Geri Dön

Sosyal kontrol kavramı açısından tıp sosyolojisinin imkanları

The possibilities of medical sociology in terms of social control

  1. Tez No: 333919
  2. Yazar: MUSTAFA CANER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YAŞAR SARIBAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Uludağ Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 118

Özet

Bu çalışma, sosyal kontrol kavramı açısından tıp sosyolojisi disiplininin sağladığı imkanları konu edinmiştir. Bu imkanları araştırabilmek için öncelikle beden sosyolojisi ve tıp sosyolojisi disiplinlerinin genel bir incelemesi yapılmıştır. Söz konusu incelemelerde bedenin ve bedene şekil yeren kurumların sosyal olarak inşa edildiği işaret edilmiştir. Daha sonra tıp kurumu üzerine yoğunlaşılmıştır. Tıp kurumunun kendini beden üzerinde tek hakim olarak konumlandırmasının tarihsel koşulları incelenmiştir. Hastalık ve sağlığa ilişkin bilimsel, nesnel, değer-yansız, olarak sunulan bilgilerin aslında iktidar ilişkileri içerisinde üretildiği fikrine ulaşılmıştır. Söz konusu iktidar ilişkileri boyunca bireylerin bedeninin modern tıp tarafından disipline edildiği ve normalleştirildiği sonucuna varılmıştır. İnsani tecrübelerin anlaşılmasında açıklama aracı olarak artan oranda tıbbi paradigmanın kullanılmasının, tıbbın sosyal kontrol aracı olarak işlemesinin koşulu olduğuna dikkat çekilmiştir. 1980 sonrası ekonomik ve sosyal dönüşümler ise tıp kurumunun yapısında da bir takım dönüşümlere sebep olmuştur. Hastane merkezli tıbbi kontrol yerini gündelik yaşamın tıbbi kontrolüne bırakmış, kurumsal yapılar daha esnek kontrol aygıtlarına dönüşerek bireyin yaşam alanını kaplamıştır. Sağlıklı yaşam, risk gibi söylemler bireyin kendi bedeni üzerindeki pratiklerini teşvik ederek onları söz konusu söylemler uyarınca kendi kendilerini kontrol eden öznelere dönüştürmüştür. Biyoiktidar kavramı da bu dönüşümden payını almış ve normu gözeten değil normu yaratan teknolojilere içkin ve onları üreten iktidar ilişkilerine atıfla anlaşılabilecek bir mahiyete bürünmüştür. Anahtar Sözcükler :tıp, beden, hastalık, sağlık, biyoiktidar, biyopolitika, tıbbileştirme, risk

Özet (Çeviri)

This study aims to analyse the possibilities of medical sociology discipline in terms of social control. In order to research on these possibilities, first a general investigation is done about the disciplines of both sociology of body and medical sociology. These investigations in question point out that the body and the institutions forming the body are socially constructed. Subsequently, the study concentrates on the institution of medicine and the historical conditions of its situating itself as the only dominant over the body are examined. The conclusion reached is that the knowledge presented as scientific, objective, value-free about sickness and health is produced within the power relations. It is realized that the body of individual has been disciplined and normalized by the modern medicine through the power relations in question. It is recognized that the condition of medicine functioning as a social control is the use of increasing numbers of medical paradigms in explaining human experience.Post 1980 economic and social transformations are also the reason for the transformation in the structure of medicine. Hospital centered medical control is replaced by the medical control of daily life while the institutional structures are transformed into much more elastic control devices and cover the living spaces of individuals. Discourses such as healthy life and risk transformed individuals to the subjects who control themselves by encouraging the practices of individuals on their own bodies. The concept of bio-power has also its share from this transformation and it has become something that can only be understood by acknowledging norm producing -not norm observing- technologies and the power relations producing them. Keywords :medicine, body, illness, health, biopower, biopolitics, medicalization, risk

Benzer Tezler

  1. Türkiye'de sağlık alanında dönüşüm: Sembolik güç ve sembolik şiddet ilişkisi

    Transformation in the health field in Turkey: The relation between symbolic power and symbolic violence

    ALEV AKBAL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Sağlık Kurumları YönetimiAnkara Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. AYTÜL KASAPOĞLU

  2. Obsesif-kompulsif bozukluk hastaları ile şizofreni hastalarının, içgörü düzeylerine göre zihin kuramı açısından sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması

    Comparison of obsessive compulsive disorder and schizophrenia patients with healthy controls for theory of mind abilities according to their insight

    BAŞAR AYRIBAŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikiyatriMarmara Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA KEMAL SAYAR

  3. Özgül öğrenme bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde psikososyal zorlukların ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi

    Evaluation of psychosocial difficulties and related factors in children and adolescents with specific learning disorders

    NAZLI ECE KARZAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikiyatriEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DAMLA EYÜBOĞLU

  4. Sağlık işletmelerinde kalite ve akreditasyon, ISO 15189:2003 uygulaması

    Accreditation and the quality in healthcare organizations; ISO 15189:2003 application

    FATİH KARABULUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    İşletmeDokuz Eylül Üniversitesi

    Toplam Kalite Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZLEM İPEKGİL DOĞAN

  5. Sosyal medya bağımlılığının depresyon, anksiyete bozukluğu, karışık anksiyete ve depresif bozukluk hastaları ile kontrol grubu arasında karşılaştırılması ve kullanıcıların kişilik özellikleriyle ilişkisinin araştırılması

    Comparison of social media addiction between depression, anxiety disorder, mixed anxiety depressive disorder patients, control group and assessing the relationship between social media addiction and personality traits of users

    ERMAN ŞENTÜRK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikiyatriGazi Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEHCET COŞAR