Türk modernleşmesi ekseninde Türk muhafazakarlığı ve Samiha Ayverdi
Turkish conservatism in the context of Ottoman Turkish modernization and Semiha Ayverdi
- Tez No: 308311
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SERDAR SAĞLAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Religion, Political Science, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 265
Özet
Bu çalışmanın konusunu, Osmanlı Türk modernleşmesi ekseninde gelişen siyasal akım olarak Türk muhafazakarlığı perspektifinde Samiha Ayverdi'nin söylemi oluşturmaktadır. Bu konu bağlamında çalışmada, Osmanlı ve Türk modernleşmesi ve bu sürecin eleştirel bir tavırla ele alınmasının sonucu olarak kendini gösteren Türk muhafazakarlığı ve bir Türk muhafazakarı olan, edebiyatçı, mütefekkire Samiha Ayverdi hakkında sistematik bilgiye ulaşmak amaçlanmıştır.Modernite sürecinin gerek oluşturucu unsurlarının gerekse parametrelerinin eleştirisiyle gelişen tutum, ideoloji, düşünce biçimi olarak muhafazakarlık, tarihten, dinden, gelenekten bağımsız rasyonalist siyasetin aksine geleneksel ılımlı ve tedrici değişimi öngören sınırlı bir siyaset yanlılığı olarak kendini göstermektedir. Muhafazakar zihniyetin el üstünde tuttuğu kavram ikilileri olarak gelenek ve tarih, birey ve toplum, hiyerarşi ve otorite, özgürlük ve mülkiyet, anahtar kurumlar olarak ise toplumun yapısal ve kurumsal unsurlarından olarak aile, din ve devlet sayılabilir.Modernleşme ise moderniteyi kendi irade, süreç ve dinamikleriyle yaşamamış toplumların modernitenin ürünlerini, kavram, değer, kural ve ilkelerini, kendi toplumlarına aktarması, uyarlaması, sürecine karşılık gelmektedir.Kökleri Osmanlı'da olan Türk modernleşmesinin eleştirisi üzerine Türk muhafazakarlığı gelişmiştir. Türk muhafazakârlığı modernleşmeden yana fakat baskın, pozitivist ve toplumsal mühendisçi, toplumu çok yönlü olarak dönüştürme hareketi olarak modernleşme karşısında alternatif bir modernleşme arayışı içindedirÇalışmamızda Türk muhafazakarlığının önemli figürleri arasında Samiha Ayverdi'nin konumu belirtilerek hayatı, edebi şahsiyeti, dernek ve vakıf faaliyetleri anlatılmıştır. Bir Türk muhafazakarı olarak Samiha Ayverdi'nin söylemi, yedi bileşen ve bileşenlerin problematik ettiği konular analize tabi tutulmuştur. Söylem, sosyo-kültürel bileşen ve sosyal yabancılaşma ve benlik yitimi problemi, ideolojik bileşen ve misyonerlik ve komünizm problemi, düşünsel bileşen ve materyalizm ve pozitivizm problemi, mitsel ve nostaljik bileşen ve sembol şehir, mekan ve ideal şahsiyet problemi, dinsel bileşen ve taassup problemi, tarihsel bileşen ve devamlılık ve kopuş problemi, politik bileşen ve devletin bekası problemi başlıklarıyla incelenmiştir.Sonuçta Türk muhafazakarlığının ve bir Türk muhafazakarı olarak Samiha Ayverdi'nin söyleminin medeniyet kurucu zihniyetimizi, arkeolojik olmaktan çıkararak, kurucu ve ihya edici niteliğine tekrar kavuşturmanın kaynaklarını verdiğine ulaşılmıştır. Medeniyet anlayışımızın yeniden canlandırılmasında ve entelektüel inşasında Türk sosyolojisine düşen görevin, insan, toplum ve evrene ilişkin bütüncü bakış açısının açtığı ufuktan, geçmiş, bugün ve gelecek dengesini kuran, madde ve manayı birleyerek kucaklayan, insani ve evrensel değerleri kurumsallaştıracak entelektüel malzemeyi hazırlamak olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is the rhetoric of Semiha Ayverdi that develops in the context of Ottoman-Turkish modernization as a Turkish conservatist perspective. In the context of this subject, this study aims to reach systematic knowledge about Ottoman and Turkish modernization and Turkish conservatism that emerged as a result of the critique of this process and Semiha Ayverdi who is a Turkish conservatist, litterateur and a thinker.Conservatism that is developed both by the formative components and attitudes, ideology, style of thinking improved by the critics of parameters emerged as a limited political subjectivity which forsees traditional, moderate and gradual change unlike rationalist policy independent from history, religion and tradition. As the dual concepts that are hold in high regard by the conservative mentality, tradition and history, individual and society, hierarchy and authority, freedom and ownership; family, religion and state as key institutions that are structural and institutional components.Modernization is the transfer and adaptation process of the products, concepts, values, laws and principles of modernity to the societies that has not experienced modernity by their own will, process and dynamics. Having various structure, pace, effect and content, the importance of modernization should be quested on the reasons and the times of confrontation of non western societies with the modernity.Turkish conservatism developed on the critics of Turkish modernization whose roots go back to the Ottomans. On the sideway of modernization, Turkish conservatism which is positivist and a movement that aims sophisticated transformation of the society is seeking for alternative modernization.In our study, Samiha Ayverdi?s association and foundation activities are described by pointing out her position among the important figures of Turkish conservatism. As a Turkish conservatist, rhetoric of Samiha Ayverdi, seven components and the problematic of the subjects of these seven components are analyzed. Rhetoric is analyzed under the headings of socio-cultural component and social alienation and loss of identity, ideological component and missionary and communism problem, intellectual component and materialism and positivism problem, mythical and nostalgic component and symbol city, space and ideal personality, religious component, dogmatism problem, historical component, continuity and change problem, political problem and continuity of the state.As a result, as a Turkish conservatist, rhetoric of Samiha Ayverdi is revaluing our civilization establishing mentality which is seen as archeological by revealing the instruments of its creator and refreshing characteristics.
Benzer Tezler
- Muhafazakârlığın yerel görünümleri Siirt örneği
Local looks of conservatism Siirt example
BÜŞRA ÖZÜDOĞRU
Doktora
Türkçe
2021
SosyolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT HAKKI AKIN
- Türk muhafazakar düşüncesinde ana temalar: 1946-1980 dönemi
Main themes of the Turkish conservative thought: The 1946-1980 period
MEHMET AKINCI
Doktora
Türkçe
2008
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL ONUR İNCE
DOÇ. DR. TANEL DEMİREL
- Peyami Safa'nın romanlarında modernleşme ve mekân
Modernization and place in the novels of Peyami Safa
SÜREYYA ELİF AKSOY
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- The ideology of Islamism in tthe Ottoman-Turkish modernization adventure
Osmanlı-Türk modernleşme serüveninde İslamcılık ideolojisi
FUAT GÜLLÜPINAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CİHAN ECEVİT
- Demokrat Parti döneminde (1950-1960) din-siyaset ilişkisinin devlet ve milli irade kavramları bağlamında incelenmesi
Investigation of religion-politics relationship in the context of state and national will in the Democrat Party period (1950-1960)
RABİA BURÇİN YAVUZ
Doktora
Türkçe
2022
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YETİŞ