Nahçıvan yer adlarıyla Türkiye'deki yer adlarının dil özellikleri açısından karşılaştırılması
Comparison regarding the language characteristics between the toponyms in Nakhchivan and toponyms in Turkey
- Tez No: 302955
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NESRİN GÜLLÜDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Nahçıvan, Türkiye, yer adları, karşılaştırma, eş toponim, oykonim, horonim, urbanonim, oronim, dromonim.Işıl ÖZKAN, Nakhchivan, Turkey, toponym, comparison, evolution way, couple toponym, village names, county names, district-street-avenue names, geographical names, traffic way-bridge names.Işıl ÖZKAN
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Yer adları (toponimler) milletlerin sahip olduğu kültürel değerlerin en önemlilerindendir. Bir ülkenin yerleşme tarihi, boy ve etnik yapısı, geçmişine ait hayat tarzı ve zihniyet unsurlarının tümünün geleceğe taşınması yer adlarıyla mümkün olmaktadır.Bu çalışmada Adil Bağırov, tarafından kaleme alınan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin toponimler sisteminin tarihî ve dilsel açıdan araştırma konusu edildiği ?Adil Bağırov, Nahçıvan Toponimlerinin Lengüistik Özellikleri, Bakü, Elm, 2002? adlı eser doğrultusunda Nahçıvan yer adlarıyla Türkiye'deki yer adları oluşum yolları, semantik, etimolojik, fonetik, morfolojik ve sentaktik özellikler bakımından karşılaştırmalı olarak incelenerek çeşitli özellikler açısından benzerlik gösteren toponimlerin yanında eş toponimlerin de tespiti yapılmıştır. Böylelikle yer adı vermede etkili olan ortak Türk geleneğinin ortaya çıkarılması ve Türk dünyasının bir bütün olduğunun vurgulanması amaçlanmıştır. Bunun için ? Nahçıvan Toponimlerinin Dil Özellikleri? adlı eser Azeri Türkçesi'nden Türkiye Türkçesi'ne aktarılmıştır. Ardından eserde yapılan tasnif esas alınarak Türkiye'deki yer adları bu tasnife göre; oykonim, horonim, urbanonim, oronim ve dromonim olmak üzere gruplandırılmıştır. Türkiye'deki yer adlarının tespitinde ise İçişleri Bakanlığının ?Köylerimiz? adlı kitabı ve Harita Genel Komutanlığı'nın verilerinden yararlanılmıştır. Nahçıvan ve Türkiye'deki yer adlarının karşılaştırılması çalışmaları sonucunda Türk kavim adlarının Türkiye ve Nahçıvan topraklarında yaşadığı sonucu başta olmak üzere, adlandırmada birebir aynı kullanılan yer adlarının varlığı ve yer adlarıyla ilgili birçok ortak özelliğin bulunduğu, farklılıkların ise oldukça sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Geçmişteki tarihî sürece, siyasî yönlendirmelere rağmen Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde Türkiye'dekiyle ortak ve paralel adların kullanılması aynı soydan gelen Türk topluluklarının, ortak Türk kültürünün bir sonucu olarak aynı adlandırma geleneğini kullanmalarıyla ilgilidir.
Özet (Çeviri)
The toponyms are one of the most important cultural values possessed by the nations. The transfer to future of a settlement history of one country, its size and ethnic structure as well as all matters concerning their life styles and turn of minds is possible through the toponyms.In this research, has been performed the comparison of Nakhchivan toponyms which were analyzed in the line with the work named ?language characteristics of Nakhchivan toponyms? prepared by Adil Bağırov where the toponym system of the autonomous republic of Nakhchivan had been researched from the cultural and religious point with the Turkish toponyms from their evolution way, their semantic, etymologic, phonetic, morphological and syntactic characteristics and also has been determined couple toponyms in addition to the toponyms showing similarities in various characteristics. Hence it was aimed to bring to light the common Turkish tradition being active in giving toponym and to emphasize the integrity of the Turkish world. For that the work named ?Language characteristics of Nakhchivan Toponyms? has been translated from Azerbaijani Turkish to Turkish of Turkey. And next based on the classification made in the work, the toponyms found in Turkey have been classified in the following groups: village and town names, county names, district names, geographical names and traffic way names (such as roads, bridges, etc...). The work named ?Our Villages? prepared by the Ministry of Interior as well as the data procured by the General Command of Mapping have been used during the determination of toponyms in Turkey. In consequence of the comparison of Nakhchivan and Turkish toponyms it was determined first that Turkish tribe names had lived in Turkey and Nakhchivan lands, that there were exactly the same toponyms and lots of common characteristics between the toponyms, that the differences were quite few. Despite the historical process as well as political orientations in the past the use of common and parallel toponym in the autonomous republic of Nakhchivan and Turkey is relating to the use of same toponym custom of connate Turkish people as a result of a common Turkish culture.
Benzer Tezler
- Nahçıvan ağzındaki bitki adları
Lant names in the Nakhchivan dialect
ZEHRA CANKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL MOLDALİEVA OROZOBAYEV
- Urartu yazılı kaynaklarında geçen yer adları ve lokalizasyonları
Toponym and localizations according to Urartian written sources
KENAN IŞIK
- 12 - 16. yüzyıl Nahçivan türbeleri
Başlık çevirisi yok
TURGAY YAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN KARAMAĞARALI
- Üniter devlet ilkesi ile özerklik bağlamında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin statüsü
Status of Nakhchivan Autonomous Republic in the context of unitary state principle and self-government
HASRET TÜRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiKarabük ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ASKER
- Memmed Said Ordubadî'nin romanları üzerine bir inceleme
A study on Memmed Said Ordubadi's novels
ERKAN YEKE
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ EROL