Çeltiğin verim, verim unsurları ile bazı kalite karakterlerine ekim yöntemi ve bitki sıklığının etkileri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 28081
- Danışmanlar: PROF. DR. COŞKUN KÖYCÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
121 6. ÖZET Bu araştırma 1990 ve 1991 yıllarında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsüne ait deneme arazilerinde kurulmuş ve yürütülmüştür. Denemede iki çeltik çeşiti (Ribe ve Krasnadorski-424), iki ekim yöntemi (Serpme ve Fideleme) ve beş bitki sıklığı kullanılmıştır. Serpme ekimde metrekareye 200, 300, 400, 500 ve 600 tohum atılmış ve fideleme ekim yönteminde 20 x 10, 25 x 10, 30 x 10, 35 x 10 ve 40 x 10 cm sıra arası ve sıra üzeri mesafelerinde her ocağa 3-4 fide gelecek şekilde, metrekareye 200, 170, 140, 110 ve 80 fide dikilmiştir. Deneme dört tekrarlamalı olarak“Bölünen Bölünmüş Parseller”deneme desenine göre yürütülmüştür. 1990 yılında 14 mayısta ve 1991 yılında da 19 mayısda serpme ekim ve fide temini içinde yastıklara ekim yapılmıştır, özel yastıklarda yetiştirilen fideler 1990 yılında 25-27 Haziran ve 1991 yılında 1-3 Temmuz tarihlerinde tarladaki parsellere göçertilmiştir. Bu tarihler bölgede II. ürünün ekim yapılma tarihlerine denk gelmektedir. İki yıllık ortalama değerlere göre, bu denemeden elde edilen sonuçları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür. 1. İncelenen konular bakımından bazı farklılıkların tesbit edildiği bu çalışmada en fazla verim 649.1 kg/da ile 1991 yılında elde edilmiştir. 2. Denemede kullanılan iki çeltik çeşidi arasında önemli farklar belirlenmiştir. Buna göre; çeltik verimi, salkımda tane sayısı, hektolitre ağırlığı ve yatma K.424 çeşidinde; sap/tane oranı, çiçeklenme ve olgunlaşma gün sayısı, Ribe çeşidinde daha fazla olmuştur, 3. Ekim yöntemleri arasında da önemli farklar ortaya çıkmıştır. Nitekim, çeltik verimi, pirinç verimi, bitki başına kardeş sayısı, bitki boyu, salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı, salkım verimi, hektolitre ağırlığı ve ham protein oranı fideleme ekimde; yatma ve metrekarede salkım sayısı ise serpme ekimde daha fazla olmuştur. Fideleme ekim yönteminde, serpme ekim yöntemine nazaran daha fazla çeltik verimi alınmaktadır. Bunun nedeni ise özel yastıklarda yetiştirilmiş fidelerin daha gürbüz ve kuvvetli olması, fide döneminde yabancı ot rekabe tinin olmaması, düzenli bir bitki örtüsünün sağlanması ile ilgilidir. Fideleme122 ekim yönteminin sağladığı diğer avantajlar ise; % 30 - 35 su tasarrufu ile gölet ve baraj sularının daha ekonomik kullanılması, ayni oranda da ekim alanlarının artırılması şeklinde izah edilebilir. Diğer çok önemli bir üstün yönü ise çok erkenci arpa hasadından, tek yıllık yem bitkileri (Fiğ v.b) veya karışımlarının ot olarak değerlendirilmesinden sonra, bir yılda iki ürün alma olanağını sağlamasıdır. Ancak bu yöntemin olumsuz olan tek yönü fazla iş gücü istemesidir. Bu sorunun çözümü ise mekanizasyonun geliştirilmesine bağlıdır. 