Risk assessment of archaeological heritage at territorial scale the case of Izmir metropolitan area
Arkeolojik kültür mirasının bölgesel ölçekte risk değerlendirmesi İzmir metropolitan alan örneği
- Tez No: 371701
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AYŞE GÜLİZ BİLGİN ALTINÖZ, PROF. DR. ÖMÜR BAKIRER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Mimarlık, Archeology, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Bölümü
- Bilim Dalı: Restorasyon Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 402
Özet
Arkeolojik değerler her gecen gün artan bir şekilde kentleşme, altyapı gelişimi, kitle turizmi, kacak kazı, deprem, sel ve benzeri tehditlere maruz kalmaktadır. İnsan ve doğa kaynaklı risklerin çoğunun bölgesel olarak çok sayıda arkeolojik alanı etkilemesi nedeniyle, arkeolojik alanların korunabilmesi arkeolojik mirasın bölgesel ölçekte öncelikler belirlenerek yönetilmesine ve risklere yönelik stratejilerin geliştirilmesine bağlıdır. Dolayısıyla, risklerin oluşumuna etki eden faktörlerin ve risk seviyelerinin kapsamlı olarak değerlendirilmesi, arkeolojik alanların etkili bir şekilde korunması ve yönetimi acısından önem taşımaktadır. Bu sebeple, bu tezde arkeolojik alanları tehdit eden risklerin bölgesel ölçekte değerlendirilmesi için kapsamlı bir yöntem geliştirilmesi amaçlanmıştır. Kalitatif bir değerlendirme yaklaşımı izleyen bu çalışma, diğer disiplinlerde kullanılan kavramlara da referans vererek risk değerlendirmesi için gerekli analitik çerçeveyi, verileri, ana prosedürleri ve analiz araçlarını tanımlamaktadır. Geliştirilen risk değerlendirme yöntemi, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) de kullanılarak doğal, kurumsal ve insan kaynaklı tehlikelerin tespiti, sınıflandırılması ve haritalandırılması; arkeolojik alanların bu tehlikelere karşı hasar görebilirliğinin fiziksel, kurumsal ve sosyal göstergeler ile değerlendirilmesi; son olarak risk seviyelerinin değerlendirilmesi ve tematik haritalandırma ile risk haritalarının hazırlanması basamaklarını içermektedir. Ayrıca, önerilen yöntem kullanılarak İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde yer alan arkeolojik kültür mirasına yönelik Bölgesel Ölçekte Risk Değerlendirme Sistemi geliştirilmiştir. Geliştirilen sistem ile arkeolojik alanların hasar görebilirlik ve risk seviyeleri tespit edilerek risk haritaları hazırlanmıştır. Son olarak, Türkiye'deki arkeolojik alanlara ilişkin karar alma mekanizmaları değerlendirilerek önerilen risk değerlendirme yönteminin mevcut arkeolojik alan yönetim sistemine entegrasyonu için öneriler geliştirilmiştir. Risk değerlendirmesi, önemli miktarda nitel, nicel ve mekânsal verinin toplanması ve işlenmesine bağlıdır. Bu sebeple, doğal ve insan kaynaklı tehlikelere ve arkeolojik alanların hasar görebilirliklerini etkileyen faktörlere ilişkin araştırılmaların yapılması ve veri tabanlarının zenginleştirilmesine bağlı olarak önerilen yöntem geliştirilebilir.
Özet (Çeviri)
Archaeological heritage has been increasingly facing severe threats such as urbanization, infrastructure development, mass tourism, illicit digging, earthquakes, floods, and many others. As most of the risks deriving from natural and human factors affect large areas and aggregates of sites, archaeological heritage can be conserved only if it is managed at territorial scale based on priorities and through effective risk management strategies. Accordingly, a thorough assessment of factors contributing to the existence and levels of risks is the key for effective conservation and management of archaeological heritage. Hence, this thesis aims at developing a comprehensive methodology for risk assessment of archeological heritage at territorial scale. Following a qualitative assessment approach, and referring to the concepts of other disciplinary fields, this study defines the analytical framework, essential data, main procedure, and analysis tools for risk assessment. The proposed risk assessment methodology, which utilizes the Geographical Information Systems, includes the stages of identifying, categorizing and mapping natural, institutional and individual-induced hazards, assessing vulnerabilities to these hazards through physical, institutional and social indicators; and evaluating levels of risks and generating risk maps through thematic mapping. Besides, following the proposed methodology, a system is developed for the Assessment of Risks at Territorial Scale (ARTS) for archaeological heritage located in the Izmir Metropolitan Area, Turkey. Through this system, the levels of vulnerabilities and risks are identified and risk maps of archaeological sites are prepared. Successively, addressing present decision-making mechanisms in Turkey, integration of the system into existing archaeological heritage management system is proposed. As risk assessment is based on collecting and processing extensive amount of quantitative, qualitative and spatial data, the methodology can be developed further parallel to the researches and development of databases regarding natural and human-induced hazards and factors affecting vulnerabilities of archaeological assets.
Benzer Tezler
- Kentsel arkeolojik alanlarda afet risklerine karşı acil durum hazırlık süreçlerinin tanımlanması, Küçükyalı Arkeopark örneği
Definition of emergency preparation processes against disaster risks in urban archeological areas, case of Kucukyali archeopark
GÖKÇE KUZEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Interpretation and presentation of late antique and Byzantine Ephesus with particular emphasis on its religious heritage
Geç Antik ve Bizans Dönemi Efes'inin, dini kültürel miras özelinde yorum ve sunumu
BİLGE SENA ÖZEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK SERİN
- An assessment and re-identification of the rural heritage site of Santa (Dumanlı köy, Gümüşhane)
Santa (Dumanlı köy, Gümüşhane) kırsal miras alanının değerlendirilmesi ve yeniden tanımlanması
PELİN ABAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK SERİN
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Denizli Müzesi tarafından Hierapolis antik kenti kuzey nekropolde gerçekleştirilen koruma ve onarım çalışmaları
Restorati̇on and conservation work i̇n the north necropoli̇s carri̇ed out by Denizli Museum
FEHMİ BOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiPamukkale ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİ TÜRKOĞLU