Değer ve bölüşüm sorununa Piero Sraffa yaklaşımı
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 123
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1985
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Değer, fiyat ve bölüşüm sorunları, İktisat teorisi ve iktisat tarihindeki en önemli samlardır. Her İktisat okulu, fiyatın nasıl oluştuğunu açıklamak veya bir başka okulun fiyat açıklamasını kabul etmek ve bir şeye değer vermek zorundadır. Böylelikle bu iktisat okulları, bölüşüm sorununu değerler ve fiyatlar la birlikte çözmeye çalışırlar. İktisadi düşünce tarihindeki en önemli iktisatçıların fiyat açıklamaları, farklı şeylere değer verdikleri için farklı olmuştur. Kimi İktisatçı değer, fiyat ve bölüşüm sorunlarını yahlızca öğeler halinde incelerken kimi iktisatçı da bu sorunları, bir bütün içerisinde ince lemişlerdir. Böylelikle ortaya farklı değer^ fiyat ve bölüşüm teorileri çıkmıştır. Örneğin Smith, emeğe değer vermiş, emek-değer teorisini benimsemiş) fakat fiyat açıklamalarında ücret, kâr ve rantı fiyatın öğeleri olarak almış ve bu üç öğeyi, bölüşüm payları olarak kabul etmiştir* Böylelikle Smith, fiyat ve bölüşüm açıklamalarında emek-değer teorisinden sapmıştır. Ricardo'da emeğe değer vermiş ve emek-değer teorisini benimsemiştir. Ricardo, fiyat açıklamalarındaysa ücretleri ve kârları, fiyatları belirleyen etkenler olarak alarak emek-değer teorisinden uzaklaşmış ve bölüşümü hu iki etkene dayandırmıştır ve bölüşüm açıklamalarında emek-değer teori sinden uzaklaştığı için de çeşitli sorunlarla karşılaşmış} bu nedenle de ömrünün ~ sonuna kadar bölüşüm paylarındaki ve üretim yöntemlerindeki değişmelerden etkilenmeyen değişmeyen bir değer ölçüsü aramıştır. K.Marfc ise, Smith ve Rjcardo'dan farklı olarak değeri, fiyatı ve bölüşümü emeğe dayanarak açıklamıştır. Böylelikle Marx, değer,fiyat ve bölüşüm sorunlarını bir bütün içerisinde çözmüştür, Markx'ın İdeolojik nitelikteki değer, fiyat ve bölüşüm çözümü, sosyalist sistem için geçerli bir çözümdür, Sraffa'da kapitalist sistem içerisindeki değer, fiyat ve bölüşüm açıklamalarını yanlışlığını yakalamışı ve kapitalist sistemin değer, fiyat ve bölüşüm konularında yeni açıklamalara muhtaç olduğu sonucuna varmıştır. Bunun sonucunda da Sraffa, endüstrilerin üretim tekniklerine veya gereksinmelerine değer vererek bölüşüm ile fiyatların eşanlı olarak açıklanması zorunluluğunu ortaya koymuştur, Sraffa fiyatların belirlen mesindeki etkenleri, ücretler ve kârlar olarak ele almış sonra bu faktörlerin kendi aralarındaki ve fiyatlar genel düzeyiyle olan ilişkilerini değişmeyen değer ölçüsü alınabilecek, standart mal aracılığıyla gözlemeye çalışmıştır. Bunun sonucunda da Sraffa, ücretler ile kâr oranları arasında zıt yönlü bir ilişki saptamış ve fiyatlar genel düzeyindeki değişmelerin nedenini de bu faktörlere bağlamıştır, Sraffa, çalışmasıyla marjinalist iktisatçıları, teori, yöntem, değer ve bölüşüm konularında aşmışı Ricardo öğretisini geliştirmiş ve Marksist öğretiye de katkıda bulunmuştur. Çalışmamızda tarihsel analiz ve sentez yön temi değer, fiyat ve bölüşüm teorileri hakkındaki bilgilere varmada en uygun yöntem