1. Serpme ve fideleme ekim yöntemlerinde bitki sıklıkları verim ve verim öğelerine farklı etkide bulunmuştur. - Serpme ve fideleme ekim yöntemlerinde, bitki sıklıklarının artışı, bitki başına kardeş sayısını azaltmıştır. Serpme ekimde en fazla bitki başına kardeş sayısı metrekareye 200 tohum atıldığında (2.65 adet), fideleme de ise metrekareye 80 fide şaşırtıldığmda (2.82 adet) sayılmıştır. - Metrekarede salkım sayıları, serpme ve fideleme ekim yöntemlerinde ekim/dikim sıklıklarının artışına bağlı kalarak artış göstermiştir. Serpme ekimde metrekarede en fazla salkım sayısı, metrekareye 600 tohum atılan parsellerde (453.6 adet) sayılırken, fideleme ekim yönteminde metrekareye 200 fide şaşırtılan parsellerde (384.2 adet) sayılmıştır. - Serpme ekim yönteminde birim alana atılan tohum miktarının artışı, bitki boyunun artmasına neden olurken, fideleme ekim yönteminde metrekareye şaşırtılan fide sayısının artışı bitki boyuna etkili olmamıştır. Serpme ekimde en uzun boylu bitkiler metrekareye 600 tohum atılan parsellerde (117.9 cm) ölçülmüştür. - Salkım uzunluğu, ekim sıklığının yoğunlaştırılması ile serpme ekimde önemli oranda azalma gösterirken, fideleme ekim yönteminde göstermemiştir. Serpme ekimde en uzun salkımlar (19.2 cm) metrekareye 200 tohumun atıldığı işlemlerde tesbit edilmiştir. - Saikımda tane sayısı, ekim sıklığının artırılması ile serpme ekimde önemli oranda azalma gösterirken, fideleme ekim yönteminde göstermemiştir. Serpme ekimde en fazla salkımda tane sayısı metrekareye 200, 300 ve 400 tohumun (sırasıyla 101.9, 103.8 ve 101.3 adet) atıldığı işlemlerde sayılmıştır.123 - Salkım başına verim, ekim sıklığının artırılması ile serpme ekimde önemli oranda azalma göstermiş, fideleme dikim yönteminde göstermemiştir. Serpme ekimde en fazla salkım başına verim metrekareye 200, 300 ve 400 tohum atılan parsellerde (sırasıyla 3.38, 3.53 ve 3.17 gr) tartılmıştır. - Boş başakçık oranı, serpme ekimde metrekareye atılan tohum miktarının artışına bağlı kalarak genelde bir yükselme göstermiş ancak bu karakter sıklık seviyelerinde kararsız kalmıştır. Nitekim en yüksek boş başakçık oranı metrekareye 600 tohum uygulandığında (% 22.1) olurken, metrekareye 400 ve 200 adet tohum atıldığında azalmıştır. Fideleme ekimde ise uygulanan dikim sıklıklarının boş başakçık oranına etkisi olmamıştır. - Sap/Tane oranı serpme ekimde uygulanan sıklıklar arttıkça az da olsa yükselirken, fideleme ekimde aksi bir durum görülmüştür. En yüksek sap/tane oranı (3.86) serpme ekimde metrekareye 600 tohum atılan parsellerde görülürken bu oran fideleme yönteminde metrekareye 80 fide şaşırtılan parsellerde (3.34) ölçülmüştür. - Bin tane ağırlığı serpme ekimde bitki sıklıklarının artışı ile önemli ölçüde etkilenirken, fideleme ekimde etkilenmemiştir. Serpme ekimde en yüksek bin tane ağırlığı metrekareye 200 tohum atılan parsellerde (33.4 gr) tartılmıştır. -. Serpme ve fideleme ekimde uygulanan sıklıkların artışı, hektolitre ağırlığı, ham protein oranı, amiloz oranı ve kırıklı randıman yüzdelerini etkilememiştir. - Çeltik verimi yönünden, serpme ve fideleme ekim/dikim sıklıklarının artışının etkisi önemli olmuştur. Serpme ekimde en fazla çeltik verimi metrekareye 500 tohum atıldığında ( 733.4 kg/da); fideleme ekim yönteminde ise metrekareye 190 fide şaşırtıldığında ( 805.5 kg/da) alınmış olup, aynı sonuçlar dekara pirinç veriminde de söz konusu olmuştur.
