Geri Dön

Kızılırmak havzası koşullarında çeltik çeşitlerinin genotip X çevre interaksiyonları ve stabilitelerinin belirlenmesi

Determination of genotype X environment interactions and stabilities of rice cultivars in kizilirmak basin conditions

  1. Tez No: 300957
  2. Yazar: MEVLÜT ŞAHİN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İSMAİL SEZER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Çeltik, genotip x çevre interaksiyonları, arazi uygunluk sınıfı, verim, stabilite, Rice, genotype x environment interactions, land suitability class, yield, stability
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 132

Özet

Bu çalışma, çeltikte çeşit x çevre interaksiyonlarını belirlemek, çalışmada yer alan çeşitlerin stabilitelerini araştırmak, farklı çevrelere gösterdikleri adaptasyon yeteneklerini belirlemek amacıyla, 2009 ve 2010 yetiştirme döneminde sekiz çevrede Bafra S1 (uygun), S2 (orta uygun), S3 (az uygun)- Kızılırmak S1, S2, S3 - Osmancık S1, S3) yürütülmüştür. Araştırmada 12 çeltik çeşidi (Osmancık, Neğiş, Aramotik-1, Beşer, 7721, Halilbey, Gönen, Karadeniz, Kızılırmak, Koral, Durağan ve Şumnu) kullanılmıştır. Araştırma, tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada bitki boyu, salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı, salkım başına verim, bin tane ağırlığı, hasat indeksi, kırıksız randıman ve tane verimi incelenmiştir. Çeşitlerin stabilitelerini belirlemek amacıyla, Eberhart ve Russell tarafından önerilen stabilite ve adaptasyon parametreleri kullanılmıştır.İncelenen tüm özelliklerde çeşit x çevre interaksiyonları 0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Çeşitlerin stabilite ve adaptasyon yetenekleri incelenen özelliklere ve çevrelere göre farklılık göstermiştir. Çeşitlerin tane verimleri bakımından denemelerin genel ortalaması 626.32 kg/da bulunurken, çevrelerde bu değer 446.18 kg/da (Kızılırmak S3)-716.41 kg/da (Osmancık S1) arasında değişmiştir. Çeltik çeşitlerinin tane verimleri ise, 458.06 kg/da (Aromatik-1) ile en 724.93 kg/da (Halilbey) arasında değişiklik göstermiştir. Tüm çevreler ve çeşitler beraber değerlendirildiği zaman en yüksek tane verimi Halilbey (724.9 kg/da) ve Osmancık (717.28 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir.Araştırmada ele alınan çeltik çeşitlerinin stabilite parametreleri birlikte değerlendirildiğinde tane verimi bakımından Durağan, Şumnu, ve Beşer stabil çeşitler olarak bulunmuştur. Genel deneme ortalamasından S1 arazi uygunluk sınıfında % 13, S2 arazi uygunluk sınıfında ise % 3.3 daha fazla verim elde edilmiştir. Ancak S3 arazi uygunluk sınıfından elde edilen verim, genel deneme ortalamasından % 15 daha az gerçekleşmiştir.

Özet (Çeviri)

This study was carried out to determine cultivar x environment interactions, to research stabilities of the rice cultivars and to find out the adaptation performances of the rice cultivars in different eight locations (Bafra S1, S2, S3- Kızılırmak S1, S2, S3 - Osmancık S1, S3) in the growing period of 2009 and 2010.In the research, 12 rice cultivars (Osmancık, Neğiş, Aramotik-1, Beşer, 7721, Halilbey, Gönen, Karadeniz, Kızılırmak, Koral, Durağan and Şumnu) were used. The research was established using completely randomized blocks with 3 replicates. Plant height, panicle length, seed number per panicle, yield per panicle, 1000 seed weight, harvest index, seed production performance without broken seeds and seed yields were examined in the experiments. Stability and adaptation parameters recommended by Eberhart and Russell were used in order to reveal the stabilities of the rice cultivars.In all examined characters, cultivars x environment interactions were found statistically significant at the level of 0.01. Stability and adaptation performances of the cultivars showed a large variation regarding characters and different environments. General mean of the yields of rice cultivars were found as 6263.2 kg ha-1. In different conditions, the yields ranged from 4461.8 kg ha-1 (Kızılırmak S3) to 7164.1 kg ha-1 (Osmancık S1)The lowest seed yield was found in Cultivar Aromatik with 4581 kg ha-1 whilst the highest seed yield was determined in the cultivar Halilbey with 7249 kg ha-1.In the evaluation of the stability parameters of the rice cultivar used in the research, the cultivars Durağan, Şumnu, and Beşer were found as stabile cultivars concerning their seed yields. In the evaluation of all environmental conditions and all cultivars, the highest yields were found in the cultivars Halilbey (7249.3 kg ha-1) and Osmancık (7172.8 kg da-1). In the land suitability class of S1 and S2, 13% and 3.3% higher seed yields than the general experiment mean were obtained, respectively. However the yield obtained from the land suitability class of S3 was 15 % less than general mean.

Benzer Tezler

  1. Çankırı-Çorum havzasındaki oligosen yaşlı dev gergedanın (Paraceratherium, rhinocerotoidea, mammalia) tanımı, evrimi ve paleocoğrafyası

    Description, evolution and paleogeography of the giant rhinoceros (paraceratherium, rhinocerotoidea, mammalia) from the oligocene of the Çankırı-Çorum basin

    NEŞE OYAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Jeoloji MühendisliğiHacettepe Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMAL TUNOĞLU

  2. Orta Kızılırmak ve Delice havzasındaki tarımsal kirleticilerin kızılırmak nehir suyu kirliliğine etkisi

    The effect of agricultural pollutants on Kızılırmak river water pollution in the Middle Kızılırmak and Delice basin

    İSMAİL GİZLENCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERVET TEKİN

  3. Kırıkkale ve Ankara yöresi Kızılırmak Nehri'nde simulium türlerinin yayılışı

    Prevalance of simulium species in Kızılırmak River at Ankara and Kırıkkale regions

    AYCAN NURİYE GAZYAĞCI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    ParazitolojiKırıkkale Üniversitesi

    Veteriner Hekimliği Bölümü

    PROF. DR. MERAL AYDENİZÖZ

  4. İskilip ilçesinin coğrafyası

    The Geographical of İskilip town

    MUSTAFA ERTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    CoğrafyaAtatürk Üniversitesi

    Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYATİ DOĞANAY

  5. Soğanlı Çayı Havzası'nın uygulamalı hidrografyası

    Applied hydrography of the Soğanlı River Basin

    KÜBRA GÜLBETEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    CoğrafyaKarabük Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜCAHİT COŞKUN