Gebze ve çevresindeki Türk-İslam devri yapıları
Architectures of Turkish-İslamic age in and around Gebze
- Tez No: 328762
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Gebze, Cami, Hamam, Çeşme, Türbe, Köprü, Namazgâh, Gebze, Mosque, Bath, Fountain, Tomb, Bridge, Open-air prayer place
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 777
Özet
Araştırmanın ana hedefi ilçe merkezinde ve köylerde bulunan Türk- İslam devrinde inşa edilen mimari eserleri Sanat Tarihi açısından değerlendirmektir. 14. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Türk-İslâm karakterini kazanan Gebze, Osmanlı mimarisi ve sanatının bir parçası olmuştur. Sanat tarihi açısından incelemeye çalıştığımız Gebze ilçe merkezi ile bu merkeze bağlı belde ve köylerde mimari açıdan çok zengin olmamakla birlikte incelenmeye değer eserler bulunmuştur. Bu eserlerin Türk-İslam sanatındaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. İlk Türk yerleşmeleri Selçuklularla birlikte başlamış ancak mimarlık faaliyetleri 14. yüzyıllardan sonra artmıştır. Ele aldığımız yapıların çoğu ise Osmanlı dönemine aittir.Bu çalışmada Kocaeli ili, Gebze ilçe merkezinde ve çevresinde bulunan Türk devri eserleri konu olarak seçilmiştir. Gebze'de günümüze ulaşmış bir adet külliye, üç adet cami, üç adet türbe, üç adet hamam, sekiz adet çeşme, iki adet köprü, bir adet kervansaray, bir adet namazgâh tespit edilmiştir.Çalışma dört bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde giriş başlığı altında ?Konunun Tanımı, Önemi ve Sınırları?, ?Yöntem?, ?Konuyla İlgili Yayınlar?, ?Gebze'nin Tarihi ve Coğrafyası? ve ?Seyahatnamelerde Gebze?, ?Gebze adının menşei?, üzerinde durulmuştur.İkinci bölümde katalog yer almaktadır. Gebze şehir merkezinde ve çevresinde tespit edilen anıtlar tezin katalog bölümünde detaylı bir şekilde tanıtılmışlardır. ?Mevcut Yapılar? ve ?Kaynaklarda Adı Geçen Ancak Mevcut Olmayan Yapılar? olmak üzere iki alt başlık altında ele alınmıştır. Anıtlar kendi içerlerinde planlarına göre gruplandırılmışlardır. Her yapı, ?Yeri?, ?Mimari Özellikleri?, ?Kitabe?, ?Tarihlendirme ve Geçirdiği Onarımlar? başlıkları altında değerlendirilmiştir. Yapıların tanıtımı plan, çizim ve Fotoğraflarla desteklenmiştir. Anıtların tarihlendirilmesinde öncelikli olarak yapılar üzerinde bulunan kitabeler kullanılmıştır. Kitabe bulunmayan yapılar ulaşılan arşiv kaynaklarına ve içerdikleri mimari özelliklerin bölgedeki ve civar illerdeki tarihleri bilenen benzer örneklere bakılarak tarihlendirilmişlerdir. Gebze ilçe merkezinde günümüze ulaşamayan yapılar belli bir plan çerçevesinde ele alınmıştır. Mevcut kaynaklardan elde edilen bilgilere bağlı kalınarak yeri ve özellikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.Üçüncü bölüm değerlendirmedir. Değerlendirme bölümünde Gebze ilçesinde ve Anadolu'nun diğer illerinde bulunan çağdaş yapılarla karşılaştırılmışlardır. Türk Devri Yapılarının genel özellikleri belirlenip, Anadolu'daki benzerleriyle karşılaştırılmıştır. Değerlendirme, ?Plan ve Mekân Anlayışı?, ?Malzeme ve Teknik?, ?Mimari Elemanlar?, ?Yapı Elemanları?, ?Süsleme? ve ?Kitabeler? başlıkları altında yapılmıştır.Dördüncü bölüm, sonuç bölümüdür. Bu bölümde ana hatları ile Gebze ilçesinde bulunan eserlerin Türk Sanatı içerisindeki yeri ve önemi üzerinde durulmaya çalışılmıştır.Bu çalışma ile Gebze'nin tarihini, kültürel ve sosyal yapısını ortaya koyan mimari eserler, bilimsel açıdan değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
