Su kimyasının killerin dispersivitesi üzerindeki etkisinin araştırılması ve dispersivitenin kestirimi için ampirik ilişkilerin geliştirilmesi
Investigation of effect of water chemistry on clay dispersivit and developing empirical relation for prediction of dispersivity
- Tez No: 346139
- Danışmanlar: PROF. DR. KADRİ ERÇİN KASAPOĞLU, DOÇ. DR. NİHAT SİNAN IŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Dispersivite, kil, toplam çözünmüş tuz miktarı, sodyum yüzdesi, su kimyası, kestirim modelleri, Dispersivity, clay, TDS, sodium percentage, water chemistry, prediction models
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu çalışma, killerde dispersivitenin tanımlanmasında farklı yöntemlerin araştırılması, su kimyasının dispersivite üzerindeki etkisinin ortaya konulması ve dispersivitenin kestirimine yönelik bazı yaklaşımların geliştirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda; Ankara ve çevresindeki yer alan beş farklı lokasyondan derlenmiş yirmi dokuz adet örneğin fiziksel ve indeks özellikleri ile dispersivite dereceleri belirlenmiş, farklı toplam çözünmüş tuzlar değerine (TDS) sahip çözeltiler kullanılarak dağılma ve iğne deliği deneyleri yapılmış ve ağırlıklı puanlandırma yöntemiyle belirlenen dispersivite sınıflarının kestirimi için bazı istatistiksel modelleme yöntemleri kullanılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda, killerin dispersivitesinin belirlenmesine yönelik belirsizliklerin giderilmesi ve tüm fiziksel ve kimyasal dispersivite deney yöntemlerinden elde edilen sonuçların birlikte ele alınarak daha güvenilir sonuçlara ulaşılması konusunda katkılar sağlanabileceği görülmüştür. Su kimyasının dispersivite üzerindeki etkisinin belirlenebilmesi amacıyla farklı TDS değerine sahip çözeltiler kullanılarak dağılma ve iğne deliği deneyleri yapılmış olup, sodyum yüzdesine bağlı olarak değişen TDS değerinin dispersivite sınıfını değiştirdiği saptanmıştır. Bunun yanı sıra, aynı kil örneği üzerinde saf su kullanılarak gerçekleştirilen fiziksel ve kimyasal dispersivite deneylerinden elde edilen dispersivite sınıflarının farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Bu farklılığın giderilip en güvenilir dispersivite sınıfının kestirilebilmesi amacıyla, tüm fiziksel ve kimyasal deneylerden belirlenen dispersivite sınıfları ağırlıklı puanlandırma sistemiyle değerlendirilmiş ve tüm örnekler için yeni dispersivite sınıfları elde edilmiştir. Çalışma kapsamında incelenen killerin boşluk suyu kimyasına ait sayısal parametreler kullanılarak dispersivite sınıflarının kestirimine yönelik istatistiksel modeller oluşturulmuştur. Bu amaçla karar ağacı, lojistik regresyon ve yapay sinir ağları gibi istatistiksel ve esnek hesaplama teknikleri kullanılmış olup, kestirim performansı yüksek tahminler yapılmıştır. İstatistiksel çözümlemeler sonucunda, TDS ve sodyum yüzdesinin dispersivite derecesini büyük ölçüde etkilediği ve bu iki parametrenin dispersivitenin kestiriminde güvenilir sonuçlar verdiği anlaşılmıştır. Ayrıca; hem kestirim modelleri, hem de fiziksel ve kimyasal dispersivite deney sonuçları birlikte değerlendirilerek, dispersivitenin kestiriminde izlenecek aşamaları gösteren bir akım şeması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the various factors used for definition of dispersivity, effects of water chemistry on dispersivity and also to develop some new approaches for prediction of dispersivity of clays. To achieve this purpose physical and index properties as well as degree of dispersivity of twenty nine clay sample taken from five different location in and around the city of Ankara were determined, crumb and pinhole tests were performed to asses effect of water chemistry on dispersivity and some statistical prediction models were used for prediction of new dispersivity classes obtained by weigthting ranking method. It was thought that based on the results obtained from these tests some contribution to both determination of dispersivity and achivement of more reliable results would be provided. In order to determine the effect of water chemistry on dispersivity crumb and pinhole tests were performed by using solutions with different total dissolved salts values (TDS). The all test results showed that TDS values and sodium percentage of the water can change the degree of dispersivity. In addition, it is determined that dispersivity classes obtained from physical and chemical dispersivity tests performed on the same clay samples using distilled water are different from each other. To eliminate these differences and to predict the most reliable dispersivity class, all dispersivity values obtained from whole physical and chemical dispersivity tests were reevaluated by weight- ranking system and new dispersivity classes were determined. In order to determine the dispersivity classes some statistical models were established by using numerical variables obtained from chemical analysis of pore water and physical porperty tests performed on clay samples. For this purpose, some prediction models and soft computing methods such as decision tree, logistic regression and artificial neural networks were used and a more reliable prediction models for high perfırmance dispersivity prediction were suggested from the statistical analyses. It is concluded by that TDS values and sodium percentage remarkably effect the degree of dispersivity and the use of these two parameters gives more reliable results for determining dispersivity. Also, a follow chart showing the steps to be followed for predicting dispersivity by using prediction models and physical and chemical dispersivity test results is suggested.
Benzer Tezler
- Farklı türlerde suların killerin şişme davranışı üzerindeki etkilerinin araştırılması
Investigation of the effect of different types of water on the swelling behaviors of clays
AYŞEN OKŞAN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIK YILMAZ
- Kil zeminlerin zamana bağlı deformasyon davranışına boşluk suyu kimyasının etkisi
Influence of pore fluid chemistry on time-dependent behavior of clayey soils
UĞUR EREN YURTCAN
Doktora
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiEge Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM ALTUN
- İnorgano- ve organo-killer tarafından bazı organik kirleticilerin sıvı fazı adsorpsiyonu
Başlık çevirisi yok
ÖZLEM CEYHAN
- Buğday kabuğu biyosilikasından nanogözenekli silika malzeme üretimi ve sulu çözeltilerden kurşun gideriminde kullanılması
Removal of lead from aqueous solutions by using nanoporous silica materials obtained from wheat husk biosilica
PINAR TERZİOĞLU
Doktora
İngilizce
2015
BiyomühendislikYıldız Teknik ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİL YÜCEL
DOÇ. DR. MEHMET ÖZTÜRK
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA