Mehmet Fuad Köprülü'nün siyasî hayatı
The politicial life of Mehmet Fuad Köprülü
- Tez No: 241677
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İHSAN SABRİ BALKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Türk İnkılap Tarihi, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Bölümü
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasından sonraki süreçte Mustafa Kemal, yeni devletin yönetim biçimini cumhuriyet olarak belirlemiştir. 29 Ekim 1923'te de Cumhuriyetin İlanı ile devletin resmi rejimi cumhuriyet olarak resmen kabul edilmiştir. Cumhuriyet rejimi içerisinde ise yönetimde tam demokratik bir ortamın olması taraftarı olan Mustafa Kemal, bu amaçla Cumhuriyet Halk Partisi'nin karşısında mecliste mutlaka bir muhalefet partisinin olmasını istemiştir.Atatürk döneminde çok partili hayata geçiş ile ilgili olarak yapılan iki denemede çeşitli sebeplerden dolayı başarısız olmuştur. Demokrat Parti'nin 1946 seçimlerinde meclise muhalefet partisi olarak girmesi ile çok partili hayata resmen geçilmiştir.CHP içerisindeki muhalefet hareketinin öncülerinden biri olan Fuad Köprülü, Celal Bayar, Adnan Menderes ve Refik Koraltan ile beraber DP'nin dört kurucusundan birisi olmuştur. Kuruluş aşamasında Köprülü, DP'nin ideolojik olarak alt yapısının oluşturulmasında büyük oranda pay sahibi olmuş bu yöndeki çalışmalarda arkadaşlarına önderlik yapmıştır. 1945?1950 yılları arasında yazdığı yazılarda İnönü ve tek parti iktidarını eleştirirken DP'nin halk tarafından benimsenmesi ve tanınmasında da büyük bir rol oynamıştır.Fuad Köprülü, DP'nin iktidara geldiği 1950 yılından başlayarak partisinden istifa ettiği 1957 yılına kadar kısa aralıklar hariç hem Dış İşleri Bakanlığı görevini yürütmüş hem de parti üst yönetiminde görev almıştır. Dış İşleri Bakanlığı döneminde Türkiye için hayati öneme sahip olan NATO üyeliği kazanılmış, Bağdat ve Balkan Paktları kurulmuştur.1957 yılından sonra ise siyasi hayattan çekilmeyerek özellikle DP'ye karşı muhalefet hareketinin içinde olmuştur. 1960 askeri darbesinden sonra ise Yeni Demokrat Parti adı ile bir parti kurarak siyasi arenada görülmeye devam etmiş ancak bu partinin savcılık tarafından kuruluşundan itibaren gördüğü kovuşturma neticesinde 1965 yılında resmen siyasi hayattan çekilmiştir.Fuad Köprülü, ilmi çalışmaları neticesinde kazandığı dünya çapındaki ünün yanı sıra Türk siyasi hayatında iz bırakan önemli kişilerden birisi olmuş fakat başarılı siyasi hayatı, ilmi kişiliğinin gölgesinde kalmıştır.Fuad Köprülü, Atatürk'ün isteği doğrultusunda 1935'te Kars milletvekili olarak meclise girmesinden 1965'te resmen siyasi hayattan çekilme kararını alıncaya kadar geçen otuz yıllık siyasi hayatında prensiplerine bağlı, idealist bir politikacı duruşundan hiç şaşmamıştır.
Özet (Çeviri)
After the victory process of Turkish independency war, Mustafa Kemal decided of the new state?s administrative type as republication. Republic regime was accepted as an official system of government on 29 of October 1923 by Turkish Parliament. Mustafa Kemal wanted an opposition party to CHP (Republic? People Party) for exact democratic situation in the parliament within the republic regime.Due to various reasons, two multi-party parliamentary experiences were failed during the Atatürk?s period of time, after the election of 1946, DP (Democratic Party) entered to Turkish parliament as opposition party. The multi-party parliamentary system was started officially in this way.Fuat Köprülü was an opposition movement leader in CHP; He was a DP?s founder with Celal Bayar, Adnan Menderes and Refik Koraltan. During the establishment term of DP, Köprülü had important role for ideological infrastructure of party. And also he had leading role for his friends for this type of political studies. He criticized İnönü and single party government in his articles and also he had important role for awareness and known of DP by people between 1945 and 1950.Fuat Köprülü from 1950, which was the beginning of DP government to 1957, which was his resign date from Democratic Party did Foreign Affairs Minister and administrative position in party, except short terms. During the Foreign Affairs Minister term Turkey gained NATO membership and Bağdat and Balkan security association was established.After 1957 he wasn?t leave political life. This term he especially supports oppositional movements to DP. After 1960 military coup, he established New Democratic Party. He seemed in political life in short term with this party, but after Public Prosecutor? investigation he left from political area in 1965.Fuat Köprülü got global scale reputation with his scientific studies. In addition, he was an important person in Turkish political life with his studies. However, his academic character put in the shade his successful political life.During his 30 years political life, which was started in 1935 that time he became Kars province? representative in Turkish Parlement until 1965 which was the his leaving date, Fuat Köprülü, didn?t give any compromise from his idealist politician character and he didn?t leave his principle.
Benzer Tezler
- Prof.Dr. Bahaeddin Ögel'in tarihçiliği ve Türk kültür tarihindeki yeri (1923–1989)
Prof. Dr. Bahaeddin ogel's historiography and his place in the history of Turkish culture (1923-1989)
ABBAS EMRE YÜNCÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP KARA
- Türkiye Cumhuriyeti'nde akademisyen dışişleri bakanlarının Türk dış politikasına etkileri
The effects on the Turkish foreign policy in republic of Turkey foreign ministers academician
SALİH GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerGaziantep ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET BİÇİCİ
- Türkiye'de akademik eleştiri: Mehmet Kaplan ve Berna Moran'ın eleştiri anlayışlarına karşılaştırmalı bir yaklaşım
Academic criticism in Turkey: A comparative approach to Mehmet Kaplan and Berna Moran?s methods of criticism
NURCAN ANKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYİT BATTAL UĞURLU
- Yeni Türk edebiyatı sahasında yazılmış edebiyat tarihleri üzerine bir araştırma
A research on literary histories written in the field of modern Turkish literature
ELMAS KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ DAŞCIOĞLU
- Servet-i Fünûn dergisindeki yazıları ışığında Köprülü-zâde Mehmed Fuad
In the ıight of articles at journal of Servet-i Fünûn: Köprülü-zâde Mehmet Fuad
NİHAL KÜMÜŞTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖNAL