Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri
Effects of different sowing dates on the yield, yield components and quality on some safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars
- Tez No: 275207
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZDEN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Aspir, Carthamus tinctorius L, çeşit, ekim zamanı, verim, verim unsurları, Safflower, Carthamus tinctorius L, cultivars, sowing date, yield, yield components
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkilerini tespit etmek amacıyla yürütülen araştırma; Konya ili Ilgın İlçesi Şeker Enstitüsü Deneme Şefliği arazisinde, 2009 yılı Mart-Ağustos ayları arasında, sulamasız şartlarda gerçekleştirilmiştir.?Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller? deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulan bu araştırmada, materyal olarak beş aspir çeşidi (Black Sun1, KS03, KS05, Remzibey-05 ve Populasyon) kullanılmış ve beş farklı ekim zamanı [1 Mart (EZ1), 15 Mart (EZ2), 30 Mart (EZ3), 15 Nisan (EZ4) ve 1 Mayıs (EZ5)] ele alınmıştır.Araştırmada, çıkış gün sayısı, ilk çiçeklenme süresi, vejetasyon süresi, bitki boyu, sap çapı, ilk dal yüksekliği, bitki başına yan dal sayısı, bitki başına tabla sayısı, tabla çapı, tablada tohum sayısı, bitki başına tohum verimi, tabla başına tohum verimi, bin tohum ağırlığı, kabuk oranı, ham yağ oranı, ham protein oranı, tohum verimi, ham yağ verimi, ham protein verimi ve taç yaprak verimi ele alınmıştır.Araştırma sonucunda, çeşitlerin ortalaması olarak ekim zamanları arasında; çıkış gün sayısının 11.80-34.67 gün (EZ5-EZ1), ilk çiçeklenme süresinin 76.87-124.53 gün (EZ5-EZ1), vejetasyon süresinin 121.86-166.80 gün (EZ5-EZ1), bitki boyunun 56.25-84.73 cm (EZ5-EZ1), sap çapının 4.13-7.26 mm (EZ5-EZ1), ilk dal yüksekliğinin 44.61-53.91 cm (EZ5-EZ3), bitki başına yan dal sayısının 4.04-7.88 adet (EZ5-EZ1), bitki başına tabla sayısının 4.96-11.65 adet (EZ5-EZ1), tabla çapının 15.03-16.66 mm (EZ5-EZ1), tablada tohum sayısının 11.25-15.91 adet (EZ5-EZ2), bitki başına tohum veriminin 1.90-6.00 g (EZ5-EZ2), tabla başına tohum veriminin 0.38-0.60 g (EZ5-EZ4), bin tohum ağırlığının 30.58-34.00 g (EZ3-EZ4), kabuk oranının % 39.10-40.23 (EZ2-EZ3), ham yağ oranının % 27.45-29.73 (EZ1-EZ4), ham protein oranının % 17.75-19.24 (EZ5-EZ3), tohum veriminin 64.35-122.94 kg/da (EZ5-EZ1), ham yağ veriminin 18.17-33.30 kg/da (EZ5-EZ1), ham protein veriminin 11.30-22.91 kg/da (EZ5-EZ1), taç yaprak veriminin 7.67-16.65 kg/da (EZ5-EZ1) arasında değiştiği tespit edilmiştir.Araştırmada tohum verimi, ham yağ, ham protein ve taç yaprak verimleri bakımından ekim zamanı, çeşit ve ekim zamanı x çeşit interaksiyonu önemli bulunmuş olup, ekim zamanı geciktikçe bu verim değerlerinin azaldığı belirlenmiştir.Yağ bitkileri yetiştiriciliğinde esas amaç birim alandan alınan yağ verimin arttırılmasıdır. Bu açıdan bakıldığında yüksek ham yağ verimi açısından, araştırmada ele alınan ekim zamanları arasında, ekimin en erken yapıldığı 1 Mart ekimi, kullanılan çeşitler arasında ise Remzibey 05 çeşidinin yöre için en uygun ekim zamanı ve çeşit olduğu kanısına varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to determine the effects of different sowing dates on the yield, yield components and quality on some safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars; was set up in Sugar Institute Research area in Ilgın province in Konya, between March-August of 2009 and under the rainfed conditions.In the study was designed for ?Randomized Complete Block with Split Plots? design, five different safflower varieties (Black Sun1, KS03, KS05, Remzibey-05 and Population) and five different sowing dates [1 March (SD1), 15 March (SD2), 30 March (SD3), 15 April (SD4) and 1 May (SD5)] were used.In