olarak kabul edilmiştir. Çalışmamızda uygulanan tarihsel analiz ve sente e yöntemine göre tüm hipotezlerimiz doğrulanmıştır. Bulgularımıza göre değer, fiyat ve bölüşüm sorunları, herbiri ayrı sorun olmakla beraber birbirlerine, eşanlı çözülme gerekliliği kadar bağımlı sorunlardır, İktisadi düşünce tarihinde değer, fiyat ve bölüşüm sorunlarını ideolojik nitelikte de olsa çözen tek iktisatçı Marx'tir ve Marx'm çözümü sosyalist sistem için geçerli bir çözümdür. Sraffa'nın çözümüyse, Marx' in çözümünü ideolojik nitelikten kurtar mak ve kapitalist -sistemdeki tutarsız değer, fiyat ve bölüşüm açıklamalarına tutarlılık getirmek ihtiyacından doğmuştur. Sraffa'nın endüstrilerin üretim tekniklerine veya gereksinmelerine göre oluşturduğu göreceli fiyatlardan yapılacak değişmeler sonucu, ekonomik bunalımın olması mümkün değildir. Sraffa, yaptığı çalışmayla, aynı zamanda, herhangi bir ekonominin ekonomik büyüme sindeki belirle yici etkenleri de ortaya koymuştur* Sraffa'nın analizine göre bir ekonomideki en hızlı ekonomik büyüme için,..işçiler geçimlikleri kadar pay almalı; girişimciler ise, artı- ürünün tümünü almalıdırlar. Böylelikle en hızlı ekohonomik büyüme sağlanacaktır, Tüm bu anlatılanlardan da anlaşılacağı gibi iktisat teorisinde değer, fiyat ve bölüşüm sorunlarının tek bir çözümü yoktur, Her iktisatçının değer anlayışına göre değer, fiyat ve bölüşüm açıklamaları da değişebilecektir, Sraffa'nın çözümü, ekonomik bunalımsiz bir toplum vaad ettiği ve ideolojik nitelikte olmadığı için kapitalist sistem için geçerli çözüm olabilir. Sraffa'nın çözümü kâr oranlarına sıfır değer verilmesi halinde sosyalist sistem için de geçerli olabilir, Sraffa*ya göre fiyatlar genel düzeyindeki dalgalanmaların nedeni, bölüşüm paylarındaki değişmek lerdir. Verilmiş bölüşüm paylarından birisi veya her- ikisi birlikte değiştiğinde, yeni bir bölüşüm düzeyiyle birlikte daha yüksekte yeni bir denge fiyat düzeyine varılacaktır» Tüm bunlara göre enflasyonun nedeni, bölüşüm paylarındaki değişmelerdir. Enflasyon süreci içerisinde bölüşüm payları, ücretler ile kârlar arasında zıt yönlü bir ilişki olabileceği gibi kârlar ile kârlar ve ücretler ile ücretler arasında da zıt yönlü bir ilişki olabilecektir, Sraffa'nm açıklamalarına göre tüm diğer ekonomik sorunların çözümü, değer, fiyat ve bölüşüm sorunlarının çözümüne bağlıdır. Örneğin ekonomik büyümenin dış ödemelerde dengenin, tam çalışmanın, fiyat artışsız bir ortamın sağlanması için değer, fiyat ve bölüşüm sorunlarının çözülmesi gerekir. Sraffa'nın nispi fiyat açıklamalarına göre yapılacak dış tioaret, tüm ülkeler için ekonomik bunalımsız bir dış ticaret olacaktır. İktisat teorisi ve iktisat tarihinin gündemindeki sorun, üretim yöntemlerindeki ve bölüşüm paylarındaki değişmelerin fiyatlar üzerindeki etkilerini gösterebilen değişme&en bir değer ölçüsü bulmaktır, Sraffa, yanlızca, bölüşüm paylarındaki değişmelerin fiyatlar üzerindeki etkilerini gösteren değişmeyen bir değer ölçüsü bulduğu için değişmeyen değer ölçüsü sorunu incelenmeye muhtaçtır.Ticaret hukuku profesörü Angelo Sraffa'nın- iyi. bir liberal demokrat ti -oğlu Pie«ro Sraffa, 5 Ağustos 1898 tarihinde İtalya'nın Turin kentinde dünyaya gelmiş tir. Babasıyla birlikte Parma ve Milan şehirlerine taşı nan Sraffa, aynı şehirlerde öğretimini devam etmiştir. Sraffa, 1920 yılında Tur in» de“Monetary Inflation in Italy during and after the War”adlı dok tora tezini savunarak doktar olmuştur. Siwaffa, akademik çalışmaları sırasında, 1921 yılında İtalyan Komini st Partisini kuran Antonio Gramsci'nin çıkarttığı“L'Ordine Nuovo”dergisine yazılar gönderiyordu. Gramsoi'nin çıkart tığı dergi, İtalya' dâki fabrika konseyleri hareketini yönlendiriyordu» Arkadaşlarına çok bağlı olan Sraffa, bu bağlılığını, 1926 yılında tutuklanan Gramsci'ye yardım ederek kanıtladı, Sraffa, yaşamı süresince sosyalist veya komini st nitelikteki bir partiye tiye olmamıştır. Sraffa, doktorasını aldıktan sonra, Terugia hukuk fakültesinde hocalık yapmaya başlamıştır. Daha sonra Cogliari (Sondinia) üniversitesinde ekonomi bölü mü, başkanlığı elde etmiştir, 1921 yılında İngiltere'ye kısa bir ziyaret yapan Sraffa, Keynes 'e eski dostu Mary Berenson'dan bir mektup getirdi, Keynes, Sraffa'dan“Economic Journal'a”bir makele yağmasını istedi, Sraffa, İtalya'ya döndüktttn sonra, 1922 yılında,“Bank Crisis in Italy”adlı maka lesini“Economio Journal 'da”yayınlattı. Bu makaleyi, Keynes' in editörlüğünü yaptığı“Manchester Guardin Weekly Supplement for Reconstruction of Europe”gazetesinde yayınlanan diğer yazılar izledi, Sraffa'nın yayınları, faşist Mussolini rejiminin dikkatlerini üzerine çekmesine yeterli oldu. Mussolini, Sraffa'nın görüşlerini yalan laması için babasına emir verdi, P^SgaffŞf bunu redederek İngiltere'ye gitmek istedi; fakat İngiliz göçmen büro sunca talebi rededildi. Bunun üzerine Sraffa, geçici bir süre için Fransa'ya gitti, Sraffa'nın daha önce İtalyan'ca yayınlanmış bir makalesi, Aralık 1926 'da“The Laws of Returns under competitive conditions”adı altında“Economic Journal 'da”İngilizce olarak bir kere daha yayınlandı» Bu makalenin, profesör Pigou, D.H, Robertson ve Keynes (Cambridge okulu, İngiltere) üzerinde etkileri büyük oldu,. Bunun üzerine Keynes, Sraffa 'yi İngiltere'ye davet etti. Sraffa, 1 Ekim 1927 tarihinde Cambridge üniversitesinde göreve başladı ve ölünceye kadar orada* kaldı.Sraffa, Cambridge ü&iversitesinde göreve başladıktan sonra iki yal, mukayeseli ekonomik doktrin- ler dersi vermiştir'. Daha sonra derslerine, İngilizce dersleri nedeniyle ara vermiş ve Royal Economic Society tarafından Ricardo'nun eserlerini toplamayia görevlen dirilmiştir. Sraffa, uzun bir çalışmadan sonra, M.Dobb ile ile birlikte D.Ricardo 'nun eserlerini 12 cilt halinde“The Works of and Correspondence of David Ricardo”adıyla ortaya koymuş ve bu yapıtların birinci cildine, 1.951 yılında uzun bir giriş yazmıştır, Sraffa1 - nın bu. girişi, iktisat dünyasındaki bilim adamları üzerinde“ çok geniş boyutlara varan bir ilgi uyandır mıştır] Sraffa'nm ”The Writing of the Principles“! ”James Mill» s Contribution“; ”Arragement and Subdivision“; ”The chapter on value in Edition I“; ”Principal Changes in chapter on value in Eds. 2 and 3“; ”Edition 2“; Edition 3”; The Prenest Edition“ alt başlıkları altında