Kızılırmak havzası koşullarında çeltik çeşitlerinin genotip X çevre interaksiyonları ve stabilitelerinin belirlenmesi
Determination of genotype X environment interactions and stabilities of rice cultivars in kizilirmak basin conditions
- Tez No: 300957
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İSMAİL SEZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Çeltik, genotip x çevre interaksiyonları, arazi uygunluk sınıfı, verim, stabilite, Rice, genotype x environment interactions, land suitability class, yield, stability
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Bu çalışma, çeltikte çeşit x çevre interaksiyonlarını belirlemek, çalışmada yer alan çeşitlerin stabilitelerini araştırmak, farklı çevrelere gösterdikleri adaptasyon yeteneklerini belirlemek amacıyla, 2009 ve 2010 yetiştirme döneminde sekiz çevrede Bafra S1 (uygun), S2 (orta uygun), S3 (az uygun)- Kızılırmak S1, S2, S3 - Osmancık S1, S3) yürütülmüştür. Araştırmada 12 çeltik çeşidi (Osmancık, Neğiş, Aramotik-1, Beşer, 7721, Halilbey, Gönen, Karadeniz, Kızılırmak, Koral, Durağan ve Şumnu) kullanılmıştır. Araştırma, tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada bitki boyu, salkım uzunluğu, salkımda tane sayısı, salkım başına verim, bin tane ağırlığı, hasat indeksi, kırıksız randıman ve tane verimi incelenmiştir. Çeşitlerin stabilitelerini belirlemek amacıyla, Eberhart ve Russell tarafından önerilen stabilite ve adaptasyon parametreleri kullanılmıştır.İncelenen tüm özelliklerde çeşit x çevre interaksiyonları 0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Çeşitlerin stabilite ve adaptasyon yetenekleri incelenen özelliklere ve çevrelere göre farklılık göstermiştir. Çeşitlerin tane verimleri bakımından denemelerin genel ortalaması 626.32 kg/da bulunurken, çevrelerde bu değer 446.18 kg/da (Kızılırmak S3)-716.41 kg/da (Osmancık S1) arasında değişmiştir. Çeltik çeşitlerinin tane verimleri ise, 458.06 kg/da (Aromatik-1) ile en 724.93 kg/da (Halilbey) arasında değişiklik göstermiştir. Tüm çevreler ve çeşitler beraber değerlendirildiği zaman en yüksek tane verimi Halilbey (724.9 kg/da) ve Osmancık (717.28 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir.Araştırmada ele alınan çeltik çeşitlerinin stabilite parametreleri birlikte değerlendirildiğinde tane verimi bakımından Durağan, Şumnu, ve Beşer stabil çeşitler olarak bulunmuştur. Genel deneme ortalamasından S1 arazi uygunluk sınıfında % 13, S2 arazi uygunluk sınıfında ise % 3.3 daha fazla verim elde edilmiştir. Ancak S3 arazi uygunluk sınıfından elde edilen verim, genel deneme ortalamasından % 15 daha az gerçekleşmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to determine cultivar x environment interactions, to research stabilities of the rice cultivars and to find out the adaptation performances of the rice cultivars in different eight locations (Bafra S1, S2, S3- Kızılırmak S1, S2, S3 - Osmancık S1, S3) in the growing period of 2009 and 2010.In the research, 12 rice cultivars (Osmancık, Neğiş, Aramotik-1, Beşer, 7721, Halilbey, Gönen, Karadeniz, Kızılırmak, Koral, Durağan and Şumnu) were used. The research was established using completely randomized blocks with 3 replicates. Plant height, panicle length, seed number per panicle, yield per panicle, 1000 seed weight, harvest index, seed production performance without broken seeds and seed yields were examined in the experiments. Stability and adaptation parameters recommended by Eberhart and Russell were used in order to reveal the stabilities of the rice cultivars.In all examined characters, cultivars x environment interactions were found statistically significant at the level of 0.01. Stability and adaptation performances of the cultivars showed a large variation regarding characters and different environments. General mean of the yields of rice cultivars were found as 6263.2 kg ha-1. In different conditions, the yields ranged from 4461.8 kg ha-1 (Kızılırmak S3) to 7164.1 kg ha-1 (Osmancık S1)The lowest seed yield was found in Cultivar Aromatik with 4581 kg ha-1 whilst the highest seed yield was determined in the cultivar Halilbey with 7249 kg ha-1.In the evaluation of the stability parameters of the rice cultivar used in the research, the cultivars Durağan, Şumnu, and Beşer were found as stabile cultivars concerning their seed yields. In the evaluation of all environmental conditions and all cultivars, the highest yields were found in the cultivars Halilbey (7249.3 kg ha-1) and Osmancık (7172.8 kg da-1). In the land suitability class of S1 and S2, 13% and 3.3% higher seed yields than the general experiment mean were obtained, respectively. However the yield obtained from the land suitability class of S3 was 15 % less than general mean.
Benzer Tezler
- Çankırı-Çorum havzasındaki oligosen yaşlı dev gergedanın (Paraceratherium, rhinocerotoidea, mammalia) tanımı, evrimi ve paleocoğrafyası
Description, evolution and paleogeography of the giant rhinoceros (paraceratherium, rhinocerotoidea, mammalia) from the oligocene of the Çankırı-Çorum basin
NEŞE OYAL
Doktora
Türkçe
2016
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TUNOĞLU
- Orta Kızılırmak ve Delice havzasındaki tarımsal kirleticilerin kızılırmak nehir suyu kirliliğine etkisi
The effect of agricultural pollutants on Kızılırmak river water pollution in the Middle Kızılırmak and Delice basin
İSMAİL GİZLENCİ
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVET TEKİN
- Kırıkkale ve Ankara yöresi Kızılırmak Nehri'nde simulium türlerinin yayılışı
Prevalance of simulium species in Kızılırmak River at Ankara and Kırıkkale regions
AYCAN NURİYE GAZYAĞCI
Doktora
Türkçe
2011
ParazitolojiKırıkkale ÜniversitesiVeteriner Hekimliği Bölümü
PROF. DR. MERAL AYDENİZÖZ
- İskilip ilçesinin coğrafyası
The Geographical of İskilip town
MUSTAFA ERTÜRK
Doktora
Türkçe
2000
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ DOĞANAY
- Soğanlı Çayı Havzası'nın uygulamalı hidrografyası
Applied hydrography of the Soğanlı River Basin
KÜBRA GÜLBETEKİN