Yerleşim alanlarında bitkisel materyalle toz engelleme çalışmaları: Çankırı örneği
Dust prevent practise with plant materials in urban area: A case study Çankırı
- Tez No: 323227
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRAN ÇELEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Çankırı, rüzgar erozyonu, toz, toz engelleme, bitkisel toz perdesi, BEST tuzak, Çankırı, wind erosion, dust, dust prevence, plantal dust screen, BEST trap
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Dünyada rüzgar ile toprak partiküllerinin taşınması ve çökelmesi çevre için önemli bir işlem olmasının yanı sıra, ciddi boyutlarda çevresel problem olarak da kabul edilmektedir. Atmosferik partiküler madde olarak isimlendirilen ve boyutları 100 µm'den küçük mineral (toprak kökenli) ve organik (bitki kökenli) partiküllerin atmosferdeki yoğunluğunun artması önemli sağlık sorunlarına da neden olmaktadır.Çankırı il merkezi, çevresi dağlarla çevrili olan çukur bir bölgede kurulmuştur. İl merkezinde oluşan ters hava akımı ile birlikte, bacalardan ve trafikten kaynaklanan hava kirliliği kent merkezini terk etmemekte ve yere çökelmektedir. Hızlı nüfus artışı nedeni ile yeni yerleşim alanların açılması, yoğun araç trafiği, yol ve konut inşaatlarının oluşturduğu mineral ve organik kökenli tozlar, kent merkezinin hava kalitesinin daha da düşmesine neden olmaktadır. İlin çevresinin tarım ve endüstri alanlarıyla çevrili olması nedeniyle de, tarım alanlarından kaynaklanan tozlar ve endüstri alanlarından kaynaklanan kirli hava da rüzgarla şehir merkezine taşınmaktadır.Bu çalışmada, 2011 yılının Nisan ve Aralık ayları arasındaki kurak dönemde, Çankırı il merkezindeki toz dağılımını belirlemek için, şehrin 16 noktasında BEST tuzaklar yerleştirilmiştir. Ayrıca bitkilerin tozu engellemedeki etkilerini belirlemek amacıyla bir deneme alanı kurulmuş, bu alanda Çankırı iklim koşullarına uygun, ortam koşullarına çabuk adapte olan ve hızlı gelişen türlerle rüzgar perdeleri oluşturulmuştur. Ağaç ve çalı birlikteliği ile oluşturulmuş rüzgar perdelerinin önü ve arkasından ölçümler yapılmış, böylece şehir merkezinde hangi bitki türünün tozu engellemede etkili olabileceği belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuçlar değerlendirildiğinde, şehir merkezinde 16 noktada yapılan ölçümler sonucunda havada serbest dolaşan toz miktarının WHO ve AB sınırlarının üzerinde olduğu görülmüştür. Deneme alanında toz engelleme çalışmaları için kullanılan bitkiler arasından Akçaağaç (Acer negundo) ve Kadıntuzluğu (Berberis thunbergii)'ndan oluşan rüzgar perdeleriyle en fazla toz tutulumu sağlanmıştır. Sonuçların bilimsel olarak doğruluğunu ve birbiriyle ilişkisini açıklamak için sonuç tablolarına, varyans analizi ve Duncan testi uygulanmıştır. Toz dağılımı belirlendikten sonra şehir içinde ağaçlandırma çalışmaları ile rüzgar olması gereken yönlere yönlendirilerek şehrin hava kalitesinin arttırılması için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
It is important process that transport and precipitate of soil particles by wind for environment as well as, which is also accepted serious issues as an environmental problem in the world. Also, increased of density of particle in atmosphere as called ?atmospheric particle matter? and dimentions are smaller than100 µm mineral (soil origin) and organic (plant origin) particles lead to significant health problems.Çankırı country center was settled dip part and it?s surrounded is enclosed with mountains. Air pollution which is based on stacks and traffic caused ?reverse air flow? which is consisted in the country center does not leave city center and precipitates the ground. Origin of mineral and organic dusts which is created constractions of a road and house, an intensive vehicle traffic, opened new settlement with the reason why rapid growth population, even cause fall down city center of air quality. Also because of country?s surrounded is enclosed by agriculture and industrial areas, dusts, which is based on agriculture areas and derive from industrial areas are moved to city center.In this study, İt has been conducted BEST trap in 16 points for determining dust distribution in Çankırı city in arid period which is between months of April and December in 2011. In addition experiment area installed to determine plants of dust prevence effects, in this area has been created wind screen by species which is suitable for Çankırı climate condition?s, adapting environment conditions and developing rapidly. In front of and back of wind screens which consisted trees and shrubs has been made measurements so has been studied to determine which plants speices should be effective dust prevence in the city center. When the results were evaluated, as a result of measurements, that has been made in point of 16 in the city center, it has been seen above the limits of WHO and AB circulated free dust amount in air. It has been provided maximum dust involvement by wind screens which is Maple (Acer negundo) and Berberis (Berberis thunbergii) from between plants used dust prevence studies in experiment area. On the results tables has been performed Varyans analysis and Duncan test to explain scientific integrity and correlation of results. After the determine dust distrubition, recomendations have been made with afforestation studies to increase air quality in the city.
Benzer Tezler
- Bursa Teknik Üniversitesi kampüsünün ekolojik kampüs kriterlerine uygun olarak bitkilendirilmesi: Deneysel bir kampüs tasarım önerisi
Planting the Bursa Technical University campus according to ecological campus criteria: An experimental campus design proposal
ONUR AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıBursa Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMİL ERKEN
- Orman yollarında Phyllostachys bambusoides ile şev stabilizasyonu üzerine bir araştırma
A research forest road slope stabilization with Phyllostachys bambusoides
CELAL EMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN TUNAY
- Kırklareli kent merkezi çocuk oyun alanlarının peyzaj tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of Kırklareli city center children's playgrounds in terms of landscape design principles
TUĞBA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇİN EKİCİ
- Ankara kenti yeşil alanlarından bakım sorunları
Maintenance problems in the green areas of city of Ankara
OKTAN NALBANTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ERTUĞRUL YAZGAN
- Fındık kabuklarının gazlaştırılması ile hidrojence zengin sentez gazı üretiminin ekserji analizi
Exergy analysis of hydrogen-rich syngas production from gasification of hazelnut shells
EMİRHAN KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR YAMAN