yayınladığı ”Introduction“, değer ve bölüşüm sorununun çözümünde karşılaşılan güçlükleri ve değişmeyen değer ölçüsü sorunu hakkındaki bilgileri kapsar* Sraffa, üzerinde uzun yıllar çalıştığı diğer bir yapıtını I960 yılında ortaya koymuştur^ Sraffa 'nın ortaya koyduğu ”Production of Commodities by Means of Commodities, Prelude to a Critique ûf Economic Theory“ nin başlıca amacı, Fransız FizyokJsatlarına kadar giderek klasik görüşün (üretim süriacinin devri yapısının ) yeni bir formülasyonunu yapmak; ve bölüşüm payları, ücretler ile kârlar arasındaki zıt ilişkiyi göstermektir.Sraffa, ”Production of Commodities...“ adlı yapıtını, Sovyetler Birliğinize marjinal kavramlara ben zer kavramların kullanılmaya başladığı; dünya işçi hareket, lerinin uzun bir evresinin kapanmakta olduğu j Marjinal fayda ve marjinal verimlilik fikirleriyle Marshall ve Jevons'dan Wicksell'e, Walras ve Wicksteed'den Pareto'ya oldukça saygınlık kazanan, arz ve talep kavramlarına dayalı değer ve bölüşüm açıklamalarının kapiialist ülke lerde egemen iktisat öğretisi olduğu bir ortamda ortaya koymuştur. Bu şekildeki bir ortam, Sraffa'nın yapıtına ayrı bir önem kazandırmıştır, Yerleşik iktisat teorisini eleştirmek için genç iktisatçılara çeşitli aletler veren ve çağdaşlarına ışık tutan ”Produetion of Commodities.».% basımından bugüne geçen 24 yılda çok geniş tartışma ve katkılara neden olmuştur,“Production of Commodities,.,”in önemli önermelerinin kabul veya redâdileceğini söylemek bugün için erkendir, Sraff a*nın yukarıdaki yapıtlarından başka İtalyanca ve İngilizce yayınlanmış diğer yapıtları da vardır. Bunlar aşağıda sıralanmışlardır 5 1) 1920 yılında tamamladığı“L'inflazione monetaria in Italia durante e depo laqiaquerra”adlı doktora tezi, 2) 1921 yılında L'Ördine nuovo gazetesinde yayınlanmış“Open shop drive”,“”Industri ali e governo inglese contro i laıroratori“, ”I, Labour leaders“ adlı makaleler.- 3) 1922 yılında Economic Journal dergisinde yayınlanmış ”The bark crisis in Italy“ q||Lİi makale, 4) 1922 yılında Keynes* in editörlüğünü yap tığı Manchester &uardin Commercial -The Reconstruction of Europe- gazetesinde yayınlanan ”L'attuale situazione delle banohe italiane“ adlı yazısı, 5) 1924 yılında Gramsoi'ye yazdığı ve L'ordine nuovo gazetesinde yayınlanan ”Problemi di oggi e di domani“ adlı yazısı, 6) 1924 yılında Economic Journal* da yayınla nan ”Obituary-Maff eo Pant ale ani“ adlı makalesi, 7) 1925 yılında Milan ve Fratell'igle birlikte $raptığı J,M,Keynes*in ”La riforma monetaria“ çevirisi, 8) 1925 yılında Annali di economia dergisinde yayınlanan ”Su&le relazioni fra oösto e quantita prodatta“ makalesi, 9) 1927 yılında Manchester Guardin gazetesin de çıkan ”The Methods of fascism.