Türk dil planlaması bağlamında Türk Dil Kurumu: 1932-1951
Turkish Language Society in the context of Turkish language planning: 1932-1951
- Tez No: 335192
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVİN ATEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk İnkılap Tarihi, Linguistics, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Türk Dili Tetkik Cemiyeti, Türk Dil Kurumu, Türk dil planlaması, ulus devlet, Türk Dili Kurultayları, Güneş Dil Teorisi, Community of Turkish Language Investigation, Turkish Language Society, Turkish Language Planning, nation-state, Turkish Language Congresses, Sun Language Theory
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türk Dil Planlaması bağlamında Türk Dil Kurumunun kuruluş seyrini, çalışmalarını ve 1932-1951 yılları arasındaki konumunu incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, çalışmamız şu bölümler altında yapılandırılmıştır: Tezin `Giriş? bölümünde `dil planlaması? kavramı ayrıntılı olarak açıklanmış, dünyadaki dil planlaması çalışmalarından örnekler verildikten sonra Türkiye?deki dil planlaması çalışmaları incelenmiştir. Türkiye?deki dil planlaması çalışmaları Tanzimat Döneminden başlanarak ayrıntılı olarak açıklanmış ve Haugen?in dil planlaması modeli esas alınarak değerlendirilmiştir. Tezin birinci bölümü, Türk Dil Kurumunun kuruluşundan önceki süreçte yapılan dil ve alfabe tartışmalarına ayrılmıştır. Dil ve alfabe tartışmaları, Tanzimat Dönemi, Meşrutiyet Dönemi ve Cumhuriyetin ilk yılları olarak ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler, belirtilen dönemlerde oluşturulan edebî topluluklar ve dil derneklerinin görüş ve temsilcilerinden örnekler sunularak yapılmıştır. Tezin ikinci bölümü, Türk Dil Kurumunun kuruluşu ve kurumsal yapısının açıklanmasına ayrılmıştır. Bu bölümde, Türk Dil Kurumunun kuruluşu, kurumsal yapısı, Kurum başkanları ve çalışanları, Kurumun 1932-1951 yılları arasındaki yayınları ile Kurum bünyesinde çalışan akademik kollar ve faaliyetleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise Kurum tarafından düzenlenen Dil Kurultayları ile Kuruma yönelik eleştiriler yer almaktadır. Bu bölümde, 1932-1951 yılları arasında Kurum tarafından düzenlenen altı Dil Kurultayı, kurultaylarda sunulan tüm bildiriler özetlenmek ve her bir kurultayın kendi içinde değerlendirilmesini yapmak suretiyle açıklanmıştır. Üçüncü Türk Dili Kurultayı, Güneş Dil Teorisi üzerine bir kurultay olduğundan, bu kurultayın değerlendirilmesinden sonra Güneş Dil Teorisi hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Ayrıca bölüm sonunda, Kuruma yönelik yapılan eleştiriler değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the establishment of Turkish Language Society, its studies and position between the years 1932 and 1951 in terms of Turkish Language Planning. In line with this purpose, our study is structured under the following titles: In the ?Introduction? section of the thesis, the concept ?language planning? is clarified in detail, after giving examples from the language planning studies from all over the world, language planning studies in Turkey are investigated. Language planning studies in Turkey have been explained in detail by starting from Tanzimat Reform Period and evaluated by taking Haugen?s language planning model as the basis.The first section of the thesis is assigned for the debates on language and alphabet before the establishment of Turkish Language Society. The debates on language and alphabet have been evaluated as Tanzimat Reform Period, Constitutional Period and the early years of Turkish Republic separately. These evaluations have been made by giving examples from the views and representatives of literary societies and language associations formed in the mentioned periods. The second section of the thesis is assigned for the explanations of the establishment of the Turkish Language Society and the investigation of its institutional structure. In this section, the establishment of Turkish Language Society, its institutional structure, head and workers of it, the publications of it between the years 1932 and 1951 and academic teams working in the institution and their activities have been evaluated in detail.In the third section of the thesis, language congresses organized by the institution and the criticisms directed at the institution take place. In this section, six language congresses organized between the years 1932 and 1951, the summary of the declarations and evaluations of each congress in itself have been explained. As the third Turkish Language Congress is on Sun Language Theory, after evaluating this congress, detailed information has been given about Sun Language Theory. Furthermore, in the end of this section, the criticisms directed at the institution have been evaluated.
Benzer Tezler
- Eine übersetzungsorientierte terminologische studie über EU-zollbegriffe
Avrupa Birliği-gümrük kavramları üzerine çeviriye yönelik terminolojik çalışma
NURHAN BAŞ
Doktora
Almanca
2005
Batı Dilleri ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ENDER ATEŞMAN
- Türkiye'de dil tartışmaları ve Türk Dil Kurumu (1950-1983)
Language discussions in Turkey and Turkish Language Instution (1950-1983)
FUAT DAĞTEKİN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YALÇIN YILMAZ
- Türkiye'de iç göçler, ayrışma olgusu ve toplumsal bütünleşme odaklı yerinde dönüşüm
Segregation in society due to internal migration in Turkey and the in-place urban transformation based on social integration
H. DUYGU ODACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sosyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiDisiplinlerarası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ GİRİTLİOĞLU
- Doğal, tarihsel ve arkeolojik alanların turizm potansiyelinin belirlenmesi: Göller bölgesi örneği
The Determination of natural, historical and archeological sites for tourism potential: The case of lakes district
ALİ TÜRK