Haza Kitabu Esrari'n-Nücum ve Havvas adlı eser üzerine bir dil incelemesi (giriş-inceleme-metin-dizin)
Based on Kitabu Esrari'n-Nücum ve Havvas named on astrology text, this ph.d dissertation is a research on language (introduction, research, text, index)
- Tez No: 249270
- Danışmanlar: PROF. DR. PROF.DR.HALİL İBRAHİM USTA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 383
Özet
Haza Kitabu Esrari'n-nücum ve Havvas Adlı Eser Üzerine Bir Dil İncelemesi ( Giriş, İnceleme, Metin, Dizin )' adlı bu Doktora tezi, Giriş, İnceleme, Metin, Genel Dizin ve Özel Adlar Dizini olmak üzere toplam 5 ana bölümden oluşmaktadır.Giriş bölümünde eserin ait olduğu bilim dalı konusunda genel bilgiler verilmiştir. Türk bilim dilinin evreleri ve gelişimi, XIII. yüzyıldan günümüze değin Türk bilim dilinde görülen değişimler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Özellikle, bu eser temel alınarak Osmanlı dönemi Türk biliminin dil özellikleri genel bir bakışla tespit edilmiştir.İnceleme bölümünde, eserin imla, ses ve yapı bilgisi özellikleri ile söz varlığı, ayrıntılı olarak incelenmiş ve tasnif edilmiştir. Metnin dili, Türk bilim dili ve söz varlığı açısından bize yeni yeni bulgular sağlamıştır. Türk bilim dilinin oluşması ve gelişmesi bu tez aracılığıyla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ele aldığımız konular yanında, Tarihî ses bilimi açısından önem taşıyan noktalar örneklendirilmiştir.Metin bölümünde, eserin metni Türk transkripsiyon kurallarına göre yeni yazıya aktarılmıştır. Çalışmamızda, bugüne kadar yapılmış ilmî çalışmalar dikkate alınarak belirli yöntemler uygulanmıştır. Eserdeki söz varlığı dikkatlice incelenerek bu söz varlığı üzerinde derinlemesine durulmuş ve her kelime, metin içindeki bağlamına göre okunmuştur. Metnin çeviriyazısı yapılırken çeşitli sözlüklerden yararlanılmış ve böylece yanlış okumanın önüne geçilmeye çalışılmıştır.Dizin bölümü ise, `genel dizin' ve `özel adlar dizini' olarak iki ayrı kısma ayrılmıştır. Özel adlar dizini içerisinde `Kişi Adları Dizini', `Yer Adları Dizini', `Astroloji Terimleri Dizini' ve `Kronoloji Terimleri Dizini' kısımları yer almaktadır. Eserin dizin bölümü, gramatikal dizin incelemeleri yöntemi doğrultusunda oluşturulmuştur. Ele alınan tüm kelimeler, anlamları ve aldıkları eklerin dizgesel ayrımıyla sıralanmıştır. Ayrıca eserde geçen birleşik isimler ve fiiller, ikilemeler, yabancı terkipler tek tek iç madde olarak dizinde verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Based on Haza Kitabu Esrari'n-nücum ve Havvas named on astrology text, this Ph.D dissertation is a research on language (Research, Text, Index) and consists of 5 chapters titled Introduction, Study, Text, General Index and Proper Names Index.The Introduction section depicts general information about the scientific field in which the text belongs. It attempts to display the stages and development of the scientific language of Turkish; the progress of the Turkish scientific language since the 13th century. This historical text has been especially tackled to portray the general linguistic characteristics of Turkish scientific language mainly in the Ottoman era.The Study section examines and classifies the spelling, phonetic and structural properties and vocabulary of the text in detail. The language of the text has provided us with new findings in Turkish linguistics and vocabulary. This dissertation has aimed at further establishing and developing Turkish scientific language. Besides the topics that have been discussed, phonological issues carrying historical importance have also been exemplified.In the Text section, the text has been transcribed into new Turkish in accordance with Turkish transcription rules. The study exerts specific methods deployed in previosly conducted studies. The vocabulary in the text has been examined cautiously and in detail, and each word has been read in relation to its context in the text. A range of vocabulay has been utilized while translating the text with the aim to avoid the possibilty of incorrect reading.The Index section is separated into two parts; ?the general index? and ?the proper names index? parts respectively.. The proper names index consists of `People?s Names Index?, `Place Names Index?, `Astrology Terms Index? and, `Chronology Terms Index?. The index chapter in the work has been constructed in reference to research on grammatical indexes. Vocabulary examined is listed systemically in accordance with the semantics and affixes. Moreover, compound words and verbs, repetitions and foreign phrases used in the text have each been presented as indented entries in the index.
Benzer Tezler
- Ziyâeddin Seyyid Yahyâ'nın Gencîne-i Hikmet'i (metin-inceleme)
Ziyâeddin Seyyid Yahyâ's gencîne-i hikmet (text-analyze)
SENGÜL ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRÜ FATİH ÜLKEN
- Haẕā Kitābü'l-'İlm-i Hāl ve Haẕā Kitābü'l-Fütüvvet-nᾱme (Giriş-metin-dizin)
Haẕā Kitābü'l-'İlm-i Hāl ve Haẕā Kitābü'l-Fütüvvet-nᾱme (Input-text-index)
ZEYNEP TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KÖK
- Radavi'nin Haza Kitabu Fütüvvetname: Manisa İl Halk Kütüphanesi 45 HK 1137/7
Haza Kitabu Fütüvvetname of Radavi
NUMAN MERİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihCelal Bayar ÜniversitesiOrtaçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖZKUYUMCU
- Haza Kitabu İskender-name
Haza Kitabu İskender-name
TANSHOLPAN YESSIRKEP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN