Erken dönem tefsir mukaddimelerinin tefsir usûlü açısından değerlendirilmesi
An evaluation of the muqaddimas to tafseers of the early era in terms of usool at-tafseer
- Tez No: 239678
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ GALİP GEZGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Erken dönem, mukaddime, ilk tasnif, Tefsir Usûlü, metodoloji, Early era, Muqaddimah, original works, Usool at-Tafseer, Methodology
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Bu çalışmanın amacı, erken dönem tefsir mukaddimelerini Tefsir Usûlü açısından tahlile tabi tutmaktır. Araştırmanın temel sorusu, ?İlk Tefsir Usûlü tasnifleri hangileridir?? şeklindedir. Çalışmada ulaşılan sonuçlar ana hatlarıyla şöyledir:Tefsir terminolojisinde ?Mukaddime? ve ?Tefsir Usûlü? ıstılahları, esas olarak aynı anlama gelmektedir. Benzer şekilde mukaddimeler, Tefsir Usûlü kapsamda değerlendirilen eserlerin ilk tasniflerini oluşturmaktadır.Bugün, sınırlı sayıda tefsir mukaddimesi (Mukâtil b. Süleyman, Ebu Ubeyde, Abdurrazzâk, İbn Kuteybe, Huvvârî, Tusterî, Ayyâşî, Kummî, Taberî?) bulunmaktadır. Bunlar, içerik ve hacim itibariyle birbirinden farklı boyutlardadır. Mukaddimelerin bir kısmı derleme şeklinde oluşturulmuştur (Mukâtil ve Tusterî gibi). Bizzat müellif tarafından yazılanlar arasında ise özellikle, İbn Kuteybe, Huvvârî ve Taberî mukaddimeleri ön plana çıkmaktadır.Farklı fikir ortamının ürünü de olsa mukaddimeler, genel olarak Kur'ân tarihi, Kur'ân tasavvuru, Kur'ân'ın şekilsel özellikleri, tefsir tarihi, tefsir metodolojisi gibi ana başlıklar altına girebilecek Tefsir Usûlü bilgilerini içermektedir. Buna paralel olarak bazı mukaddimelerde tefsir metodolojisine yönelik kavram ve esaslar (Tefsir, te'vil, mecaz, nâsih-mensûh, muhkem-müteşâbih gibi) öne çıkmaktadır. Bu durum ise, sonraki dönem klasik Tefsir Usûlü eserlerinin (Zerkeşî'nin el-Burhân fî Ulûmi'l-Kur'ân'ı ile Suyutî'nin el-İtkân fî Ulûmi'l-Kur'ân'ı gibi) muhtevası ile benzerlik arz etmektedir. Aslında Suyutî'nin el-İtkân fî Ulûmi'l-Kur'ân'ı da bir tefsir mukaddimesidir. Sonuç olarak mukaddimeler, Tefsir Usûlü'nün öncelikli kaynaklarından birisidir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to analyse of the muqaddimas to tafseers of the early era in terms of Usool at-Tafseer. The basic question of this research is ?What are the original works in Usool at-Tafseer?? The conclusion is reached by the main line are as follow:In terminology of Tafseer, both ?Muqaddima? and ?Usool at Tafseer? are concepts same meaning. In a similar way, the muqaddimas are the first examples of works of Usool at-Tafseer.Today, there are limited numbers of muqaddimas to tafseers in the early era; for example Muqatil b. Sulayman, Abu Ubayda, Ibn Qutayba, al-Huwari, al-Tusteri, al-Ayashi, al-Qommi, al-Tabari? These are different size as content and volume. Some of them were created as edited collections (Muqatil, al-Tusteri etc.). Especially the muqaddimas of Ibn Qutayba, al-Huwari, al-Tabari are known by their authentic authors.Although they are products of different ideas, the muqaddimas, in generally, contains the information about Usool at-Tafseer may have headings such as: The history of the Qur?an, the idea of the Qur?an, the form of the Qur?an, the history of tafseer, methodology of tafseer. In connection with, some of the muqaddimas, especially, contains very significant methodological concepts (Tafseer-ta?wil, majaz, nasikh mansukh muhkam-mutashabih etc.). It seems that these have very similar characteristics of content of Usool at-Tafseer?s classic works in the next period. (az-Zarkashi?s al-Burhan fi Ulum al-Qur?an and al-Suyuti?s al-Itkan fi Ulum al-Qur?an etc.). Indeed, al-Suyuti?s al-Itkan fi Ulum al-Qur?an also is a muqaddima to tafseer. In conclusion, the muqaddimas are one of the primary sources of Usool at-Tafseer.
Benzer Tezler
- Rivâyet tefsirinin tarihsel süreci üzerine pratik bir araştırma: Süddi, Taberi ve İbn Kesir örneği
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GÖRENER
- Tarihi ve kültürel bağlamı itibariyle Kûfe tefsir ekolü (Hicri ilk iki asır)
Kûfe tafsir school with its historical and cultural context (First two centuries of hijri )
FAHRİ ÇAKAN
Doktora
Türkçe
2022
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA GÜL
- Erken dönem tefsir geleneğinde nakil anlayışı
The concept of transmission in early tafsir tradition
ÖMER DİNÇ
- Erken dönem tefsirlerinde işârî yaklaşımlar -Tefsîrü't-Tüsterî örneği-
Ishari interpretations in the early tafsir work -The example of Tafsir al Tustari-
DİLEK DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ÇELEM
- İsnad verileri çerçevesinde erken dönem tefsir faaliyetleri -İbn Ebi Hatim (ö.327/939) tefsiri örneğinde bir literatür incelemesi-
Early tasfir activities based on analyses of isnads in Ibn Abi Hatim's tafsir
MEHMET AKİF KOÇ