Özet (Çeviri)
124 7. SUMMARY This research was conducted during 1990 and 1991 on the Black Sea Agricultural Resaarch Institute experimental field in Samsun. In this study, two rice cultivars (Ribe and Krasnadorsky - 424), two sowing methods (Broadcasting and transplanting) and five plant densities were examined. It is planted with a plant population of 200, 300, 400, 500 and 600 seeds per square meter in broadcasting and 200, 170, 140, 110 and 80 seedlings per square meter in transplanting in 20x10, 25x10, 30x10, 35x10 and 40x10 cm row spacings. The design of the experiment was a split - split plot with four replications. Rice was broadcasted on 14 May in 1990 and 19 May in 1991. At the same time, rice was planted in small plots to produce seedling for transplanting. It is transplanted on 25-27 June in 1990 and 1-3 July in 1991. This is the time second crop is sowm in this region. The results obtained from this study can be summarized as follows; 1 - The greatest yield (649.1 kg) was obtained in 1991. 2 - There was significant difference between cultivars. K.424 cultivar gave the highest results for grain yield, grain number per panicle, hectolitre weight and lodging. However, straw/grain ratio and days to flowering and ripening was the highest for Ribe cultivar. 3 - There were statistical differences between sowing methods. Paddy and rice yield, tiller/plant, plant height, panicle lenght, grain/panicle, grain yield/panicle, hectoliter weight, were greater in transplanting, while crude protein, lodging and panicle/m were greater in broadcasting. 4 - Grain yield and yield components were significantly affected by the plant population in both sowing methods. The number of tiller per plant decreased as plant population increased. The maximum number of tiller per plant was obtained when 200 seeds were sown (2.65 tillers) in broadcasting and 80 seedlings were transplanted (2.82 tillers) in transplanting.125 The number of panicle per square meter increased as plant population increased. The maximum number of panicle per square meter was obtained from the plots which had 600 seeds/m2 (453.6 panicles) and 200 seedlings/m2 (384.2 panicles). Plant height increased as plant population increased in broadcasting, while plant population had no effect on plant height in transplanting. Panicle lenght decreased with increasing plant population in broadcasting, while plant population had no effect on panicle lenght. in transplanting. Increasing plant population had a decreasing effect on the number of grain per panicle in broadcasting, but no effect in transplanting. Although increasing plant population had no effect on grain yield/panicle in transplanting, grain yield/panicle significantly decreased as plant population increased in broadcasting. - Plant population had a negative effect on sterility in broadcasting, but no effect in transplanting. The maximum number of steril spikelet was observed from the plots which had 600 seeds/m2 (22.1 %). The straw/grain ratio has slightly increased as plant population increased in broadcasting, while it has slightly decreased in transplanting. The maximum straw/grain ratio (3.36) was obtained from the plots which had 600 seeds/m in broadcasting and 80 seedlings/m in transplanting. 1000 grain weight has significantly been affected by increasing plant population in broadcasting, but plant population had no effect on 1000 grain weight in transplanting. Plant population had no significant effect on hectoliter weight, crude protein and amyloz. - There were significant differences among plant populations in terms of grain and paddy yield in both sowing methods. The greatest grain yield was obtained from the plots to which 500 seeds/m were planted in broadcasting and 190 seedlings/m' were transplanted in transplanting.
Benzer Tezler
- Fideleme ve serpme ekim yöntemlerinin çeltiğin verim, verim unsurları ile bazı kalite karakterlerine etkileri
The Effects of transplanting and broadcast sawing methods on paddy yield, yield components and some quality characters
YUSUF ŞAVŞATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN KÖYCÜ
- Alüminyumun ekstrüzyonunda kullanılan sıcak iş takım çeliğinin bor-nitrür ile kaplanması
Boron – nitride coating of hot work tool steel used in aluminum extrusion
YAŞAR AKÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Metalurji MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARAASLAN
- Demir çelik sektöründe maliyet tahmini
Cost estimation of iron steel sector
GİZEM KAPANŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKarabük ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ERSÖZ
DOÇ. DR. SEMRA BORAN
- Farklı sulama suyu tuzluluğu ve derinliğinin çeltiğin (Oryza sativa L. X oryza glaberrima L.) büyüme ve verim parametreleri üzerine etkisi
Effects of different irrigation water salinity and water depths on growth and yield parameters of rice (Oryza sativa L. X oryza glaberrima L.)
ALIEU SAIDY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ARSLAN
- Trakya koşulları çeltik (Oryza sativa L.) tarımında farklı sulama uygulamaları ve su-verim-kalite ilişkilerinin belirlenmesi
Different irrigation applications and water-yield-quality determination of relationship of rice (Oryza sativa L.) cultivation in Trakya region
BÜLENT TUNA
Doktora
Türkçe
2012
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İSTANBULLUOĞLU