Cumhuriyet Dönemi Türk romanında din ve din adamı (1923-1950)
Religion and clergyman in the Turkish novel in the Republican Period (1923-1950)
- Tez No: 368547
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HASAN KOLCU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 574
Özet
Bu çalışma, Cumhuriyet dönemi Türk romanında din olgusu ve din adamı tipolojisinin nasıl bir bakış açısıyla ele alındığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Cumhuriyet'in ilân tarihi olan 1923'ten 1950 yılına kadar yayımlanan ve dönemin edebiyat kanonu içinde yer aldığı düşünülebilecek romanlarda din ve din adamı konuları, başat bir konumda değildir. Bununla birlikte bu dönem romanı, yüz yıldan uzun bir süredir devam eden ve Cumhuriyet rejimine geçişle birlikte 'devrimsel' nitelik kazanan Batılılaşma konusuna gösterdiği tematik ilgiyi sürdürmektedir. Türkiye'nin Batılılaşma tarihi, bir bakıma İslâmiyet'in Türk toplumsal ve siyasal yaşamındaki yerinin yeniden yorumlanmasının da tarihi olduğu için, din olgusu ve bununla bağlantılı din adamı figürü, bu dönem romanlarında önemli ölçüde yer bulabilmiştir. 1923-1950 yılları arasında yayımlanan Türk romanlarında din olgusu, Batılılaşma hareketlerinin yarattığı 'eski hayat-yeni hayat' çatışması, bireylerin inanma ihtiyaçları, dinî unsurlara yönelik eleştiriler bağlamında işlenir. Kemalist devrimin modernleşmeci zihniyetini benimseyen bu dönem romancılarının önemli bir kısmı, din olgusuna eleştirel bir yaklaşım sergilerken, daha muhafazakâr çizgide bulunanlar ise mütevazı bir 'sentez' önerisiyle ortaya çıkarlar. Bu dönem romanında din adamı figürü ise 'dar' bir bakış açısıyla ele alınır. Toplumsal geri kalmışlığın sebepleri tartışılırken, din olgusundan bahsetmek yerine onu 'yanlış' yorumlamakla suçlanan din adamlarını hedef seçmek daha yaygın bir yaklaşımdı. Din adamı figürlerini Batılılaşma hareketlerine engel olduklarından Millî Mücadele sürecine muhalefet ettikleri iddiasına kadar bir dizi suçlamayla betimleyen bazı romancıların yanında, bazı yazarlar din konusunda 'sentezci' bir söylem geliştirerek daha kapsayıcı bir yaklaşımı tercih etmişlerdir.
Özet (Çeviri)
This study aims to reveal the perspectives of how the phenomenon of religion and the clergyman typology in the Turkish novel in the Republican period were processed. The issues of religion and clergyman were not in a dominant position in the novels published from 1923, the date of the proclamation of the Republic, to 1950, which can be considered as the canons of Turkish literature. Nevertheless the novel of this period maintained expressing thematic interest in the issue of Westernization that had been ongoing more than a hundred years and won a 'revolutionary' winning quality by the transition to the Republican regime. Since Turkey's Westernization history is somewhat the history of re-interpreting the position of Islam in Turkish social and political life, phenomenon of religion and its associated figure clergyman were significantly taken place in the novels of this period. The phenomenon of religion in Turkish novels published between the years 1923 and 1950 was processed in the contexts of 'old life-new life' conflict created by the Westernization movement, individual's necessity of believing and criticism to religious elements. In this period, while a considerable part of novelists who embraced the modernist mindset of Kemalist revolution exhibited a critical approach to the phenomenon of religion, the other ones who were in a conservative line came on the scene with a modest 'synthesis'. In this period, the figure of clergyman was processed in a“narrow”perspective. During the discussions about the reasons of social backwardness, targeting the clergies who were generally accused of misinterpreting the religion is more common approach rather than dealing with the phenomenon of religion. In addition to the novelists whose clergyman figures were depicted with a series of charges, as from preventing the westernization movement to the contravening the National Struggle, some writers preferred a more inclusive approach to the issue of religion by developing 'synthisist' discourse.
Benzer Tezler
- Metin, imaj, ideoloji: Erken Cumhuriyet Dönemi Türk romanında dinsel tipolojiler (1923-1938)
Text, image, ideology: religious typologies in the Early Republican Turkish novel (1923-1938)
MEHMET RAGIP ETE
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN KANTER
- Yakın dönem Türk siyasi tarihinde İzzet Ulvi Aykurt
Izzet Ulvi Aykurt in recent Turkish political history
TEVFİK ZEYTİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyografiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ERŞAN
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında din adamı modeli (Vurun Kahpeye-Küçük Ağa mukayeseli örneği)
The model of religious functionary in Turkish novel in the Republican Period (Vurun Kahpeye-Küçük Ağa comparative example)
AYŞE MERVE HOŞAB YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AYŞE FARSAKOĞLU EROĞLU
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında din ve toplum ilişkileri: Refik Halid Karay örneği
Religion and society relations in the turkish novel of the republican era: The case of Refik Halid Karay
ZEYNEP YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN ERDİÇ
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında din eğitimine bakış(Halide Edip Adıvar örneği)
Perceptions regarding religious education in turkish literature during republican period (The example of Halide Edip Adıvar)
ALİ ÖNCÜ