'İşitsel peyzaj?soundscape' kavramı ile kentsel akustik konforun irdelenmesinde yeni bir yaklaşım
An approach on the evaluation of urban acoustical comfort with the soundscape concept
- Tez No: 315965
- Danışmanlar: PROF. DR. ZERHAN YÜKSEL CAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yapı Bilgisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 320
Özet
Kentler, kent kullanıcıları için çeşitli açılardan konfor koşullarının bütünleşik olarak sağlanmasına yönelik olarak tasarlanmalı, biçimlendirilmeli ve/ya da yeniden yapılandırılmalıdır. Kentlerde akustik konfor, bu yönde süregelen çalışmaların önemli öğelerinden biridir.Kentlerde akustik konforun sağlanması amacıyla günümüzde ağırlıklı olarak kabul gören ve kullanılan gürültü ölçütü, eşdeğer sürekli ses düzeyidir (LAeq). Ancak çeşitli çalışmalar bu kavramın tek başına ses ortamını tanımlamakta, çevresel gürültü rahatsızlığını ve akustik çevre kalitesini değerlendirmede yetersiz olduğunu göstermektedir.İşitsel peyzaj (soundscape), birden fazla ses kaynağı ve çevresel etkileşim sonucunda oluşan işitsel ortamın -olumlu ya da olumsuz yargılardan bağımsız olarak- saptanması şeklinde tanımlanmaktadır. İşitsel peyzaj (soundscape) yaklaşımı, ses kaynağı - etki ortamı - alıcı arasındaki çoklu etkileşim üzerine kurgulanmıştır ve son yıllarda kentsel akustik konforun değerlendirmesi amacıyla yapılan çok sayıda çalışmaya konu olmuştur.Konuyla ilgili yayınlanan araştırmalar, çalışmalardaki farklı alan uygulamalarının yanı sıra `amaç', `değerlendirme ölçütü', dolayısıyla `yöntem' ile ilgili oldukça geniş çeşitliliğin olduğunu ortaya koymaktadır. Kaynak taraması sonucunda işitsel peyzaj (soundscape) çalışmalarında, öznel ve nesnel verinin özellikleri, elde etme ve değerlendirme yöntemleri ile bunları ilişkilendirmede kullanılacak istatistiksel yöntemler gibi pek çok konuda bir uzlaşma bulunmadığı görülmüştür. Bu irdeleme üzerinden, `işitsel peyzaj (soundscape) kavramının kentsel akustik konforun değerlendirilmesinde, korunmasında ve iyileştirilmesinde kullanılabilmesi için bir yaklaşım önerisi geliştirmek' amacıyla bu tez çalışması yapılmıştır. Çalışmanın hipotezi `işitsel peyzaj (soundscape) kalitesi sembol sesin algılanabilirliği üzerinden nesnel olarak değerlendirilebilir'dir.Çalışmanın kavramsal çerçevesini, kentsel boşlukların ses ortamının nesnel ve öznel değerlendirmesi oluşturmakta, alandaki işitsel peyzajın (soundscape) anlamsal değerlendirme sonuçları nesnel değerlendirme ile ilişkilendirilmektedir. Çalışmanın hipotezinin geçerliliğini araştırmak amacıyla oluşturulan yöntem, alan çalışması üzerinden kurgulanmakta, sınanmakta ve değerlendirilmektedir. Çalışma sırasıyla; aşağıda belirtilen bölümler üzerinden yürütülmüş ve tamamlanmıştır.Bölüm 1'de literatür özeti, tezin amacı, kapsamı, hipotezi ve sağlayacağı yararlar ortaya konmuştur.Bölüm 2'de gürültü, gürültü birimleri ve göstergeleri, çevresel gürültü ve kentsel akustik konfor değerlendirmesi ile ilgili bilgiler verilmiş, işitsel peyzaj kavramı ve bileşenleri açıklanmış ve işitsel peyzaj üzerine yapılan çalışmalar detaylı bir şekilde irdelenmiştir.Bölüm 3'te literatür araştırmasına bağlı olarak belirlenen çalışmanın kavramsal modeli ve uygulama yöntemi tüm adımları ile açıklanmıştır.Bölüm 4'te kurulan teorik modelin pratik uygulamasını yapmak amacıyla çalışmanın amacına yönelik alan uygulamalı bir yaklaşım önerisi çalışması; alan ve laboratuvar çalışmaları ile ilgili ses ortama ait nesnel ve öznel veri eldeleri, bu verilerin tekil ve karşılaştırmalı olarak istatistiksel analizleri, elde edilen sonuçların ilişkilendirilmesi ve genel bir değerlendirme ile bir yaklaşım önerisi taslağının geliştirilmesi şeklinde belirlenen adımlarda verilmiştir.Bölüm 5'te geliştirilen taslak öneri, öncelikle geliştirme sürecinde kullanılan ilk çalışma alanları üzerinden kuramsal, daha sonra yeni belirlenen çalışma alanlarında uygulamalı olarak sınanmış ve sonuçlar tartışılarak yaklaşım önerisinin son durumu ortaya konmuştur.Bölüm 6 ise sonuçların tartışılması ve geleceğe yönelik önerileri kapsamaktadır.Bu tez çalışması kapsamında yapılan çalışmalardan elde edilen veriler ile tezin hipotezi sınanmış, yapılan değerlendirme ve yorumlamalar ile amaca uygun bir yaklaşım önerisi geliştirilerek hipotezin geçerliliği ortaya konmuştur. Böylece sembol ses ve ses ortam memnuniyet durumları arasında doğrudan bir ilişki olduğu belgelenmiştir. Kentsel akustik konforun değerlendirilmesi, korunması ve/ya da iyileştirilmesi yönünde katkı sağlama hedefinde olan yaklaşım önerisi, uluslararası ve/ya da ulusal eylem planları ile kent kullanıcısı arasında etkileşimli döngü oluşturma yönünden yenilikçi bir bakış açısı sunmaktadır. Geliştirilen önerinin kullanımı ile alandan elde edilen nicel veri, laboratuvar ortamında nicel değerlendirme ve metrik açıklayıcılığı bulunan her sıfat çifti için listelenen denklemler aracılığıyla nitel yorumlama olanağı sağlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Cities should be conveniently designed, shaped and/or restructured to achieve various comfort conditions with an integrated approach for citizens. Urban acoustical comfort is one of the most important items of ongoing researches on this aspect.Equivalent continuous sound level (LAeq) is the basic noise indicator utilized to evaluate urban acoustical comfort. On the other hand, various researches showed that this indicator is insufficient to define the sound environment, to evaluate the environmental noise annoyance and the acoustical environment quality.Soundscape is a relatively new concept that defines the acoustical environment depending on the interaction among multiple sound sources and environmental parameters. Soundscape concept treats the sound environment as a multi-dimensional entity, based on the complex interaction between sound source, physical environment and human being.Researches published on soundscape display a great variety of aim, area, evaluation criteria, therefore methodologies. On the other hand the review of the related literature shows that there is not a common reconciliation about the properties of the subjective and objective data, the methods of data collection and evaluation, and the statistical methods to be used in the correlation. Therefore, a wide-frame study aiming to develop an approach based on soundscape for the evaluation, conservation and rehabilitation of acoustical comfort in urban areas, is planned and realised. The hypothesis of the study is `soundscape quality can objectively be evaluated through the perceptibility of soundmark?.Objective and subjective assessments of the sound environment in urban spaces form the conceptual frame of the study. In this structure, the results of semantic evaluation derived from the area, are correlated with the objective evaluation of the soundscape. Depending on this, the method investigating the accuracy of the hypothesis, is developed depending on the field application. Accordingly, the study is realised with the chapters listed below;The first chapter presents the review of the related literature, the aim, scope, hypothesis and utilities of the study.In the second chapter information on noise, noise units and indicators, evaluation methodologies of environmental noise and urban acoustical comfort, definition of soundscape and its components as well as the literature review on soundscape are given.The third chapter deals with the conceptual model and application method of the study.The fourth chapter explains the study on an approach proposal developed on a field application by the steps of; deriving the objective and subjective evaluations of the sound environment via the field and the laboratory studies, statistically analysing the data (individually and comparatively), correlating the results and developing a draft of the approach proposal.The fifth chapter states the approach proposal with the revised/last version after theoretically testing the draft by using the first fields which are studied before and then practically testing it by using new fields.The sixth chapter discusses the results and describes future suggestions.In this thesis, all data derived from the field and laboratory studies are utilized for testing the hypothesis and a relevant approach proposal is developed by the evaluations and interpretations of the data, accordingly the accuracy of the hypothesis is revealed. It is also documented that there is a direct relationship between the satisfaction from soundmark and the sound environment. The approach proposal aiming to contribute to the evaluation, conservation and rehabilitation of urban acoustical comfort, provides an innovative perspective in terms of interactive communication between international and national action plans and citizens. The qualitative interpretations about the sound environment can be obtained from the quantitative data derived from the field study by using the proposal, via the qualitative analysis in the laboratory and the listed equations for pairs of adjectives which can be described by the sound quality metrics.
Benzer Tezler
- Gezi Parkı-Tünel Meydanı güzergahı üzerinde kentsel işitsel ortam -soundscape- araştırması
Urban soundscape research in the route of Gezi Parkı-Tunel Square
SERCAN BAHALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURGÜN BAYAZIT
- An in-depth evaluation of urban soundscape perception: İzmir Konak Square
Kentsel işitsel peyzaj algısının detaylı değerlendirilmesi: İzmir Konak Meydanı
BAHAR YANIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiKentsel Dönüşüm Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE KALAYCI ÖNAÇ
- İşitsel peyzajda ses çevresi memnuniyet düzeyinin bulanık mantık ile tahmin edilmesi: Diyarbakır Suriçi uygulaması
Prediction of sound environment pleasantness level by fuzzy logic in the soundscape: Diyarbakir Surici application
DERYA ÇAKIR AYDIN
- Sonic environment and the walking urbanite the case of Atatürk boulevard, Ankara, Turkey
Yürüyen kentli ve işitsel çevresi Ankara, Atatürk Bulvarı örneği
RABIH BORJI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaTED ÜniversitesiKent Çalışmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CANSU CANARAN
- Peyzaj mimarlığında 'akustik ekoloji': 'Sespeyzajları'nın İzmir kenti örneğinde irdelenmesi
Acoustic ecology in landscape architecture: A case study in the soundscapes of İzmir
MELTEM YAĞMUR WALLACE
Doktora
Türkçe
2012
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN VECDİ KÜÇÜKERBAŞ