Teodosios Hanedanı'nda Kadın Banilerin etkinlikleri
Activities of the Female Founders of Theodosian Dynasty
- Tez No: 257870
- Danışmanlar: DOÇ. DR. M. SACİT PEKAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Bizans, Theodosios Hanedanı, Bani, Mimari Eser, El Yazması, Byzantium, Theodosian Dynasty, Founder, Architectural Monument, Manuscript
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Tez konusunu, Theodosios Hanedanı'nda kadın banilerin yaptırdıkları eserler oluşturmaktadır. Çalışmada, altı kadın baninin dönemindeki siyasi, dini, askeri ve sanatsal olaylar incelenmiş, yaşamları incelenerek, yaptırdıkları eserlere etkileri araştırılmıştır. Banilerin tarihsel kimlikleri, sosyal statüleri, görev/ünvanları, yapım etkinlikleri ve eserleri ele alınmıştır.Theodosios Hanedanı, 379-455 yılları arasında hüküm sürdükleri süre içinde, Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı olarak ikiye ayrıldı, kavimler göçünden dolayı, halk sürekli hareketliliğe zorlandı. Hıristiyanlık, pagan kültürüne karşı artarak itibar gördü. Roma aristokrasisi yeni inancı kabul etti, teolojik kesimin insanları, siyasette de güçlendiler. Bu gelişmelere imparatorluğa mensup kadınlar da önce olmadığı kadar katıldılar ( Holum, 1982, s. 2).Büyük Roma İmparatorluğu geleneğinin bir devamı olarak, Bizans İmparatorluğu'nda da, özellikle saray içinde ve çevresindeki kadınların, ?bani?lik yaptıkları gözlemlenmektedir. Çalışmamızda, banilik yapmış olan kadınların yaşam öyküleri incelenerek, üretime katkıda bulundukları eserlerin sanat tarihi açısından değer ve önemleri ve bu eserlerin günümüzdeki durumları incelenmiştir.Eudoxia'nın Gazze'de yaptırdığı Gaza Katedrali günümüze ulaşmamıştır.Ravenna'da, Galla Placidia'nın yaptırdığı üç mimari eser yerinde incelenmiştir. Santa Croce Kilisesi, batı duvarının bir bölümü dışında ayakta değildir. Yapının narteksine bitişik, güneydeki mekan bugün Galla Placidia Anıt Mezarı olarak bilinmektedir ve günümüze gelebilmiştir. Ravenna'daki diğer yapı yine Galla Placidia'nın yaptırdığı, San Giovanni Evangelista Kilisesi'dir. Kilise, değişik dönemlerde, defalarca yenilenmiş ve 1944'de bombalandıktan sonra yeniden yapılarak kullanıma açılmıştır.İstanbul'da, Pulkheria'nın yaptırdığı, günümüze ulaşmayan Aziz Stephanos Kilisesi ve sadece duvarlarının bir bölümünün ayakta olduğu, Chalkoprateia Kilisesi incelenmiştir. Ayrıca ibadete açık, fakat yalnızca ayazması orijinal olan Blachernai Kilisesi yerinde incelenmiştir. Hodegetria Kilisesi ise günümüze ulaşmamıştır.Günümüzde ayakta olmayan bir diğer yapı, Athenais Eudokia'nın Kudüs'te yaptırdığı Aziz Stephanos Kilisesi'dir.Licinia Eudoxia'nın yaptırdığı, Janin'in planına göre Kadıköy, Yeldeğirmeni'ndeki Azize Euphemia Kilisesi de günümüzde ayakta değildir.Athenais Eudokia'nın başlatıp, Anicia Juliana'nın bitirdiği ve bezemelerini yaptırdığı Polyeuktos Kilisesi'nin kalıntıları, bugün Saraçhane'de, Atatürk Bulvarı'nda, etrafı tellerle çevrili olarak bulunmaktadır.1960'larda yapılan kazı çalışmalarında bulunan bazı eserler İstanbul Arkeoloji müzesinde sergilenmektedir.Çalışmamızın konusunu oluşturan bir diğer eser, Viyana Dioskorides el yazmasıdır. Bu eser bir tıp kitabı olup, yaklaşık 512 yılında Anicia Juliana için yazılmıştır. Kitabın ön sayfasında bağışçının portresi vardır (Weitzmann, 1971, s. 154).
