Türk modernliği açısından kadro ve yön hareketlerinin karşılaştırmalı analizi
A comparative analysis of the kadro and the yön movements on the basis of Turkish modernity
- Tez No: 273387
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Modernlik, Türk modernliği, Kadro Hareketi, Yön Hareketi, Modernity, Turkish modernity, Kadro Movement, Yön Movement
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Bu tez Türk modernliğini kavramsallaştırma bağlamında son derece temel olan iki teorik yaklaşımı karşılaştırmayı hedeflemektedir: Kadro ve Yön Hareketleri.Türkiye 1920'lerde yaşamış olduğu devrimci dönüşümleri teorileştirecek, bir grup aydına ancak 1930'larda kavuşmuştur. Şevket Süreyya Aydemir'in öcülüğündeki Kadro Hareketi Türk tarihinde bir ilki başarmak için entelektüel girişimi başlatmıştır. Türk modernliğinin deneyimini sosyolojik olarak okumak isteyen her çabanın es geçemeyeceği Kadro Hareketi'ne benzeyen belki de tek ikinci hareket Yön Hareketi'dir. Tıpkı Kadro Hareketi gibi Yön Hareketi de çok kritik bir tarihsel süreçte Türkiye'yi ve dünyayı anlama girişimidir. Türkiye'nin yeniden yapılandığı bir dönemin teorisyenleri olarak Yön yazarları Türk modernliğini anlamak için analiz edilmek zorundadırlar.Bu tez sözü edilen iki teorik yaklaşımı Türk modernliğini yeni bir yoldan anlamak için karşılaştırmaktadır. Tezin başlangıç noktası Türkiye'nin yaşadığı modern dönüşümü kavramanın esasında, devrim teorisi yazmak anlamına geldiğini kabul etmektedir. Bu bağlamda tez öncelikli olarak Türk modernliğine ilişkin genel tartışmaları değerlendirmeye almaktadır. Tez Türk modernliğini teorileştirme bağlamında önemli olan bir yaklaşım olan Kadro Hareketi'ni değerlendirmektedir. Kadro Hareketi Türk modernliğini teorileştirme çabasında o kadar önemlidir ki, 1970'lerde sosyal bilimlerde tartışılmaya başlayan ?Bağımlılık Teorisi?nin temellerinin 1930'larda atıldığı bir harekettir. Kadro Hareketi kadar önemli olan Yön Hareketi ise tarihsel dönüşüm yaşayan Türk modernliğini teorileştirirken Türk modernliğinin ideolojisi olan Kemalizm ile sosyalizm eklemleyerek Türk modernliğine çok önemli bir yorum getirmektedir. Kadro ve Yön Hareketleri Türk modernliğini teorileştirme çabasında buluşan iki önemli hareket olarak Türk düşünce dünyasında önemli bir yer teşkil etmektedirler. Her iki hareket de anti-emperyalist, anti-kapitalist ve devletçiliği temele alarak Türk modernliğini teorileştirmeye çalışmaktadır. Kadro ve Yön Hareketleri ortaya attığı tezlerle, yaptıkları analizlerle Türk modernliğinin günümüzde yaşadığı sorunlara teorik temeller sağlamak açısından tarihsel bir arka plan sunabilir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to compare the two theoretical perspectives that are so essential in terms of conceptualizing Turkish modernity: the Kadro and the Yön Movements.In the 1930s Turkey found a group of scholars that theorized the revolutionary transformations Turkey had faced in the 1920s. The Kadro Movement, on the leadership of Şevket Süreyya Aydemir, attempted to theorize the Turkish Revolution for the first time. For anyone who aims at understanding the Turkish experience of modernity in a sociological way, the Kadro Movement cannot be neglected. The only similar movement with this in Turkish history is probably the Yön Movement. Like the Kadro Movement, the Yön Movement was an attempt to understand Turkey and the World during a very critical epoch. Both movements? theorists must be analyzed in the attempt at understanding Turkish experience of modernity.This thesis compares the two mentioned theoretical perspectives in order to understand Turkish modernity in a new way. The starting-point of the thesis is to see that aiming to conceptualize Turkish modernity means to write a ?theory of revolution?. In this regard, the thesis considers, first of all, the general discussions on Turkish modernity. Secondly, the Kadro Movement, that is an important attempt to theorize Turkish modernity, is taken into account. The Kadro Movement is very essential in terms of attempts in theorizing the modern transformation of Turkey, that in fact paved the way for the ?dependency theory? that emerged powerfully in the 1970s of social sciences. Therefore, the without conceptualizing the Kadro Movement it would not be possible to theorize the Turkish Revolution that took place in the 1920s. The Yön Movement is another one that cannot be ignored in aiming to theorize Turkish modernity. The importance of the Yön Movement lies in its interpretation of Kemalism as a sort of socialist ideology. That is, Turkish modernity could give rise to a different version of socialist modernity. The Kadro and the Yön movements together occupy a very important place in the Turkish intellectual world. It is that they converge in theorizing Turkish modernity: both are anti-imperialists, anti-capitalists, and both try to theorize the difference of Turkish modernity from the West by stressing a kind of statism as a central tenet of it. More importantly, the both movements with their theses and analyses could provide an historical background in offering theoretical foundations for the present-day problems of Turkey.
Benzer Tezler
- Türk modernleşmesi ve Ahmet Hamdi Tanpınar
Turkish modernization and Ahmet Hamdi Tanpınar
ZÜLAL ÖZTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZELİHA ETÖZ
- Türkiye'de 'çağdaş', 'modern' kavramları ekseninde bestecilik
Composition within the axis of the concepts of 'contemporary', 'modern' in Turkey
MEHMET REVNAK YENGİ
Doktora
Türkçe
2012
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİKA ŞEHVAR BEŞİROĞLU
YRD. DOÇ. TURGAY ERDENER
- Ethical horizons at 'Home' for German-Turkish return migrants
Almanya'dan Türkiye geri dönen göçmenler için 'yuvada' etik ufuklar
SUSAN BETH ROTTMANN
Doktora
İngilizce
2012
AntropolojiUniversity of Wisconsin-MadisonAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENNETH M. GEORGE
- Cumhuriyet projesinin cumhuriyet kadınını inşası
The republican project of constructing republican woman
BURCU HATİPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Kamu YönetimiDumlupınar ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BELMA TOKUROĞLU
- Yeni milliyetçi ideoloji olarak ulusalcılık: İzmir örneği üzerinden ulusalcıların duygularının analizi
Ulusalcilik as a new nationalist ideology: Analysis of the emotions of ulusalcis through the case of Izmir
GÜNCE SABAH ERYILMAZ ERDAMAR
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