Geri Dön

İmparatorluk ve roman: Ermeni harfli Türkçe romanları Osmanlı Türk edebiyat tarih yazımında konumlandırmak

Empire and novel: Placing Armeno-Turkish novels in Ottoman Turkish literary historiography

  1. Tez No: 289623
  2. Yazar: MURAT CANKARA
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Karşılaştırmalı Edebiyat, Türk Dili ve Edebiyatı, Comparative Literature, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 440

Özet

Bu tezde, Ermeni harfleriyle yayımlanmış ilk Türkçe romanlar üzerinde durulmuştur. Ele alınan üç roman, Hovsep Vartanyan'ın Akabi Hikâyesi (1851), Hovhannes H. Balıkçıyan'ın Karnig, Gülünya ve Dikran'ın Dehşetlü Vefatleri (1863) ve Hovsep Maruş'un Bir Sefil Zevce (1868) başlıklı romanlarıdır. Söz konusu üç roman da Osmanlı Ermenileri tarafından yazılıp İstanbul'da basılmış ve Arap alfabesiyle ilk Türkçe romanlardan önce yayımlanmışlardır.Tezde temel olarak şunlar amaçlanmıştır: 1) Osmanlı/Türk ve Ermeni edebiyat tarihlerinde pek de yer alamayan, yer aldığında ise önemsenmeyen bu metinlerden yola çıkarak her iki edebiyat tarihyazımı geleneğinin bir değerlendirmesini ve eleştirisini sunmak; 2) Osmanlı Müslüman/Türkleri ile Ermenileri arasındaki kültürel alışveriş meselesini bir yandan teorik bir çerçeveden ve kavramlar ışığında değerlendirirken bir yandan da yeni ampirik malzeme sunarak tartışmayı genişletmek; 3) Ermeni harfleriyle ilk Türkçe romanları Arap harfli romanın ilk örnekleriyle, yani literatürde ?Tanzimat romanı? olarak adlandırılagelen metinlerle karşılaştırarak hem bu ikinci gruptaki metinlere mevcut yaklaşımları sorgulamak hem de Osmanlı İmparatorluğu'nda üretilen edebiyatların ne ölçüde ortaklık taşıdığı/taşıyabileceği tartışmasına bir katkıda bulunmak.Tezde varılan sonuçlardan başlıcaları şunlardır: 1) Edebiyat söz konusu olduğunda, Osmanlı Müslüman/Türkleri ve Ermenileri arasındaki kültürel alışveriş yalnızca dar sayıda ve kanonlaşmış metinler aracılığıyla değil, geçişliliğin metin ve edebiyat dışı olanakları da hesaba katılarak ele alınmalıdır; 2) Ermeni ve Arap alfabeleriyle yazılmış ilk Türkçe romanların yazarları, Avrupa romantizmini farklı ve yer yer birbirine karşıt yönleriyle sahiplenmişlerdir.

Özet (Çeviri)

In this dissertation the early Turkish novels in the Armenian script are focused on. These novels are Hovsep Vartanyan?s Akabi Hikâyesi (1851), Hovhannes H. Balıkçıyan?s Karnig, Gülünya ve Dikran?ın Dehşetlü Vefatleri (1863) and Hovsep Maruş?s Bir Sefil Zevce (1868). Being written by Ottoman Armenians and published in Istanbul, all three appeared before the early Turkish novels in the Arabic script.The following are the primary aims of the dissertaion: 1) An evaluation and critique of the Ottoman/Turkish and Armenian literary historiographies both of which have overlooked or looked down upon the texts in question; 2) a contribution to and a theoretical and conceptual analysis of the cultural encounter between Ottoman Muslim/Turks and Armenians supported by new empirical evidence; 3) a comparison of early Turkish novels in the Arabic and Armenian scripts and, through this comparison, a questioning of the existing approaches to the latter which have also been called the ?Tanzimat novel? and a contribution to the debate on to what extent the literatures produced by Ottoman millets had or could have common features.These are among the major findings that have been emphasized throughout the dissertation: 1) As far as literature is in question, the cultural encounter between Ottoman Muslim/Turks and Armenians should not only be discussed through a limited number of canonic literary texts but also by taking into account non-literary and non-textual means of encounter; 2) the authors of the early Turkish novels in Armenian and Arabic scripts appropriated different and at times conflicting features of European romanticism.

Benzer Tezler

  1. Tanzimat dönemi Türk romanı ve Ermeni harfli Türkçe romanda kimlik

    Identity in Turkish novel and Turkish novel in Armenian script during the Tanzimat period

    ÖMER DELİKGÖZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEZAYİ ÇOŞKUN

    PROF. DR. ALİ BUDAK

  2. M.S. IV.- VI. yüzyıllar arasında Batı ve Doğu Roma İmparatorluklarındaki elçilik faaliyetleri

    Diplomatic activities in the Western and Eastern Roman Empires between the 4th and 6th centuries AD

    EMİNE AKKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERİT BAZ

  3. Bizan İmparatorluğu Devrinde Anadolu'da Ermeniler (330-641)

    Armenians in Anatolia During the Byzantine Empire (330-641)

    ENGİN ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Tarihİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF AYÖNÜ

  4. Stratonikeia Ion başlıkları

    Stratonikeia Ionic capitals

    FATİH GÜRSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    ArkeolojiPamukkale Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLAL SÖĞÜT

  5. Bizans İmparatorluğu'nda IX. Konstantinos Monomakhos dönemi (1042-1055)

    The period of Constantine Monomachos IX in the Byzantine Empire (1042-1055)

    MEHMET YAĞCI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELİM KAYA