“The Case of Antonio Gramsci”adlı yazısı, 10) 1927 yılında Stat o Operaio dergisinde yayınlanan“three letters on the revaluation of the Italian Lira”makalesi, 11) 1930 yılında D,H* Robertson ve G,R\ Shove ile birlikte Economic Journal1 da yayınladığı“A Criticism and Rejoinder, interventions in the symposium on Increasing Returns and the representive firm”makalesi, 12) 1930 yılında Quarterly journal of Economics dergisinde yayınlanan“An alleged correction of Ricardo”adlı makale si f13) £.932 yılında Economic journal* da yayın lanan“Br, Hayek on money and capital”adlı makalesi, 14) 1938 yılında editörlüğünü yaptığı ve J.M.Keynes ile birlikte giriş yazdığı“D. Hume, An Abstract of a Treatise on Human Nature, 1740i adlı yapıtı, 15) 1955 yılında Economic Journalda yayınlana» ”Ma&thus on public Works“ adlı makalesi, 16) 1962 yılında Economic Journal 'da yayınla» nan ”Production of Commodities? A Comment“ adlı makalesi, 17) 1958 yılında International Economic Associatio'nun organize ettiği ”Theory of Capital“ konu sundaki konferansa verdiği tebliğ, 18) 1970 yılında temel olmayan mallar üzerine P.Newman'a yazdığı iki mektup, 19) 1931 yılında Keynes »e gönderdiği kısa bir tartışma yazısıdır* Sınırlı arkadaş çevresi olan Sraffa'nın dost ları arasında J. Robinson, Ludwig Wittgenstein, Raffaele, Mattâali, gibi isimler vardır. Sraffa, sınırlı arkadaş çevresi içinde ünlü Avusturya'lı filozof ve İngiltere'de dil felsefesi bölümünü kuran Ludwig Wittgenstein' le, dü zenli öğleden sonrasıy^&rüyüşlerinde sohbet etmiştir* Witt genstein, ”Tractatus logios-philosophicus“ adlı yapıtının girişinde Sraffa'nın felsefi sorunlara karşı ilgisinden bahseder ve Sraffa'yla yaptığı tartışmalardan sonra ufku nun genişlediğini yazar. j. J-Dört yabancı dili akıcı bir şekilde konuşan Sraffa, İtalyanlığından hiçbir zaman taviz vermemiş, has talığından önce İtalya'yı sik sık ziyaret etmiş ve İtal ya'da akademik yapıdaki çeşitli komitelere üye olmuş/tur, İtalyan Cumhur başkanı Saa^ço Pert ini' ye göre Sraffa, anti-faşist ve demokratik bir Avrupa için çalış mış;- ve demokratik uygarlığın, gelişmesi için çaba harca mıştır. P*. SRAFFA «NIN YAŞAM ÖYKÜSÜ İÇİN YARARLANILAN KAYNAKLAR | t Deleplace, Ghi slain, ”italyan İktisatçısı Pieoro Srafffa*'- nın 6lümü2°.cçşff Nail Satlıgan, İstanbul: Ekim 1984# İktisat Dergisi, sayı 239. Goregnoni, Pierangelo,“Pieoro Sraffa”, Cambridge Journal of Economic s, 1984. Kaldor, Nicholas,“Pieoro Sraffa”, Cambridge Journal of Economics, 1984. Meldoleşi,Luca,,“Marx» tan Ricardo'ya ** Saint Simon'a.% çev. Nail Sat^ge^., İstanbul? Ekim 1984, İktisat Der gi &U sayı 239, Pertini, Sandro, ”Pieoro Sraffa“, Cambridge Journal of Economic Qf 1984. Satlıgan, Nail* ”Sraffa İçin", İstanbul: Ekim 1984, İktisat Dergisi, sayı 239,
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Regional uneven development and liberalisation in Turkey
Bölgesel eşitsiz gelişme ve Türkiye'de liberalleşme
NİDA KAMİL ÖZBOLAT
Doktora
İngilizce
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİLE ARSLAN AVAR
- Temel gelir eşitsizliğe bir çözüm getirebilir mi?
Can basic income bring a solution to inequality?
ŞEYMA NUR YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLENAY BAŞ DİNAR
- Toprak dağılımı ve tarımsal işletmelerde yeni bir tabakalandırma girişimi
Başlık çevirisi yok
FERİDE ALTAN
- Gelir dağılımı ve gelir dağılımını belirleyen sosyo-ekonomik faktörler: Türkiye üzerine bir uygulama
Income distribution and socio-economic factors determining income distribution: An application on Turkey
BENGÜ KAYAPALI ASLAN