapılanmadaki üst sınıfları temsil eden beyler ve ağalarla anlaşamayarak, evini, yurdunu terk etmiş, hayatını dağlarda ve ormanlarda geçirmiş, halk tarafından adalet timsali kahraman olarak görülen ve desteklenen tiplerdir. Semed Ağa, Tanrıverdi, Hacı Tağı, Garay Söyün, Molla Nur, Kaçak Nebi, Kaçak Kerem, Kaçak Süleyman, Gandal Nağı ve Kaçak Yusuf bu kaçakların başlıcalarıdır.Giriş, beş bölüm, sonuç, metinler, bibliyografya ve sözlükten oluşan çalışmamızın giriş bölümünde Azerbaycan kaçak hikâyelerinin kahramanı olan kaçakları ortaya çıkaran 18. ve 19. yüzyıllardaki tarihsel gelişmeleri, birinci bölümde Azerbaycan kaçak hikâyeleri hakkında yapılan çalışmaları ve bir tür olarak kaçak hikâyesini; ikinci bölümde Azerbaycan âşıklık geleneği ve kaçak hikâyelerini yaratan ve anlatan âşıklar üzerinde durduk. Çalışmamızın üçüncü bölümünde kaçak hikâyelerinin genel anlatım yapısı ve epizotları, dördüncü bölümünde Azerbaycan kaçak hikâyelerinin şiirleri, beşinci bölümünde ise Azerbaycan kaçak hikâyelerinde sosyal bağlamı oluşturan unsurlar, motifler ve tipleri ele aldık.Çalışmamızı; sonuç, bibliyografya, Semed Ağa, Gara Tanrıverdi, Hacı Tağı, Garay Söyün, Molla Nur, Kaçak Nebi, Kaçak Kerem, Kaçak Süleyman, Gandal Nağı ve Kaçak Yusuf adlarını taşıyan kaçak hikâyelerinin Türkiye Türkçesi'ne aktarılmış metinleri ve sözlük ile tamamladık.
Özet (Çeviri)
The purpose of this doctoral study is to analyse the stories created about the escapees emerging as a reaction to the political issues, social context, episode structures, motifs, characters during the period in which Azerbaijan was conquered by Czars of Russia, by the perspective of their importance in minstrels tariditon.Folk knowledge studies mirror the lifestyle of the society in which they were created and the developments affecting the society deeply. The invasion of Charz of Russia which has taken effect in every pace of life in Azarbaijan in 18. and 19. centuries, has also been higly influencial in folk knowledge studies.As a result of this influence, narrations which we call as escapee narratives today and cover in our study have emerged.Escapees are the characters who have abondened their homeland as a result of their clash with the government officials and lords of Czars of Russia due to their existence in Azarbaycan in 18. and 19. centuries and spent their whole life in forests and mountains, and therefore, known as heros of symbols of justice and supported by the society.Our study mainly involves introduction, five sections, bibliography, and dictionary. The introduction part involves the historical developments in 18. and 19. century which result in the emergence of escapees as the heros of escapee narrations; the first part involves the studies on escapee narratives and escapee narratives as a kind, the second part involves minstrels tradition in Azarbaijan, the narration style of folk stories in Azarbaycan, and minstrels in Azarbaijan who created and narrated the escapee narratives, and third part involves the general plot structures of escapee narratives, their epizotes, the fourth part involves the poems of escapee stories of Azarbaijan and the fifth part involves elements, motifs and characters forming social context in escapee narratives of Azarbaijan.The last part of our study involves conclusion, bibliography and literary texts of escapee stories by the names of Semed Ağa, Gara Tanrıverdi, Hacı Tağı, Garay Söğün, Molla Nur, Kaçak Nebi, Kaçak Kerem, Kaçak Süleyman, Gandal Nağı and Kaçak Yusuf in Turkish and dictionary.
Benzer Tezler
- Azerbaycan sahası kaçak anlatmaları
Outlaw stories in Azerbaijan
SİBEL TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NERİN KÖSE
- Nurmuhammet Andalıp'ın Baba Ruşen, Zeynel Arap ve Kıssa-yı Firgun halk hikayelerinin incelenmesi
Analysis of Nurmuhammet's Baba Ruşen, Zeynel Arap ve Kıssa-yı Firgun folk stories
TOLGA DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ÖGER
- Âşık tarzı Türk şiirinde siyaset-toplum ilişkileri: 1923-2000
The relations between society and politics in the minstrel li̇terature of the Republician era: 1923-2000
ALİRIZA KOÇAK
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Sovyet sinemasında Kruşçev dönemi ve kültürel kimlik görünümleri
Khrushchev period and cultural identity aspects in Soviet cinema
BANU ERDOĞAN ÇAKAR
Doktora
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİYAZİ AYHAN
- The role of Internally Displaced People (IDPs) in securitization in Azerbaijan's Nagorno-Karabakh policy
Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ politikasında Yerinden Edilmiş Kişilerin (YEK) güvenlikleştirmedeki rolü
ARZU TURGUT
Doktora
İngilizce
2022
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ FAİK DEMİR