Divanu Lugati't-Türk'teki bitki ve hayvan konuları üzerine bir inceleme
A study about the issues of plants and animals in Divan-i Lügatit-Turk
- Tez No: 273117
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TÜRKER EROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Bilim (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Kaşgarlı Mahmud, 11. yüzyılda yaşayan Türk bilginidir. 1072 yılında yazmaya başladığı eserini 1074'te tamamlayarak Bağdat'ta Abbasi halifesi El-Muktedi Billah'a sunmuştur. Eserin el yazması tek nüshası Fatih Millet Kütüphanesi'nde 1910 yılında bulunmuştur. 1915-1917 yıllarında öğretmen Kilisli Rifat Efendi'nin ve Besim Atalay'ın çevirileri basılmıştır. Divanu Lugati't-Türk ansiklopedik bir sözlüktür. 11. yüzyıl Türk tarihine ilişkin birçok konuyu aydınlatabilecek zenginlikte bir eserdir. Günümüzde tarih, coğrafya, halk edebiyatı, halk bilimi, dil bilimi gibi birçok alana kaynaklık eden Divan dil ve kültür tarihimize ışık tutmaktadır.Çalışmada Divan'da geçen bitki ve hayvan terimleri incelenmiştir. Öncelikle Divan'da geçen konuya ait terimler taranarak fişlenmiş ve oluşan başlıklara göre kaynak taraması yapılmıştır. Elde edilen bilgiler değerlendirilerek bir araya getirilmiştir. Böylelikle Divan'da geçen bu terimlerin Türklerin hayatının pek çok alanında önem taşıdığı sonucuna varılmıştır. Terimlerin oluşturduğu kavram dünyasından hareketle Türklerde hayvan, hayvancılık, mitolojik hayvanlar, halk hekimliği, halk veterinerliği, bitki ve hayvanlara dayalı inanış ve gelenekler, yiyecek ve içecekler, maddî kültür unsurlarında hayvan ve bitkilerin etkisi, Türklerde ağaçlara verilen kutsiyetler gibi konulara değinilmiş ve atlı göçebe hayat yaşayan Türklerin bitkiler ve hayvanlar konusunda çok tecrübeli olduğu, bu yüzden de bu konular çevresinde geniş bir kültür hazinesi oluştuğu ortaya çıkmıştır.Bu çalışmada; Divanu Lugati't-Türk'te geçen bitki ve hayvan terimlerine bağlı olarak Türk kültür tarihinde bitki ve hayvanların yeri ve önemi konusunda bilimsel yorum yapmak amaçlanmıştır
Özet (Çeviri)
Kaşgarlı Mahmud, who lived in the 11th century, is a Turkish scholar. He began to write his work in 1072 and completed it in 1074. Later, Kaşgarlı Mahmud presented this work in Baghdad to El-Muktedi Billâh who was Abbasid caliph. The only copy of the manuscripts of this work was found in the Fatih National Library in 1910. In the years 1915-1917, the translations of teacher Rifat from Kilis and Besim Atalay were published. Divanu Lügati?t-Türk is an encyclopedic dictionary. This dictionary is a work in richness, which can light up the world of 11th century about many issues relating to Turkish history. Divan, used as the source of many areas such as history, geography, folk literature, folklore and linguistics, lightens our lingual and cultural history today.The terms of plants and animals were examined in this study. At first the terms belong to the issue in the Divan were searched and the titles were made literature review. After being observed, the information was brought together. Thus, the terms mentioned in Divan had importence in many areas of the Turkish life. With these terms, we understand the effect the animal, animal husbandry, mythological animals, folk medicine, folk veterinary, the beliefs and traditions based on plant and animal, food and beverages, plants, the influence of animals and plants in elements of material culture in Turkish cultural history. We can understand also that it was mentioned many issues such as the trees in Turkish cultural history, to which were given the sanctity and the nomadic horsemen of the Turks were very exsperienced about plants and animals. As a result, a vast cultural treasure occurred.In this work, depending on theb terms of plants and animals, was aimed to make scientific comments about the importance of plants and animals mentioned in the Divanu Lügati?t-Türk in the cultural history of Turkish people.
Benzer Tezler
- Divanu Lugati't-Türk'tеki hayvan ve bitki adları üzerine karşılaştırmalı bir adbilim çalışması
Comparison onomastic research on names of animals and plants in Divanu Lugat it–Turk
KANIBEK UMURZAKOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKSEL ÖZTÜRK
- Dîvânu Lugâti't-Türk'teki coğrafȋ terimlerin tarihî ve çağdaş Türk lehçeleriyle fonetik ve semantik açıdan karşılaştırması
The phoneti̇c and semanti̇c compari̇son of geographi̇cal terms i̇n Dîvânu Lugâti̇'t-Turk from the poi̇nt of hi̇stori̇cal and contemporary of Turki̇sh di̇alects
NADIRA TURDUBAI KYZY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimEge ÜniversitesiTürk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ŞAHİN
- Dîvânü Lugati't-Türk'teki atasözlerinin anlambilimsel açıdan değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
HATİCE KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. SALİH DEMİRBİLEK
- Dîvânu Lugâti't-Türk'teki bapların söz yapımı bakımından incelenmesi
Examination of the books in Divânu Lugâti't-Türk in terms of word formation
MUSTAFA AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN ŞEN
- Dîvânü Lügati't Türk' teki isimlerle Anadolu ağızlarında ortaklaşan isimler
Common nouns in Dîvânü Lügâti?t Türk and Anatolian accents
GONCA KIZILKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ZİKRİ TURAN