Türk halk müziğindeki vokal ? enstrumantal eserlerin enstrumantal yapıları üzerine analitik bir çalışma
An analytical study of instrumental structures in vocal - instrumental Turkish folk songs
- Tez No: 239043
- Danışmanlar: ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Analiz müzikte -en temel anlamıyla- müzikal yapı ve formların ayrıntılı bir şekilde incelenmesi demektir. Bu anlamda müzik analizleri, müzikolojik çalışmalar içerisinde önemli bir yere sahiptir. Herhangi bir bölgede ya da kültürde yaşayan müziğin yapısal karakteristikleri, diğer müziklerle olan benzerlik ya da farklılıkları bu tarz çalışmalar ile belirlenmektedir. Diğer taraftan analiz, çalışma alanı bakımından müziğin kendisi ile sınırlıdır ve dış faktörler bu noktada ikincil öneme sahiptir. Bu aşamalardan sonra müziğin insan üzerindeki etkileri, bir toplum ya da kültür içerisinde sahip olduğu anlamlar, anlayışlar kavrayışlar gibi bugün etnomüzikoloji bilimi çerçevesinde ?müziğin kültür içerisindeki yerinin ve kültürün müziği algılayışının? önem kazandığı disiplinler arası çalışmalar öne çıkmaktadır.Dünyada müzikal analiz alanında çok sayıda eser yayımlanmıştır. Bunların büyük bir bölümü Avrupa sanat müziği çerçevesindedir. Orta Çağ'dan günümüze yüzlerce bestecinin eserleri farklı dönemlerde birçok kişi tarafından ve günün şartlarına göre değişen birçok farklı anlayış ile incelenmiştir. Bu sayede müziğin birçok özelliği saptanmış bunların tarihi süreç içerisindeki değişimleri ve gelişimleri tespit edilmiş, buralardan hareketle bugünkü müzik performanslarına, müzik eğitimine ve teknolojisine kaynaklık teşkil edecek bilgi üretilmiştir.Avrupalı ve Amerikalı müzikologlar batı dışında kalan müziklere de ilgi duymuşlardır. Bu ilgi kimi zaman oryantalizmin ya da evrim teorisinin sosyal bilimleri etkilemesi sonucu karşı tarafı ?ilkel?, ?egzotik? ya da ?diğer? kabul etmiş ve karşılaştırmalı müzikolojiyi doğurmuştur. Zamanla bu tarz düşünceler elde edilen bulgularla dayanağını ve prestijini yitirdikten sonra bilim insanları çalışmalarını daha farklı bir yöne -kültür perspektifinde müzik incelemeye- çevirmişlerdir. Bundan sonra yapılan karşılaştırmalar ise daha çok kültürler arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koyma yönünde olmuştur. Gerek karşılaştırmalı müzikoloji döneminde, gerekse 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra dünya müzikleri ile ilgili çalışmalarda müzikal analizler önemli yer tutmuştur. Yapılan analizlerden elde edilen veriler ışığında söylemler geliştirilmiş, benzerlikler ya da karşıtlıklar vurgulanmıştır.Ülkemizde 20. Yüzyılın başlarından itibaren yoğunlaşan geleneksel müzikleri tespit ve tasnif çalışmaları sonucu binlerce eserin notası yazılmıştır. Bu notalar genel olarak Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği repertuarları olarak adlandırılmış, çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından yayımlanmıştır. Eserler üzerinde az sayıda bilimsel çalışma yapılmakla birlikte, müziksel karakterlerin büyük bir kısmı sağlıklı verilere dayandırılamamıştır. Dolayısıyla müziğimizi tanımlama, açıklama ve sınıflandırma aşamaları tam olarak gerçekleşemediği için bugün gerek icrada gerekse eğitim ve öğretimde sistematik bir yapıya tam olarak sahip olmadığımız söylenebilir.Türk müziği repertuarının gerek sözlü, gerekse çalgısal formları çeşitli karakteristik özellikler taşımaktadır. Enstrumantal eserlerin biçim yapıları çeşitli müzikal pasajlar ile şekillenmektedir. Bu yapılar kimi zaman küçük formların bütününü meydana getirirken, kimi zaman da süit benzeri büyük formları oluşturmaktadır. Vokal-enstrumantal eserlerde de benzer bir şekilde enstrumantal yapıların kullanımı ?eser yapılarına göre farklılıklar arz etmesine rağmen? icra içerisinde bütünlüğü sağlayıcı unsurlar olarak görülmektedir.Bu çalışmada Türk Halk Müziği repertuarından yaklaşık beş bin vokal-enstrumantal eser, enstrumantal yapı kullanımları bakımından ele alınmıştır. Tespit edilen kullanım biçimleri kimi zaman vokal kompozisyon içerisinde üstlendikleri müzikal görevler bakımından, kimi zaman ise sözel yapının özelliğine göre sınıflandırılarak açıklanmıştır. Yaptığımız analizler sonucunda elde edilen enstrumantal yapı tipleri için örnekler verilmiş ve açıklamalar yapılmıştır.Metin içerisinde verilen eserlerin biçim yapılarının tespitinde kullanılan ?renkli şema? yöntemi ile bugüne kadar kullanıla gelen harflerden ve sembollerden yaralanmanın dışında bir alternatifin geliştirildiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Musical analysis is basically a comprehensive study and analyze of musical structures and forms. In that sense, musical analyses have an important role in musicological