İThe main objective of the study is to evaluate the architectures which were built in city centers and villages during Turkish-Islamic age within the scope of Art History. Gebze, which achieved Turkish-Islamic character hence the first quarter of the 14th century, became a part of Ottoman Architecture and Art. Works that are worth to be studied but not very rich in terms of architecture were found in the city center of Gebze and the counties and villages of this city center where we tried to analyze within the scope of Art History. The importance of these works in Turkish-Islamic Art was tried to be determined. The first Turkish settlings started with the Seljuks but architectural activities increased after 14th century. Most of the architectures that we handled belong to Ottoman period.In this study, the architectures of Turkish Age in and around Kocaeli province and Gebze city center are chosen as subjects. In Gebze, It has been confirmed that there are one Islamic-Ottoman social complex, three mosques, three tombs, three baths, eight fountains, two bridges, one caravansary, and one open-air prayer place which are extant.The study consists of four chapters.In the first chapter, under the title of introduction, `The definition, importance and limitations of the Subject?, `The Method?, `the Publications related to the Subject?, `The history and geography of Gebze? and `Gebze in travel books?, `The origin of the name of Gebze? are emphasized.In the second chapter, there is the catalogue. The monuments which were confirmed in and around Gebze city center are introduced in details in the catalogue chapter of the thesis. This chapter has two titles: `Present Architectures? and `The Architectures which are mentioned in the sources but not present?. The monuments are categorized according to their layouts. Every structure is evaluated under the titles of `Place?, `Architectural Features?, `Epitaph?, `Date and Renovations?. The presentations of the structures are supported with plans, drawings and photographs. While determining the dates of the monuments, the epitaphs which are existent on the structures were primarily used. The dates of the structures which do not have epitaphs were tried to be determined by looking at the archive documents and the same examples in the region and neighboring provinces. The structures in Gebze city center which are not extant are studied within a certain plan. The place and their features were tried to be presented according to the information gained from existing sources.The third chapter is the evaluation section. In the evaluation section the structures in Gebze and the other cities of Anatolia were compared. The general characteristics of Turkish Age have been determined and compared to the similar examples in Anatolia. The evaluation has been done under the titles such as `the Perceptiveness of Plan and Place?, `Material and Technique?, `Architectural Elements?, `Structural Elements?, `Ornamentation? and `Epitaphs?.The fourth chapter is the conclusion. In this chapter, generally, the place and the importance of the works in Gebze in terms of Turkish Art History are emphasized.In this study, the history of Gebze, the architectural works that show the cultural and social structure of Gebze are evaluated.
Benzer Tezler
- Türkiye'de faaliyet gösteren dini bir terör örgütü olarak Hizbullah
Hizbullah, as a religously motivated terrörist organization in Turkey
ÖMER ALPER YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Uluslararası İlişkilerGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDULKADİR AKÇİN
- Şeyyad Hamza Mi'rac-name
Başlık çevirisi yok
GÜLTEN FEŞEL GÜZELIŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AKAR
- Yunanistan'ın Türkiye ve Balkanlar üzerindeki stratejik hedefleri
Başlık çevirisi yok
ERTAN KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Savunma ve Savunma TeknolojileriGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDÜLKADİR AKÇİN
- Küreselleşmenin Türk dış politikasına etkileri
Globalization and its effects on Turkish foreign policy
SERKAN KEKEVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Siyasal BilimlerGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDÜLKADİR AKÇİN
- Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Türk göçmenlerin beslenme alışkanlıklarının kültürel değişiminin belirlenmesi
Determining the cultural change in the nutritional habits of Turkish immigrants living in the United States.
ELİF ADİL AYSİN
Doktora
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KIZILTAN