İran'da çarşının sınıfsal rolü
Class position of bazaar in Iran
- Tez No: 285898
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. ŞEBNEM GÜLFİDAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortadoğu Sosyolojisi ve Antropolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bu çalışmanın temel konusunu, son yüzyıl içerisinde İran'ın sosyal ve siyasi yaşamında önemli bir etkiye sahip olan `çarşı' oluşturmaktadır. Çalışmada `çarşı'nın sınıfsal analizi yapılarak, günümüzü de kapsayacak şekilde, nasıl bir yerde durduğu ortaya konulmuştur. Bu maksatla Marx'ın geleneksel `sınıf' ve `sınıf bilinci' kavramlarından yararlanılmıştır. Böylece `çarşı'nın sosyal ve ekonomik ölçüde İran tarihinde nasıl bir işleve sahip olduğu anlaşılmaya çalışılmıştır. Buna ilaveten, `küçük burjuva' olarak sınıflandırılan `çarşı'nın kavramsal manada nereye oturduğu araştırılmıştır.İran'da `çarşı'nın her ne kadar 1979 İslam Devrimi'nden sonra, eskiye oranla, sahip olduğu sosyal ve ekonomik gücü kısmen de olsa azalmışsa da, Mahmut Ahmedinejat döneminde çarşıyla yaşanan sorunlar aslında durumun hiç de görüldüğü gibi olmadığını göstermiştir. İran'da 1979'dan bu yana, ilk defa çarşı topyekûn bir biçimde, hem de muhafazakâr bir hükümete karşı, sert bir direnişe kalkışmıştır. Hükümetin yaşanan ekonomik sorunların faturasını `çarşı'dan gelecek vergilerle aşmayı hedefleyerek yasalaştırmayı denediği yeni vergiler, `çarşı'nın göstermiş olduğu kararlı duruş sayesinde geri çekilmiştir. Neticede bu durum, `çarşı'nın günümüz İran politik yaşamında halen önemli bir konuma sahip olduğunu gösterdiği gibi, kendine özgü yaşam biçimini de sürdürdüğünün açık delili olmuştur.Bahsi geçen tüm bu süreci anlatabilmek için çalışma üç bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde, `sınıf' kavramının ilk olarak hangi metinlerde ve toplumlarda ne amaçla kullanıldığından başlanılarak, günümüze kadar gelen süreçte yaşadığı değişim ve gelişim ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca, bu bölüm içerisinde, `çarşı'nın sınıfsal analizini ortaya koymak adına `küçük burjuvazi' kavramının ne olduğu ve düşünürlere göre taşıdığı anlam farklılıkları belirtilmiştir.İkinci bölümde, `çarşı' olarak adlandırılan mekânın nasıl bir yer olduğu içindeki sosyal yaşamla birlikte açıklanmaya çalışılmıştır. Bunlara ek olarak, 19.yy.'ın sonlarından başlayarak 1979 İslam Devrimi'ne kadarki çarşının karıştığı siyasal olaylar gösterilmiştir.Üçüncü bölümde ise, İran'ın devrim sonrasında yaşadığı sosyal ve siyasal değişimle beraber temel olarak Muhammet Hatemi ve Mahmut Ahmedinejat dönemlerinde `çarşı'nın karıştığı toplumsal hareketler açıklanarak `çarşı'nın nasıl hala ayakta durduğu gösterilmeye çalışılmıştır.Sonuç bölümünde de tüm süreç temel alınarak `çarşı'nın kendisi adına olumsuz denebilecek değişimlere rağmen eski gücünü hala koruduğu vurgulanmış ve bunun yanında mevcut şartlar göz önünde tutularak gelecek yıllarda `çarşı'nın İran'da nasıl bir konumda olacağına dair kısa bir tartışma yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main subject of this thesis is the `bazaar? which played an important role in the social and political life of Iran in the last century. It aims to investigate the role of the `bazaar? over time, including today, by a class analysis. For this purpose, Marx?s fundamental concepts of `class? and `class consciousness? are employed to study the social and economic role of the `bazaar? in the history of Iran. Moreover, a conceptual analysis of the `bazaar?, which is classified as `petty bourgeoisie?, is also presented. Although the `bazaar? relatively lost its former social and economical power after the Islamist Revolution in 1979, conflicts experienced during the presidency of Mahmoud Ahmedinejat show that it is not the case. The `bazaar? has mounted a total and harsh resistance against a conservative government for the first time since 1979. The government had to withdraw the taxes intended to be legislated so as to overcome the economic problems due to the steady resistance of the `bazaar?. Thus, it has been proven that the `bazaar? does still have a crucial role in the political life of Iran and maintains its sui generis existence.This thesis is divided into three chapters so as to examine the whole time course. The first chapter explores the concept of `class?; in what kinds of texts and societies and for what purpose it was first used and how it has evolved and developed over time. The concept of `petty bourgeoisie? is also explored and diverse definitions of it by different philosophers are explained in order to present the class analysis of the `bazaar?. The second chapter focuses on the `bazaar? as a space by analyzing the social life it shelters. In addition, political events that the `bazaar? took part in between the late 19th century and the Islamist Revolution in 1979 are also examined. The final chapter analyses the social and political change in Iran experienced after the Revolution as well as the social movements that the `bazaar? took part in mainly during the rule of Muhammet Hatemi and Mahmut Ahmedinejat and explores how it manages to still survive.
Benzer Tezler
- Traditional urban pattern investigation and protection proposal in Tabriz, İran (case study: Tabriz grand bazaar complex)
İran-Tebriz'de geleneksel kent dokusunun incelenmesi ve korunması önerisi (araştırma alanı: Tebriz' in kapalıçarşı külliyesi)
VAHID EILAEI
Doktora
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Okan ÜniversitesiMimarlık, Planlama ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE IŞIK AKSULU
- Asya ve Avrupa kıtalarında seramik mataralar
Ceramic flasks in the continents of Asia and Europe
AYŞE GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. EKREM KULA
- İran'da Ortaçağ İslam maden sanatı (İran Milli Müzesi ve Rıza Abbasi Müzesi koleksiyonları)
Iran Islamic metal ain Middle Ages (Iran National Museum and Reza Abbasi Museum collections)
GHAZAL ADIB
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RÜSTEM BOZER
- İran'da kadın olmak: Kadınların sosyal hakları
Being a woman in Iran: Women's social rights
AYSAN NAMAZIKHAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiBölge Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN MÜEZZİNOĞLU
- İran'da toplumsal hareketler bağlamında su krizi üzerine etnik temelli görüş farklılıkları: Farslar ve Azerbaycan Türkleri örneği
Fluid perspectives: Ethnic dynamics in perceiving water scarcity
HAMID JABBARI ALGHENAB
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAHEB MOHAMMADI GHANBARLOU