Kangal (Sivas) Kalburçayırı linyit havzasındaki kömürlerin iz element içeriklerinin yatay ve düşey yönde incelenmesi
Assessment of the ree and trace elements in the horizonal and vertical directions in the Kangal (Sivas) Kalburcayiri basin coal seam
- Tez No: 334616
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEYLA KALENDER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: NTE, İz element, Kömür, Kalburçayırı, Sivas, REE, Trace Elements, Coal, Kalburçayırı
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Kangal (Sivas) Kalburçayırı Linyit Havzasındaki Kömürlerin İz Element İçeriklerinin Yatay ve Düşey Yönde İncelenmesiBu çalışma, Kangal-Sivas Kalburçayırı linyit havzasındaki kömürlerin yatay ve düşey yönde iz element ve NTE (nadir toprak elementleri) bakımından incelenmesini kapsamaktadır.Çalışma alanında, yaşlıdan gence doğru Mesozoyik yaşlı Sümbül Formasyonu, Karatese yaşlı Pınarbaşı Ofiyolitleri, Neojen Yaşlı Kalburçayırı Formasyonu, Alt Pliyosen yaşlı Bicir Formasyonu ve Pliyo-Kuvaterner yaşlı Genç Oluşuklar yüzeylemektedir. Tektonizmanın etkisi, Kalburçayırının kuzeyinde bulunan yaklaşık K-G doğrultulu fayla görülmektedir. Ayrıca Neojen çökellerde, KB-GD uzanımlı senklinaller ve bu formasyonların yatay veya yataya yakın eğimlerine bağlı olarak küçük ondülasyonlar bulunmaktadır.İnceleme alanından 40 adet yatay, 10 adet düşey olmak üzere toplam 50 farklı örnek alınmıştır. Örnekler, ACME-Kanada Analitik Laboratuvarlarında ICP-OES (Inductively Coupled Plasma-Optic Emmission Spectrometry) yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışma konusunu oluşturan kömürlerden alınan örneklerin, kondritler ve dünya çapındaki diğer linyit ortalamaları ve Türkiye linyit ortalamalarına göre, yüksek oranda NTE içerdiği saptanmıştır. Özellikle yatay örnek noktalarının düşey örnek noktalarına göre 2.77 kat daha fazla NTE içerdiği tespit edilmiştir. Yatay ve düşey örnekler HNTE (Hafif Nadir Toprak Elementleri) (La, Ce, Nd) ve ONTE (Orta Nadir Toprak Elementeleri) (Sm, Gd, Tb, Dy) oranla daha fazla zenginleştiği gözlenmektedir. Ayrıca alınan kömür örneklerindeki iz element içerikleri, yatay kömür örnekleri Mo, Zn, Se, Cs, ve Cr bakından, düşey kömür örnekleri ise Mo, Ni, Sr, Cs, Cr ve Al bakımından ve daha zengin olduğu ve yatay ve düşey kömür örneklerinin her ikisinde de U'un zenginleştiği gözlenmiştir.Sonuç olarak, çalışma alanında yatay kömür örnekleri ile düşey kömür örneklerinin iz element bakımından zenginleşmiş olmasının sebebinin, kömürlerin olgunlaşma derecesine; metallerin yatay yönde daha fazla zenginleşmesinin ise, oksidik ve dioksidik koşullarda metalce zengin meteorik kökenli suların sirkülasyonlarına bağlı olduğu, yüksek Ni ve Cr değerlerinin, çalışma alanın GD'da bulunan Pınarbaşı Ofiyolitlerinden kaynaklandığı, yüksek U değerlerinin oksidasyon ve pH koşullarına bağlı olarak hızlı çökeldiği ve yüksek Al değerinin ise Kalburçayırı Formasyonuna ait killi kireçtaşından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine both horizontally and vertically lignite coal?s trace elements and Rare-Earth Elements (REE) content within the lignite field in Kangal (Sivas) Kalburçayırı.In this area; ranging from older to younger, Sümbül Formation (Mesozoic), Pınarbaşı Ophiolites (Cretaceous), Formation of Kalburçayırı (Neocene), Formation of Bicir (Lower Paleocene) and young formations (Pliyo-Kuvaterner) are exposed. The N-S trending fault, located in North of Kalburçayırı, shows that this area is tectonically active. Additionally, Neocene formations include NW-SE trending synclines and small ondulations, which are up to horizontal or approximately horizontal layers of these formations.40 horizontal and 10 vertical coal samples were collected then these samples were analyzed by ICP-OES (inductively Coupled Plasma-Optic Emission Spectrometry) in ACME-Canada analytical laboratories. Compared to global average concentration, our analyses show significantly higher amounts of REE. Moreover, horizontal coal samples include 2,77 times as much REE concentration than vertical coal samples. Low Rare Earth Elements (LREE) in the coal in the studying area is more enriched than Maderate Rare Elements (MREE). Based on trace element content of coal samples in the studying area, horizontal coal samples are enriched by Mo, Zn, Se, Cs and Cr, beside vertical coal samples are enriched by Mo, Ni, Sr, Cs, Cr ve Al. Furthermore, it is observed that both horizontal and vertical coal samples are enriched by U.As a result, the reason why horizontal and vertical coal samples are enriched by trace element content is depend on coal maturation degree; horizontal coal samples are enriched by metals is controlled by meteoric originated waters; high Ni and Cr concentration in the studying area is caused by Pınarbaşı ophiolits; while high U concentration depends on oxidation and pH conditions? high Al concentration is associated with Kalburcayırı Formations limestone.
Benzer Tezler
- Dikleştirilmiş indikatör yöntemlerle rezerv kestirimi ve benzetimi
Reserve estimation and simulation by orthogonal indicator simulation
TÜRKAN CENGİZ
Doktora
Türkçe
2003
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. A. ERHAN TERCAN
- Kalburçayırı (Sivas) kömür yatağı rezervinin geometrik/jeoistatiksel yöntemlerle değerlendirilmesi
Reserve Evaluation of Kabulçayırı (Sivas) coal bed by geometric/geostatistical methods
ÖZGÜL ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEM SARAÇ
- Sivas-Kangal havzası Kalburçayırı kömür yatağının inorganik mineralojisi ve jeokimyası
Inorganic mineralogy and geochemistry of Kalburçayırı coal deposit in the Si̇vas-Kangal basin
SEMA TETİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YALÇIN
- Kangal-Sivas yöresindeki bazı krom sahalarının işletme parametrelerinin araştırılması
Investigation of mining parameters of some chromite zones in Kangal-Sivas region
ERCAN APRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Maden Mühendisliği ve MadencilikCumhuriyet ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA CEYLANOĞLU
- Kangal (Sivas) linyit açık işletmesindeki toprak harmanlarının duraylılığını denetleyen faktörlerin araştırılması ve döküm şevlerinin tasarımı
An investigation on the factors controlling stability of spoil piles and their design at Kangal (Sivas) strip coal mine
ÖZGÜ KAŞMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. CANDAN GÖKÇEOĞLU
PROF.DR. REŞAT ULUSOY