the study, number of emergence days, duration of first flowering, vegetation period, plant height, stem diameter, first branch height, number of branch per plant, number of head per plant, number of seed per head, head diameter, seed yield per plant, seed yield per head, one thousand seed weight, hull ratio, crude oil ratio, crude protein ratio, seed yield, crude oil yield, crude protein yield and petal yield were considered.According to the study, results for an average of varieties between sowing dates were varied as number of emergence days 11.80-34.67 (SD5-SD1), duration of first flowering 76.87-124.53 (SD5-SD1), vegetation period 121.86-166.80 days (SD5-SD1), plant height 56.25-84.73 cm (SD5-SD1), stem diameter 4.13-7.26 mm (SD5-SD1), first branch height 44.61-53.91 cm (SD5-SD3), number of branch per plant 4.04-7.88 (SD5-SD1), number of head per plant 4.96-11.65 (SD5-SD1), head diameter 15.03-16.66 mm (SD5-SD1), number of seed per head 11.25-15.91 (SD5-SD2), seed yield per plant 1.90-6.00 g (SD5-SD2), seed yield per head 0.38-0.60 g (SD5-SD4), one thousand seed weight 30.58-34.00 g (SD3-SD4), hull ratio 39.10-40.23 % (SD2-SD3), crude oil ratio 27.45-29.73 % (SD1-SD4), crude protein ratio 17.75- 19.24 % (SD5-SD3), seed yield 643.5-1229.4 kg ha-1 (SD5-SD1), crude oil yield 181.7-333.0 kg ha-1 (SD5-SD1), crude protein yield 113.0-229.1 kg ha-1 (SD5-SD1), petal yield 76.7-166.5 kg ha-1 (SD5-SD1).In the study, sowing date, variety and sowing date x variety interaction were significant for seed, crude oil, crude protein and petal yield. It is also found that when sowing date getting later these dates getting lower.The main aim for oil crops producing is oil yield increasing from unit area. According to results, it is thought that 1 March sowing which is given the highest oil yield between sowing dates and Remzibey 05 variety between varieties are suitable for region.
Benzer Tezler
- Hakkari ekolojik koşullarında farklı ekim zamanı uygulamalarının bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde önemli tarımsal karakterler ve verim üzerine etkisi
Effect of different sowing dates on the important agricultural characters and yield of some safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars in Hakkari conditions
NİHAT GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA EKİN
- Bingöl sulu koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisi
The effect of different sowing dates on yield and quality on some safflower (Carthamus tinctorius L.) under Bingöl irrigated conditions
FİLİZ EKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatBingöl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN BOYDAK
- Siirt ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı aspir (carthamus tinctorius l.) çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine etkisi
The effects of different sowıng dates on yield and yield components of some safflower (carthamus tinctorius l.) varieties ın Siirt ecological conditions
MUSTAFA YILMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatSiirt ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ARSLAN
DOÇ. DR. ZEHRA EKİN
- Konya şartlarında farklı ekim zamanlarının bazı aspir çeşitlerinde önemli tarımsal karakterler üzerine ve verime etkisi
The effect of different sowing dates on important agricultural characters and yield of some safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars in konya conditions
BİRGÜL YILMAZLAR
- Erzurum koşullarında kışlık (gömme-dondurma) ve yazlık ekilerek sulamalı ve sulamasız yetiştirilen bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitleri üzerine bir araştırma
A research on some safflower (Carthamus tinctorius L.) species sowing in winter (freezing) and summer growed in irrigated and dry conditions
MURAT SEZEK