Geri Dön

İngiltere-İran ilişkilerinde petrol: 1901-1954

Oil in Anglo-Iranian relations: 1901-1954

  1. Tez No: 344638
  2. Yazar: ERTAÇ EVRAN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SERHAT ERKMEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Enerji, Tarih, Uluslararası İlişkiler, Energy, History, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Petrol, ngiltere-?ran ?lişkileri, ngiliz-?ran Petrol Şirketi, Petrolün Millileştirilmesi, Ajax Operasyonu, Oil, United Kingdom-Iran Relations, Anglo-Iranian Oil Company, Nationalization of Oil, Operation Ajax
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ahi Evran Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 108

Özet

Bu tez, dönemin hegemon gücü İngiltere ile üçüncü dünya ülkesi varsayılan İran arasında, zengin petrol kaynaklarının varlığı ile oluşan ilişkilerin seyrini, ekonomik ve politik niteliğini, tarihsel süreçte incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca ikili ilişkilerde petrolün varlığı ile beraber, petrol arz güvenliği stratejilerinin dünyadaki ilk örneklerini teşkil eden, İngiltere?nin İran?a karşı yürüttüğü, dış politikasını da ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu minvalde hazırlanan çalışma, 1901?1954 yılları arasında, İngiltere ile İran ilişkilerinde petrolün belirleyici rolünü kapsamaktadır. Sonuç itibarıyla, 1901-1954 yılları arasında İngiltere İran ilişkilerinde stratejik bir meta olarak görülen petrolün -bugünkü ikili ilişkilerde ve uluslararası yapıda olduğu gibi- hem bir ekonomik ?amaç? hem de politik bir ?araç? olarak kullanılması ortaya konmuştur. Tez, İngiltere İran ilişkilerinin seyrini, her ne kadar petrolün varlığı üzerinden açıklamakta ise de, ilişkilerin tarihsel, ekonomik ve politik boyutunu içine alan ilk kapsamlı çalışma özelliği de taşımaktadır. Nitekim çalışma konusunun güncelliği, günümüz uluslararası ilişkilerindeki enerji ve güvenlik sorunlarına benzerliği ve bu sorunlara çözüm olarak görülen, ulusal yada uluslararası politikalara paralelliği nedeniyle de ayrıca önem arz etmektedir

Özet (Çeviri)

This thesis aims to analyze the politico-economic characteristics of the relations between the United Kingdom, the hegemonic power of that time, and Iran, which was ranked as a Third World country, in a historical context. Besides, it is aimed to shed light on the foreign policy of the United Kingdom towards Iran, which sets an early strategical example for the security of oil supply in the world, as the bilateral relations were dominated by the existence of rich oil reserves in Iran. Within this direction, our study focuses on the determinative role of oil in the United Kingdom-Iran relations between 1901 and 1954. As a consequence, we hypothesize that as a strategic commodity in the United Kingdom-Iran relations, just as in the current bilateral relations and the international structure, oil became determinant both as an economical ?goal? and a political ?tool? between 1901 and 1954. Although the thesis addresses the course of the United Kingdom-Iran relations over the issue of oil, it also discusses the historical, economical and political dimensions of the bilateral relations. The thesis is significant in terms of having a relevant actuality and drawing an analogy to the current energy and security problems in international relations and its parallelism with national and international policies towards solving those problems.

Benzer Tezler

  1. Türkiye-Kafkasya ilişkilerinde Batum (1917-1921)

    Batum in the relations of Turkey-Caucasus (1917-1921)

    MUSTAFA SARI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    TarihSakarya Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    DOÇ. DR. ENİS ŞAHİN

  2. Türk-İngiliz ilişkilerinin kopuş sürecinde son aşama (1911-1914)

    The last phase in the collapse of Turco-British relations (1911-1914)

    ÖNDER KOCATÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Tarihİstanbul Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SABAHATTİN ÖZEL

  3. Demokrat Parti dönemi Türk-Amerikan ilişkileri (1949-1960)

    Başlık çevirisi yok

    H. GÜLŞEN DOĞRAMACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    TarihGazi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. E. SEMİH YALÇIN

  4. Uluslararası ticaretin dinamiği

    Başlık çevirisi yok

    NAMIK TEVER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    Para Banka Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİT TARGAN ÜNAL

  5. İran'da siyasi ve ekonomik çıkar çatışmaları

    Political and economic conflicts of Iran (1921-1950)

    SAMİRA MİRZAZAD BARİJOUGH

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    TarihBitlis Eren Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET SALİH MERCAN