Okurunu arayan romanlar: 19. yüzyıl Osmanlı-Türk romanlarında okur profili
Novels seeking their readers: Reader profile in 19th century Ottoman-Turkish novels
- Tez No: 235144
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu tezde, on dokuzuncu yüzyıl Osmanlı-Türk romanlarında kitap okuyan karakterler ve bu karakterlerin işlevi sorgulanmıştır. Romanlardaki ?okur profili? Ahmed Midhat, Fatma Aliye, Hüseyin Rahmi ve Halid Ziya'nın yirmi beş adet romanı temel alarak incelenmiştir. Okuyan karakterlerin kadın ya da erkek, olumlu ya da olumsuz olması, okudukları eserlerin ?Doğu? ya da ?Batı? kökenli olması, okumaların yüzeysel ya da derinlikli yapılması ve yazar anlatıcının bu okumaların neden gerçekleştiği ya da gerçekleşmesi gerektiği üzerine yorumları irdelenmiştir. Karakterlerin kitaplarla kurdukları ilişki değerlendirilerek, yazarların edebiyat ve kültür dünyasına olan bakış açıları yorumlanmıştır.Tezde, dört yazarın da farklı motiflerle ve nedenlerle kitap okuyan karakterlere romanlarında yer verdiği saptanmıştır. Ahmed Midhat'ın, içinde kadınların da bulunduğu roman okuyucusu bir kitle yaratmak ve kendi ?ideal okur?unu göstermek için hemen her romanına bir okur yerleştirdiği görülmektedir. Bu amaç Fatma Aliye'de de devam etmiş; ancak yazar asıl ağırlık verdiği konu olan kadınların eğitimine dair görüşlerini vurgulamak için kadın okur karakterler yaratmıştır. Her iki yazarın da ?ideal? olanın gösterilmesine yaptıkları vurgunun Hüseyin Rahmi tarafından olumsuzlandığı, yazarın ?okur? imgesine eleştirel bir yaklaşım getirdiği gözlemlenmiştir. Mizahi üslubunu, yaratılmak istenilen ?ideal okur?u eleştirmek için kullandığı ve kitapların birer hayat ya da ibret dersi olarak okunmasını savunan çizgiyi kırdığı sonucuna varılmıştır. Halid Ziya'nın da ?kitap? ve ?okur? imgesinde Hüseyin Rahmi gibi eleştirel bir tutumda olduğu, kitap okuyan karakterlerinin de varolan edebiyat ve matbuat dünyasına dair eleştirilerini yansıttığı görülmüştür. Önceki yazarlardan farklı olarak Halid Ziya'nın, bu imgeleri sorunsallaştırarak kullandığı ortaya konulmuştur.anahtar sözcükler: Osmanlı-Türk romanları, romanlarda ?okur? ve ?kitap? imgesi, ?Doğu?-?Batı? kültürü
Özet (Çeviri)
This study focuses on the characters in 19th century Ottoman-Turkish novels, particularly on their role as book readers. Twenty-five novels by Ahmed Midhat, Fatma Aliye, Hüseyin Rahmi and Halid Ziya are primarily considered in analyzing the ?reader profile?. The characters are examined from several perspectives; whether they are male or female, positive or negative, ?eastern? or ?western? oriented, and superficial or thorough readers. The analyses made by the author-narrator as to why these characters read or why they should read are studied in detail. The authors? views on literature and culture are interpreted through the evaluation of the relationship between the characters and the books they read.All four authors mentioned above feature their reader characters in their novels in different patterns and for different reasons. Ahmed Midhat creates a reader in almost all his novels in order to promote readership in the population including women and presents his ?ideal reader? image. This design continues in Fatma Aliye?s work, only this author focuses more on women characters to highlight her views on women?s education. It is observed that Hüseyin Rahmi opposes such idealization and brings forth a critical approach to the ?ideal reader? image. It is concluded that his satirical style breaks the trend to view books as sources of object lessons. Halid Ziya joins Hüseyin Rahmi in the critical approach toward images of ?book? and ?reader?, since the characters in his novels criticize the press and literary circles of those times. It is demonstrated that in addition to his predecessors, Halid Ziya chooses to use them more as problematic ones.keywords: Ottoman- Turkish novels, image of ?reader? and ?book? in novels, ?Eastern?-?Western? Culture
Benzer Tezler
- Orhan Pamuk romanlarının yapı ve içerik bakımından incelenmesi
Analysis of Orhan Pamuk novels in terms of structure and content
ŞAHİN ÜÇENAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBatman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHFUZ ZARİÇ
- Türk romanında gülmece: 1950'den günümüze
Humour in Turkish novel: From 1950 to today
ESRA KARLIDAĞ
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimHacettepe ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİN GONCA GÖKALP ALPASLAN
- V. Nabokov'un romanlarında aşkın türleri ('Maşenka', 'Karanlıkta Kahkaha' ve 'Ada ya da Arzu' romanları örneklerinde)
Love variations in the novels of Vladimir Nabokov (In the novels 'Mary', 'Laughter in the Dark' and 'Ada or Ardor')
BİLGEN YILDIZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Batı Dilleri ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇULPAN ÇETİN
- Arketip bir yolculuk içinde, narsistik bir kitap biçiminde: Beyaz Kale
In an archetypal journey, in the form of a narcissistic book: Beyaz Kale
ÇİĞDEM YILDIRIM MİROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. TALÂT HALMAN
- Jane Austen'in kırsal toplum eleştirisi
Jane Austen's criticism on provincial
SENİYE VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
İngiliz Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SERDAR ÖZTÜRK