Whitehead felsefesinde insan
Human in the philosophy of Whitehead
- Tez No: 273510
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ DURUSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Felsefi Antropoloji, İnsan Doğası, Süreç Felsefesi, SüreçKozmoloji, Süreç Teolojisi, Etik ve Estetik Deneyimler
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlahiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
`Whitehead Felsefesinde İnsan' olarak isimlendirilen bu doktora tezçalışmamızda, Whitehead'in süreç felsefesi açısından insan doğasının mahiyetinifelsefî antropoloji çerçevesinde araştırmayı hedef edindik. Bu çerçevede tezçalışmamızda öncelikle yapı üzerinde durduk, A.N.Whitehead'in insan doğasınıhangi değer ve ilkeler üzerine inşa edilebileceğine dair temel iddialarını belirledik.Bu noktada, biri süreç felsefesi bağlamında sınırları çizilebilecek olan bir felsefîantropolojinin ilkelerini belirlemek diğeri de bu felsefe ve kozmoloji çerçevesindenasıl bir insan doğası anlayışı geliştirilebileceğini araştırmak olmak üzere temel ikikonu üzerinde durduk.?İnsan nedir? İnsanı diğer varlıklardan ayıran ve insanı `insan kılan' temeldeğerlerden bahsedilebilir mi? Bu değerler nelerdir ve hangi kozmoloji içindebiçimlendirilmektedir?? soruları çerçevesinde ele alınan insanın mahiyeti vevarlıklarla ilişkisi 19.yy. ve sonrasında yaşanan toplumsal, teolojik, felsefî, ekonomikve politik problemlerle birlikte anlamsızlaştırılarak insanın doğası ve varlıklarlailişkisi belirsizlik, kaos ve `hiçlik' boyutuna taşınmıştır. Bu belirsizliği ve hiçlikduygusunu aşarak yaşanan sorunlara farklı bir kozmoloji ve medeniyet anlayışıçerçevesinde çözüm getirebilecek olan ve paradigma içi geliştirilen iddialar arasındayer alan A.N.Whitehead'in süreç felsefesi önemli ve değerli bir konumdadır. Süreçfelsefesi sınırları içinde tanımlanmaya çalışılan insanın mahiyeti ve onun estetikdeğer açısından anlamı, ne Aristotelesçi töz kavramıyla ne Hıristiyan teolojisiningünah anlayışıyla ne Descartes'ın `yer kaplayan' ve `düşünen' töz ayrımıyla ne deevrimci biyolojinin ve psikolojinin davranış kalıplarıyla açıklanabilecek yapıdadır.A.N.Whitehead'in sınırlarını çizdiği kozmolojide insan `şimdi ve burada'olan, içinde bulunduğu varlık evreniyle ilişkiler ağı içinde aklî iradesi ve subjektifamaç çerçevesinde varlığa gelen, geçmişinin izlerini taşıyan ve tek bir varlıkformunda zihinsel ve fiziksel iki farklı kipe sahip olan dinamik, ölümlü ve ilkgünahtan bağımsız olarak kendi bireysel tarihini biçimlendiren bir canlıdır. Buiibağlamda, süreç felsefesi kapsamında M.Scheler'in belirlediği felsefî antropolojiilkelerini kuşatan ve Batı Felsefe geleneği açısından paradigma içinde kalarakproblemleri yeni bir bakış açısıyla ele almayı gerektiren bir felsefî antropoloji teorisigeliştirilebilecektir. Böylece süreç felsefesiyle sınırları çizilmeye çalışılan felsefîantropolojinin temelleri, kozmoloji ve teoloji kabulleriyle biçimlendirilebilecektir.
Özet (Çeviri)
Process philosophy takes into account human nature and human experiences in terms of cosmological, ontological and epistemological based. Because of this nature of process philosophy, we have focused on relations among God, nature and human being in terms of philosophical anthropology, Christian theologies and cosmology of process philosophy. In this respect, our research is based on three aspects which express why we inquired Whiteheadian Process Philosophy in order to understand human being in 19th century?s philosophies.
Benzer Tezler
- Whitehead felsefesinde düşünce ve zaman
Thought and time in Whitehead philosophy
ORHAN FATİH TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefePamukkale ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH SULTAN MEHMET ÖZTÜRK
- Whitehead felsefesinde din ve bilim ilişkisi
Relation of religion and science in Whitehead's philosophy
FATİH ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURTAZA KORLAELÇİ
- Whiteheadci uluhiyyet anlayışı ve ortaya çıkardığı problemler
Whiteheadian view of divinity and the problems arising from it
MEVLÜT ALBAYRAK
Doktora
Türkçe
1997
FelsefeDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AYDIN
- Whitehead'de deneyim kavramı
The concept of experience in whitehead's philosophy
MUAMMER ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞRUL RUFAYİ TURAN
- Alfred North Whitehead'e göre açık gelecek düşüncesi ve özgürlük
The open future thought and freedom in Alfred North Whitehead
MÜNTEHA BEKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
FelsefeErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. RAMAZAN ERTÜRK