Özet (Çeviri)
Subject matter of this thesis is constituted by the monuments which were made by the female founders in the Theodosian Dynasty. In the study, political, religious, military and artistic events in the periods of the six female founders and their lives were studied, and their impacts on their creations were researched. Historical identities, social statuses, tasks/titles, building activities and monuments of the founders were discussed.When the Theodosian Dynasty ruled between AD 379 and AD 455, the Roman Empire was divided into two as East Roman Empire and West Roman Empire. Due to the migration of tribes, the people were constantly forced to move to different places. Christianity was increasingly respected and enjoyed credit compared to Pagan culture. The Roman aristocracy accepted the new religion and the people of the theological segment also gained strength. These developments were also adopted by the women of the Empire more than ever before (Holum, 1982, p.2).As an extension of the traditions of the Roman Empire, it is observed that the women especially in and around of the Palace engaged in the construction activities. In our study, the life stories of the women who were involved in acting as a founder were examined and the value and importance of the creations by which they contributed to production and the statuses of these creations today in terms of art history were probed.The Gaza Cathedral that Eudoxia had built has not survived.Three architectural monuments which were founded by Galla Placidia in Ravenna were examined on site. Santa Croce Church could not survive apart from a section of its West wall. The South house which is adjacent to the narthex of the structure is nowadays known as the mausoleum of Galla Placidia and it survived until today. The other structure in Ravenna is the San Giovanni Evangelista Church which was also made by Galla Placidia. The Church was renovated in different periods for many times and re-constructed and put into use after being bombed in 1944.St. Stephanos Church which was made by Pulkheria in İstanbul and did not survive and the Chalkoprateia Church, only the wall of which survived, were explored. Blachernai Church which is also open to religious services however only the holy spring of which is original was also studied on site. Hodegetria Church did not survive until today.Another structure which did not survive until today is St. Stephanos Church which was made by Athenais Eudokia in Jerusalem.St. Euphemia Church which is located in Kadıköy, Yeldeğirmeni according to the plan of Janin and was made by Licinia Eudoxia could neither achieve to survive.Relics of the Polyeuktos Church which was started by Eudokia and finished and ornamented by Anicia Juliana are under preservation in Saraçhane, Atatürk Avenue, fenced with barbed wire. Some vestiges which were unearthed in the excavations which were performed during 1960s are currently on exhibition in İstanbul Archeology Museum.Another monument constituting the subject matter of our study is the manuscript of Vienna Diokorides. This manuscript is a medical book and was written for Anicia Juliana in around the year 512. The codex is the manuscript on the first page of which portrait of the donator was presented (Weitzmanm, 1971, p. 154).
Benzer Tezler
- Justinianus politikası ışığında Anicia Juliana ve Polyeuktos Kilisesi
Justinianus policy: Anicia Juliana and her patronage of the Polyeuktos Church
ZEKİYE ELENİ TUTAL
- Bizan İmparatorluğu Devrinde Anadolu'da Ermeniler (330-641)
Armenians in Anatolia During the Byzantine Empire (330-641)
ENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Tarihİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF AYÖNÜ
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Hipodrom takımlarının II. Theodosios ve Herakleios dönemleri arasındaki siyasi ve sosyal etkileri (408-641)
Political and social roles of the factions of hippodrome between Theodosios II and Herakleios period (408-641)
SILA DEMİRKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ERKOÇOĞLU
- Hıristiyanlığın bir devlet dini olma süreci ve doğu-batı kiliselerinin ayrılması
Christianity becoming a state religion and seperation of east- west churches
BÜŞRA GARİP