Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi'nin Mevlevî Âyinleri'ndeki makam ve form anlayışının Türk din mûsikine etkileri
The effects of modal and form concept of Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi Mevlevî Rituals on the Turkish religious music
- Tez No: 312528
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAYRAM AKDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Din Musikisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 354
Özet
Yapmış olduğumuz bu çalışmanın birinci bölümünde; Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi'nin hayatı ve eserleri iki başlık altında toplanmış, birinci başlıkta; Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi'nin hayatı, ikinci başlıkta; Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi'nin dîni ve lâ dîni eserlerinin dökümünü oluşturan tablolar formlarına göre verilmeye çalışılmıştır.İkinci bölümde; Mevlevî Mûsikîsi beş başlık altında toplanmış, birinci başlıkta; Mevlevî âyînleri ve terminolojisi, ikinci başlık altında; Mevlevî Âyîni Şerîflerinin yapısı (Beste kuruluşu), üçüncü başlıkta; Mevlevî Âyînlerinde güfte anlayışı, dördüncü başlıkta; Mevlevî Âyînleri ve Bestekârları kronolojisi, beşinci başlıkta; Mevlevî Âyînlerinde dört selâmın anlamı verilmeye çalışılmıştır.Üçüncü bölümde; merhum Onur Akdoğu'nun ?Türk Müziği'nde Türler ve Biçimler? ve merhum Cinuçen Tanrıkorur'un ?Osmanlı Dönemi Türk Mûsikîsi? isimli çalışmalarından kısmen faydalanılsa da Mevlevî Âyîn-i Şerîfî formu analizinin nasıl yapılacağına dair kapsamlı bir kaynak bulunamadığı için yeni bir metot geliştirilip tanıtılmıştır.Dördüncü bölümde; geliştirilen yeni analiz metoda göre Dede Efendi'nin bestelemiş olduğu âyînler makam ve form anlayışına göre analiz edilmiştir. Dede Efendi'nin âyînlerinin incelenmesi iki başlık altında toplanmış, birinci başlıkta; âyîne adını veren makamla ilgili tarihî bilgiler içeren tablolar verilmiş, ikinci başlıkta; hangi âyîn inceleniyorsa o âyînle ilgili makam, geçki, çeşni ve form açısından analiz yapılmış ve ortaya çıkan analiz sonuçları değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the first part of the study we have carried out, the life of Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi and his works were categorized under two titles. In the first title, the life of Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi and in the second title, the charts forming the texture of the religious and non-religious works of Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi are tried to be given according to their forms.In the second part, the Mevlevî Music was categorized under five titles. In the first title, the Mevlevî rituals and their terminology; under the second title, the structure of the Mevlevî Âyîni Şerif (Composition set up); in the third title, lyrics concept of the Mevlevî rituals; in the third title, the chronology of Mevlevî rituals and their composers; and in the fifth title, the meaning of the four salaams (greetings) were tried to be given.In the third part, a new method was introduced as no inclusive resource could be found concerning how to analyze the Mevlevî ritual form in spite of partly making use of the studies ''Types and Forms in Turkish Music''' by decedent Onur Akdoğu, and ?Ottoman Period Turkish Music? by decedent Cinuçen Tanrıkorur.In the fourth part, The rituals composed by Dede Efendi were analyzed according to the maqam and form concept as per the newly developed analyze method. The study of the Dede Efendi rituals was categorized under two titles. In the first title, the textures containing historical information concerning the maqam naming the ritual were given; and in the second title, the analyzes of whichever ritual is studied are made in term of maqam, overage, medley and form related to that ritual and the emerged analyze results were evaluated.
Benzer Tezler
- Dede Efendi' nin Ferahfeza Mevlevi Ayini'nin makam usûl ve ezgisel yönden incelenmesi
The observation ?Ferahfeza Mevlevi Ayini? by Dede Efendi in terms of style and pattern
AYFER ÖLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
MüzikAfyon Kocatepe ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. A. BÜLENT ALANER
- Zekai Dede Efendi'ye ait Mevlevi Ayin-i Şerif'lerin makam, usul ve güfte yönünden incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NEŞE YEŞİM ALTINEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA GÖKDEL
- Ekrem Karadeniz'e ait el yazması defterde bulunan Sabâ Bûselik Mevlevî Âyîn-i Şerîfî'nin günümüz notasına aktarımı ve makamsal analizi
The transfer and analysis of Sabâ Bûselik Mevlevi Ayin-i Şerifi into contemporary notes from Ekrem Karadeniz
HASAN KİRİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikKocaeli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER METE ASLAN
- Kütahya Erguniyye Mevlevîhânesi'nin klasik Türk mûsikîsine etkileri
Effects of Kütahya Erguniyye Mevlevihane on classical Turkish music
SAMİ ANIK