Çeliklerde x ışınları yöntemi ile artık östenit ve indentasyon yöntemi ile artık gerilme tayini
Measurement of retained asutenite by using x-ray diffraction method and residual stress by indentation technique in steels
- Tez No: 283617
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA TOPARLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Kaynak, döküm, yüzey işlem ve ısıl işlem görmüş malzemelerde plastik deformasyon veya ısıl etkiler sonucunda malzeme içerisinde artık östenit ve artık gerilmeler oluşur. Çeliklerde artık östenit miktarının belirlenmesinde en doğru ölçümlerin, X-ışınları kırınımı yönteminden elde edildiği düşünülmektedir. Bir yarı tahribatlı yöntem olan indentasyon yöntemi son yıllarda artık gerilme miktarının doğrudan ölçülebilmesi amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. Bu tekniğin, artık gerilmelerin değerlendirilmesinde hızlı ve güvenilir olduğu için, gelecekte de yaygın bir uygulama haline gelmesi öngörülmektedir.Bu çalışmada, ısıl işlem görmüş AISI 5115 (16MnCr5) sementasyon çeliği ve AISI 52100 (100Cr6) rulman çeliği incelenmiştir. Isıl işlem görmüş ve ısıl işlem görmemiş her iki malzemenin tel erozyon cihazında (EDM) kesim işlemi yapılarak çalışmada kullanılacak numuneler elde edilmiştir. Numunelere zımparalama ve parlatma işlemleri yapılarak, düzgün yüzeyler elde edilmiştir. Herbir numunenin mikroyapıları Nikon Eclipse ME 600 metalografik optik mikroskopta elde edilmiştir. Artık östenit miktarı ölçümü için X ışınları difraksiyon cihazı (XRD) kullanılmıştır. Daha sonra numuneler üzerinde, Dynamic Ultra Micro Hardness (DUH) cihazında 200, 400, 600, 800 ve 1000 mN yükler altında sertlik ölçümleri yapılmıştır. Herbir ısıl işlem yapılmış ve yapılmamış numunenin, aynı maksimum yükler altında, yük-penetrasyon derinliği eğrileri, yükleme-boşaltma çevrimlerinden elde edilmiştir. Yükleme-boşaltma eğrilerinin sonuçları karşılaştırılarak artık gerilmenin tipi belirlenmiştir. Artık gerilme değerlerinin bulunması için çekme ve basma artık gerilmeleri için ayrı ayrı hesaplama yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Retained austenite and residual stress after various production stages such as welding, casting, surface processing and heat treatment processes remain in the parts. X-ray diffraction is considered to be the most accurate method of determining the amount of retained austenite in steels. By utilizing instrumented sharp indentation which is a semi-destructive technique, residual stresses produced by various different processes on material surfaces can be directly measured. It?s evident through current studies that results obtained by using this technique are robust enough to compare its results with those of other methods. As a fast and reliable means of residual stress evaluation, it?s believed that this technique will become a common practice in the foreseable future.In this research, heat treated AISI 5115 (16MnCr5) cementation and AISI 52100 roller bearing steels were investigated. Specimens with and without residual stresses that were sectioned by wire-erosion machine. Specimens were properly sanded and polished to get smooth surfaces. Optical micrographs of each specimen were taken by a Nikon Eclipse ME 600 metallographic microscope. Their retained austenite content was determined by the X-ray diffraction technique. These specimens were then examined by using a Dynamic Ultra Micro Hardness (DUH) tester under the maximum loads of 200, 400, 600, 800 and 1000 mN. Specimens with and without residual stresses that were subjected to loading-unloading cycles under the same amount of maximum load and their load vs. penetration depth curves were plotted. By comparing the resultant loading-unloading curves, the type of the residual stresses present in the specimens was determined. Seperate calculations were made for tensile and compressive residual stresses to obtain the residual stress values.
Benzer Tezler
- Paslanmaz çeliklere uygulanan düşük sıcaklık nitrürleme işleminin mekanik ve korozyon özelliklerine etkisi
The effect of low temperature nitriding on mechanical and corrosion properties of stainless steels
ÖZGÜR ÇELİK
Doktora
Türkçe
2010
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP SABRİ KAYALI
- AISI 304l paslanmaz çeliğin KRTD-BOR yöntemi ile borlanması
Boriding of AISI 304l stainless steel with KRTD-BOR method
MERVE SERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET İBRAHİM TİMUR
- Kriyojenik işlem uygulanmış yay çeliklerinin aşınma özelliklerine alaşım elementlerinin etkisi
Effects of alloying elements on the wear characteristics of cryogenic treated spring steels
ERDU DOĞUŞ GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Metalurji MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ANIK
- Termo-reaktif difüzyon (TRD)yöntemi ile çeliklerin Nb-Al-N kaplanması
Coating of steels with Nb-Al-N by thermo reactive diffusion (TRD) process
ERAY ABAKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Metalurji MühendisliğiSakarya ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR ŞEN
- Termo-reaktif difüzyon yöntemiyle çeşitli çeliklerin bor titanyumlanması ve özelliklerinin incelenmesi
Boro- titanizing of steel by thermo-reactive diffusion method and thier structural characterization
HARUN TOZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Metalurji MühendisliğiSakarya ÜniversitesiMetal Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ŞADUMAN ŞEN