Late ottoman modernist/rationalist discourses on Islam: Superstition, sufism and Şemseddin Günaltay
Osmanlı son döneminde İslam?a dair modernist/rasyonalist söylemler: Hurafe, tasavvuf ve Şemseddin Günaltay
- Tez No: 239116
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SELÇUK AKŞİN SOMEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Sabancı Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
This study attempts to sketch a general picture of the late Ottoman conceptualizations of Islam through the preliminary observation of the ideas of M. Şemseddin (Günaltay), an important intellectual and political figure of the Ottoman Second Constitutional Period (1908-1918). More specifically this thesis deals with why and how Şemseddin Günaltay devised an exclusionary rhetoric on Sufi orders and superstitions. In Şemseddin Günaltay's understanding of Islam, superstitions, folk beliefs and Sufi practices were represented as the ?other? of the imagined ?true Islam? as an essentialized and homogenized category. While the idea of ?true Islam? was thereby identified by Şemseddin Günaltay with the notion of ?natural religion? which was a product of the Western Enlightenment thought, it was streamlined as a rationalized, scientific and ?privatized? religion. In this regard, this study argues that Şemseddin Günaltay's conception of Islam was in some ways emblematic of the late Ottoman patterns to understand and define religion. Therefore studying Şemseddin Günaltay's discourse on true Islam is on the one hand useful to analyze how Islam was undertaken as an ambiguous and functional entity for various social ends like adjusting Islam to the necessities of the time or devising some Islamic reform projects. On the other hand this might contribute to draw at least a partial picture of the underlying transformations in cognitive codes of the late Ottoman intellectual life as well as the new meanings Islam acquired. In order to fulfill these goals, this thesis focuses on Şemseddin Günaltay's intellectual production during the Second Constitutional Period.
Özet (Çeviri)
Bu araştırma Osmanlı İkinci Meşrutiyet Döneminin (1908-1918) önemli entelektüel ve politik simalarından olan M. Şemseddin (Günaltay)?ın fikirlerinin bir ilk incelemesi yoluyla geç Osmanlı dönemindeki İslam?ı kavramsallaştırma çabalarının genel bir resmini çizmeye çalışmaktadır. Daha özelde ise bu tez çalışması Şemseddin Günaltay?in niçin ve nasıl tarikatları ve hurafeleri dışlayıcı bir söylem geliştirdiğiyle ilgilenmektedir. Şemseddin Günaltay?ın İslam anlayışında, hurafeler, halk inanışları ve belirli tasavvuf pratikleri özselleştirilmiş ve homojenleştirilmiş bir kategori olan mütehayyel ?hakiki İslam? kavramının ?ötekisi? olarak resmedilmektedir. Böylece hakiki İslam fikri Şemseddin Günaltay tarafından Batı Aydınlanma düşüncesinin bir ürünü olan ?tabii din? nosyonu ile eşleştirilirken, aklileştirilmiş, bilimsel ve ?özelleştirilmiş? bir din olarak kurgulanmaktadır. Bu çalışma Şemseddin Günaltay?ın İslam kavramlaştırmasının belli yönlerden Osmanlı son döneminde İslam?ı anlama ve tanımlama biçimlerine emsal teşkil ettiğini iddia etmektedir. Bu nedenle, bu çalışmanın amaçlarından birini oluşturan Şemseddin Günaltay?ın ?hakiki İslam? söyleminin incelenmesi bir yandan İslam?ın nasıl muğlâk ve işlevsel bir hususiyet olarak, İslam?ı zamanın gerekliliklerine uydurmak veya bazı İslami sosyal reform projelerini hayata geçirmek gibi muhtelif sosyal amaçlar için deruhte edildiğini analiz edebilmek adına faydalı olacaktır. Öte yandan, Osmanlı son döneminde İslam?ın edindiği yeni anlamları ve entelektüel yaşantıda temelden gelişen birtakım bilişsel dönüşümleri kısmen de olsa resmetmeye katkı sağlayacaktır. Bu amaçlar doğrultusunda bu tez çalışması temel olarak Şemseddin Günaltay?ın İkinci Meşrutiyet Dönemi?ndeki entelektüel üretimine yoğunlaşmaktadır.
Benzer Tezler
- Gelenek kurguları, Darülelhan ve aktörlerı̇nden Rauf Yekta Bey
Construction of tradition, Darülelhan and one of its actors Rauf Yekta Bey
DUYGU TAŞDELEN
Doktora
Türkçe
2021
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
PROF. DR. ALİ ERGUR
- Nazariyat yazımında modern sonrası eğilimler: Dairenin sosyogenetiği
Postmodern dispositions in Turkish music theory writing: Sociogenesis of the circle
SÜLEYMAN CABİR ÇIPLAK
Doktora
Türkçe
2020
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
- Appropriation and reception of classical antiquity in early republican Turkey: A case in mediterranean modernism
Erken cumhuriyet Türkiye'sinde klasik (greko-romen) antik çağın benimsenmesi ve alımlanması: Akdeniz modernizmi için bir örnek
ENVER ALİ AKOVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Karşılaştırmalı EdebiyatKoç ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYLAN CEYHUN ARSLAN
ÖĞR. GÖR. CHARALAMPOS THEODORELIS RIGAS
- Secularization and Said Nursi
Sekülerleşme ve Said Nursi
ESMA GÜNEŞ POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN SAYİM VURAL
- Genç-modern ve post-modern yaklaşımların kentsel mekanlara yansımaları
Reflections of late-modern and post-modern approaches on urban space
EMİNE BARIŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. NURAN GÜLERSAY ( ZEREN )