researches. The structural characteristics of music in a particular region or culture, differences and similarities with other music types are determined by this kind of studies. On the other hand, musical analysis is limited to music itself in terms of research area and other factors have a secondary importance. Today in the interest areas of ethnomusicology, there are various interdisciplinary studies stressing the role of music within culture and the music of the culture concept such as influence of music on folks, context of music within society and culture.A number of publications on musical analysis have been made all over the world. Most of them are outlined in Western art music. Beginning throughout the Middle Age, hundreds of composers? works have been studied by terms of that period. Thus, many musical characteristics have been determined, their evolutions have been observed, and as result a tremendous amount of knowledge for today?s musical performances, education and technology is gathered.Furthermore European and American musicologists are interested in the music of other cultures. Under the effects of orientalism and theory of evolution this interest turned into comparative musicology, which considered addressed culture as ?primitive?, ?exotic? or ?the other?. After this understanding of musicology lost its reputation with time, scientist head toward another one involving researches on cultural perspective. Further studies in this sense are devoted to exhibiting differences and similarities between different cultures. Musical analysis played a major role in studies of both comparative musicology and ones in the second half of 20th century. Due to these analyses, differences and similarities are stressed and quite a few statements are made.By the beginning of 20th century, activities concerning classification and determination of traditional music in our country resulted in thousands of transcriptions. These transcriptions are generally designated as Turkish Art Music or Turkish Folk Music and published by several institutes and foundations. Musical characters of these transcriptions are not well studied since there haven?t been many scientific researches on them. It can be stated that we don?t have a systematic structure in performance and music education, since definition, characterization and classification of our music are not done. Turkish music repertoire has its distinctive characteristics both in vocal and instrumental pieces. The structure of instrumental pieces is shaped by several musical excerpts. These structures can be either small parts of bigger pieces or large individual pieces like suits. Although vocal-instrumental pieces exhibit different patterns depending on the different structures, they can be seen as complementary sections within the performance.In this study almost 5000 vocal-instrumental pieces of Turkish Folk Music repertoire are investigated with respect to instrumental parts. The result of the study is interpreted depending on either its role in the vocal composition or feature of the vocal structure. We gave examples for specific instrumental types and explained their function in whole compositionIt can be said that the colored diagram method that we have developed is an alternative to letter and symbol based formulas in order to demonstrate musical forms of examples given in the text.
Benzer Tezler
- A comparative analysis of Ashik Saz and Ashik Music in West and East Azerbaijan provinces of Iran
İran'ın Batı ve Doğu Azerbaycan bölgelerindeki Aşık Sazı ve Aşık Müziği'nin karşılaştırmalı incelemesi
FARHAD SHIDFAR
Doktora
İngilizce
2015
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. EROL PARLAK
- Şan tekniğinin Türk halk müziğinde uygulanması ve karşılaşılan sorunlar
Başlık çevirisi yok
DİLEK TATLIDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Halk Müziği Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. AFŞİN EMİRALİOĞLU
- Brezilya ritimlerinin gitarla icrası örneğinden yola çıkarak asma davul ritimlerinin gitara uyarlanması
The adaptation of traditional drum rhythms to theguitar inspired by the performance of Brazilian rhythmswith guitar
GÜNEŞ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. NAİL YAVUZOĞLU
- Türk halk müziğindeki Bozlakların ses tekniği açısından incelenmesi
Study of Bozlaks in Turkish folk music in terms of vocal technique
AYŞEGÜL ARAL ALTIOK
Doktora
Türkçe
2010
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
YRD. DOÇ. DR. TÜLİN MALKOÇ
- Geleneksel Türk halk müziğinde bas gitar kullanımı: TRT yayınları örneklemi
The bass guitar playing in traditional Turkish folk music: A sample of the TRT's broadcast
FATİH DENGİZ