Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) anlaşmaları ve DTÖ bünyesinde kurulan paneller ile temyiz organı raporlarının ABD, AB ve Türkiye'deki uygulanışının Karşılaştırmalı Hukuk açısından incelenmesi
An analysis of applications of the World Trade Organization (WTO) agreements and the WTO panel and appellate body reports in the US, EU and Turkey from the Comparative Law perspective
- Tez No: 353903
- Danışmanlar: PROF. DR. ARZU OĞUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 342
Özet
Uluslararası ticaret kuralları en üst seviyede DTÖ Anlaşmaları tarafından belirlenmektedir. Bununla birlikte, söz konusu Anlaşmaların DTÖ üyelerinin iç hukuklarındaki statüsü konusunda, DTÖ Anlaşmaları içerisinde bir hüküm bulunmamaktadır. Böylesi bir hükmün yokluğu karşısında, üye ülkelerin uygulamaları da birbirinden farklılaşabilmektedir. DTÖ Anlaşmaları yanında, temel görevi DTÖ Anlaşmalarından kaynaklan hak ve yükümlülükleri açıklamak olan DTÖ Panel ve Temyiz Organı raporlarının üye ülke iç hukuklarındaki statüsü konusunda da, üye ülke uygulamalarında yeknesaklık bulunmamaktadır. Konuyla ilgili olarak, DTÖ Anlaşmalarının oluşumu ve uygulanmasında en aktif taraflar olan ABD ve AB uygulamaları göz önüne alındığında, söz konusu aktörlerin farklı mekanizmalar kullanarak, DTÖ Anlaşmalarına iç hukuklarında doğrudan etki tanımadığı görülmektedir. ABD böylesi bir etkiyi tanımayacağını yaptığı bir yasal düzenleme ile ortaya koymuş iken, AB konuyla ilgili yaklaşımını temel olarak ABAD içtihadı ile geliştirmiştir. Bahse konu aktörler DTÖ Anlaşmaları ve DTÖ Panel ve Temyiz Organı raporlarını ise farklı seviyelerde olmak üzere, hukuka uygunluk denetimi ölçütü olarak kullanabilmekte veya iç düzenleme ve uygulamalarını DTÖ Anlaşmaları ile DTÖ Panel ve Temyiz Organı raporlarına uygun olarak yorumlayarak, söz konusu metinlere dolaylı etki tanıyabilmektedir. Konuyla ilgili Türkiye uygulamasında bakıldığında, Anayasamızın 90. maddesi hükmü uyarınca, genel olarak uluslararası anlaşmalar, özel olarak da DTÖ Anlaşmalarının iç hukukumuz bakımından kanun hükmünde olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, Anlaşmanın kanun hükmünde olması bu anlaşmaların iç hukukta ne tür etkiler doğuracağını açıklamaktan uzaktır. Bu konuda ne Anayasa'nın kendisinde, ne 244 sayılı“Milletlerarası Andlaşmaların Yapılması, Yürürlüğü ve Yayınlanması ile Bazı Andlaşmaların Yapılması İçin Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi Hakkında Kanun”da ne de DTÖ Kuruluş Anlaşması'nı uygun bulan 4067 sayılı Kanunda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu hususa ilişkin, uygulamada yüksek mahkeme kararlarına konu olmuş olaylar bulunmakla birlikte, yargı kararlarından Türkiye'nin yaklaşımı konusunda net bir sonuç çıkarmak mümkün değildir. Böylesi bir yaklaşımın belirlenmesi konusunda iç hukuk yanında ABD ve AB diğer DTÖ ülkelerinin uygulamalarının karşılaştırmalı hukuk mantığı ile ele alınması uygulayıcılar, avukatlar ve akademisyenler yanında, söz konusu alanla ilgili uyuşmazlıkları çözmek durumunda kalan hakimler için berrak bir bakış açısı sağlayacaktır. Bu çerçevede özellikle karşılıklılık ilkesinin dikkatlice ele alınması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
International trade rules are governed by the WTO Agreements at the highest level. However, there are no provisions in the WTO Agreements with regard to the status of the WTO Agreements in domestic laws of the WTO Members. In the absence of such provisions, status of the WTO Agreements may vary from country to country. In addition to the WTO Agreements, there are no uniform applications among the WTO Members concerning the status of the reports of the WTO Panels and the Appellate Body, the main task of which are to clarify the rights and obligations of the WTO Members arising from the WTO Agreements. Considering the applications of the United States (US) and the European Union (EU), the most active actors in regard to formation and implementation of the WTO Agreements, on this issue, it has been realized that through the use of different mechanisms, these actors do not recognize the direct effect of WTO Agreements in their respective domestic laws. While the US laid down its approach through an Act, the EU has advanced its approach mainly by the case law of the European Union Court of Justice. On the other hand, albeit in different levels, these actors may recognize the indirect effect of the WTO Agreements and the WTO Panel and Appellate Body reports by using them for determining the legality of the internal regulations and applications or interpreting the internal regulations and actions consistent with those Agreements and decisions. With respect to Turkish application, it is observed that in accordance with the Article 90 of our Constitution, all international agreements in general and the WTO agreements in particular, carry the force of law. However, the fact that those agreements carry the force of law is not sufficient to explain their status and effects in domestic law. Neither the Constitution nor the Law No 244 on Making, Entry into Force and Publication of International Treaties and Authorization of Council of Ministers for Making Some International Treaties, nor the Law No 4067 Approving the Ratification of Agreement Establishing WTO has clear provision on this matter. As regards to practice, although there are events that have been subject to the decisions of the Higher Courts, it is not possible to draw a clear-cut conclusion from the decisions of the judiciary about Turkey's approach. For determining such an approach, in addition to the rules of domestic law, considering the applications of the US, the EU and other WTO Members with the comparative law perspective, will provide a clear point of view for practitioners, lawyers and academics, as well as for judges, who are to resolve disputes related to this field. In this regard, the principle of reciprocity should carefully be taken into account.
Benzer Tezler
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Dünya Ticaret Örgütü bünyesindeki temel ticarî anlaşmalarda ve GATT'ta en çok gözetilen ulus muamelesi
Most favoured nation clause in fundamental trade agreements of the World Trade Organization and in the GATT
ELİF AYŞENUR ALBAYRAK
- Dünya Ticaret Örgütü'nün antlaşmalara dayalı milletlerarası ekonomik düzendeki yeri ve Türk Hukukuna etkisi
The role of the world trade organization within the international economic order based on treaties and its impact on Turkish Law
MELTEM SARIBEYOĞLU
- Dünya ticaret örgütü kapsamında tarım ürünleri ticareti ve Türkiye
Başlık çevirisi yok
SADETTİN GÜLTEKİN
