Samsun yöresi tarihi mezar taşlarının görsel-sanatsal dil çözümlemeleri
Visual-artistic language analysis of Samsun region of historic tombstones
- Tez No: 369251
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EYÜP NEFES
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Mezar taşı, göstergebilim, sanat tarihi, görsel dil, anlam, simge, Tombstone, semiology, history of art, visual language, meaning, symbol
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Tez çalışmamızda mezar taşları bir“gösterge”olarak ele alınmıştır. Her şeyin bir gösterge olduğu göstergelerle dolu bir dünyada yaşıyoruz. Göstergelerle düşünüyor, göstergelerle iletişimde bulunuyoruz. Mezar taşları da bir göstergedir ve göstergeler insan yaşamın vazgeçilmez bir olgusudur. Her şeyin bir gösterge, her gösterge dizgesinin bir dil olduğu düşüncesi içinde mezar taşları bir dil olarak ele alınmıştır. Mezar taşları dili, içinde yaşanan çevrenin ve mezarı yapan/yaptıran kişilerin inanç, düşünce, ekonomik, sosyal ve kültürel durumunu, sanatsal görüşlerini, ölümü ve yaşamı nasıl algıladıklarını bize anlatan bir dildir. Mezar taşları sanat tarihi için oldukça önemli bir başvuru kaynağıdır. Çalışmamızda bu tarihi kaynağı doğru okuyabilmek, anlayabilmek, anlamlandırabilmek ve çözümlemek amaçlanmıştır. Araştırma Samsun yöresi tarihi mezar taşlarının görsel-sanatsal dil açısından çözümlenmesi ile sınırlıdır. Çalışmada yazılı eserler de dikkate alınarak, farklı türlere ait örnekleme yapılmış, her mezar tek tek ele alınarak bütünlük içinde okunmuştur. Çalışma konuyu aydınlatacak farklı disiplinleri içerir. Sanat tarihi inceleme metodu ile beraber anlamlandırma göstergebilimi çözümleme modelinden yararlanılmıştır. Çalışmada mezar taşları görsel metin olarak ele alınmış ve okunmuştur. Araştırmada bir gösterge olarak ele alınan mezar taşının işlevleri tespit edilmiştir. Değişen mezar taşı tipolojisinin mantığını anlamak için olaya göstergenin niteliği açısından bakmak gerekmektedir. Daha etkin kılınmak istenen bir gösterge talebi ve tasarımı görmekteyiz. Mezar anlayışını temelde belirleyen olgu kozmolojik düşüncedir. Ölüm olayını ifade eden göstergedir. Şeklini tabuttan alan beşik çatı biçimindeki Selçuklu lahiti örneği, tabuta gönderme yaparken ölümü hatırlatmaktadır. Zaman içinde kişi ve kendi mekânı tasarımına doğru değişimler görülmektedir ki mezarlar gösterge olarak cenneti ifade eden tasarımlar olurken ayak taşları kapı kavramına gönderme yapmakta, baş taşları kişiyi temsil tasarımı olarak görülmektedir. Araştırmamız ile görülmektedir ki mezarlar kozmolojik düşünceyi kültürel kodlar ile ifade eden simgesel bir konuttan ibarettir. Mezar taşları üzerine benzeri çalışma yapılmamış olması çalışmamızı bu yönüyle değerli kılmaktadır. Özgün ve orijinal olarak çalışılan tezin sanat tarihi ve sanat eğitimi alanı başta olmak üzere birçok alana önemli katkılar sağlayacağını umuyoruz.
Özet (Çeviri)
Tombstones are taken as a sign in our thesis We live in a world filled with signs that everything is a sign, we consider with signs and we communicate with signs .Tombstones are also a sign and the signs are an indispensable phenomenon of human life. A sign of everything, the idea that each sign of the string in a language as a language of gravestones have been addressed; tombstones language. Those who live in the environment and the grave / beliefs of the person who thought, economic, social and cultural situations , artistic visions , telling us how they perceive life and death of a language. Tombstones for art history are an important source of reference. In our study to be able to read, understand, make sense and to resolve of these historic resources, is purposed. Research is limited by the terms of artistic language of historic tombstones in Samsun region In the study, written works , taking into account, making the sampling of different species , and each individual graves were analyzed in their entirety . The study that clarifies the issue involves different disciplines. Methods of investigation and interpretation of Art history and semiotics analysis models were used. In the study tombstones were discussed as a visual text and were read. Research discussed in the tombstone as a sign has been determined functions. To understand the logic of changing tombstone typology we should examined the event in terms of signs. To make more effective we see a demand of sign and design. The essence that determines the understanding of grave is the cosmological idea. Expressing deaths are signs. The shape of a coffin shaped gable roof area tombs example of Seljuk, while referring death is a reminder of the coffin. According to the people in time and space design changes are observed .,while expressing grave designs would be heaven as a signs , foot stones refer to the concept of doors and head stone design is seen as representing the person . Our research shows that the graves of the cosmological ideas expressed by cultural codes that consist of a symbolic issue. There are no similar studies on tombstones, that our study makes it valuable. As unique and original thesis studied art history and especially in the field of arts education we are expected to provide important contributions in numerous fields.
Benzer Tezler
- Samsun - Vezirköprü yöresi dokumaları
Samsun - Vezirköprü region weawings
COŞKUN YANAR
Doktora
Türkçe
2023
El SanatlarıOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP NEFES
- Samsun yöresi mübadillerinde geleneksel dans kültürü
Traditional dance culture in samsun region emigrants
GÖKHAN BARUTCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Bale ve DansEge ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ÖCAL ÖZBİLGİN
- Oyun, müzik ve giyim-kuşam örnekleminde Samsun mübadilleri
Samsun refugees in the sample of play, music and clothes
ZEYNEP EKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR ÖZTÜRK
- Şehir coğrafyası açısından Vezirköprü (Samsun)
Urban geography of Vezirköprü (Samsun)
KORAY KOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
CoğrafyaUşak ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BASİM SAATÇİ
YRD. DOÇ. DR. YAHYA KADIOĞLU
- Çobanisa (Manisa-Turgutlu) yöresi pliyo-pleyistosen mikro memeli faunası
Plio-pleistocene micro mammal fauna of Çobani̇sa (Mani̇sa-Turgutlu) vicinity
GÜLÇİN AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyolojiEge ÜniversitesiTabiat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜMEL TANJU KAYA