Okul yöneticilerinin belirsizlik durumlarına ilişkin algıları ve belirsizlikle başa çıkma yolları
The principals' perceptions of ambiguity and ways to deal with ambiguity
- Tez No: 372318
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEN BAKİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirsizlik, Kaos, Kriz, Risk, Kararsızlık, Karar Verme, Ambiguity, Chaos, Crisis, Risk, Uncertainty, Decision Making
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Belirsizlik, yaşamın hemen hemen her alanını kaplayan bir olgudur. Belirsizlikten kaçınma örgütler için daha fazla bilinmeyen oluşturmaktadır. Yöneticiler artık belirsizliği görmezden gelememekte ve doğrusal karar alma süreçlerinin işlevini yitirdiğini kabul etmektedirler. Günümüzdeki gibi değişken bir ortamda bireylerin belirsizlik içeren durumlarla başa çıkma yolları da farklılaşmaktadır. Örgütler için belirsizlik yönetimi önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı da okul yöneticilerine göre okullarda yaşanılan belirsizliklerin sebeplerini ve okul yöneticilerinin belirsizlik durumlarına ilişkin algılarını irdelemek, okul yöneticilerinin belirsizlikle başa çıkma yollarını ve bu süreçte nelerden etkilendiklerini belirlemektir. Araştırma verileri yüz yüze görüşme yöntemiyle ve yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma kapsamında onu kadın, yirmisi erkek toplamda otuz okul yöneticisiyle görüşme yapılmıştır. Araştırmada probleme taraf olabilecek bireylerin çeşitliliğini maksimum derecede yansıtmak amacıyla, maksimum çeşitlilik örneklemesi tercih edilmiştir. Çalışma grubunu oluşturan okul yöneticileri İstanbul ili Kadıköy, Üsküdar, Ataşehir, Ümraniye, Maltepe ve Kartal ilçelerinde devlet okullarında görev yapmaktadırlar. Görüşmelerden elde edilen veriler, görüşmeler defalarca okunarak ortaya çıkarılan kavramlara göre literatür ışığında ayrıştırılmıştır. Görüşmeler sonucu elde edilen veriler nitel araştırma yöntemleri doğrultusunda on ana tema altında incelenmiş ve içerik analizi yapılmıştır. Bu araştırmada, hazırlıksız yapılan değişimlerin, eğitim sistemimizde istikrarın olmayışının, bakanlığın uygulayıcılara danışmadan kararlar almasının, eğitim mevzuatının yoruma açık ifadeler barındırıyor olmasının ve üst yöneticilerin kullandığı iletişim dili ve şifahen yaptıkları açıklamaların belirsizliklere yol açtığı bulgularına ulaşılmıştır. Belirsizlik durumlarında okul yöneticilerinin ilk olarak çevrelerindeki kişilere -başta müdür yardımcıları, diğer okulların idarecileri ve gerekli durumlarda öğretmenler olmak üzere- danıştıkları ya da yaşadıkları duruma benzer örnekler arama yoluna gittikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu çalışmada belirsizlik kavramıyla ilişkileri göz önüne alınarak kriz, risk ve kararsızlık kavramları da ayrı birer tema altında incelenmiştir. Yapılan görüşmelerde alınan yanıtlar doğrultusunda belirsizlik durumlarında karar verirken öğretmenin ve velinin de okul yöneticileri üzerinde etkileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu çalışmada belirsizliklerin başta stres oluşturması, motivasyonu düşürmesi, gelecek endişesi oluşturması gibi sonuçlarına ulaşılmıştır. Okul yöneticileri, karar verirken bilhassa psikolojik sebeplerden, ön yargı ve geçmiş olumsuz deneyimlerden kaynaklı hatalara düşebildiklerini belirtmişlerdir. Ayrıca yöneticilerin bakış açısına göre etkili yönetilebilirse belirsizlikten fayda sağlanabileceğine ve belirsizlik yönetiminde lider-yönetici tutumlarının lider lehine farklılaştığına dair verilere ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Ambiguity is a phenomenon which involves nearly every aspect of life. Avoiding from the ambiguity creates much more mystery for the organizations. The principals cannot ignore ambiguity anymore and they accept that linear decision making processes have lost their functions. The ways to deal with ambiguous situations differ in a current changing environment. Management of ambiguity gains importance for organizations. The purpose of this study is to examine the reasons of the ambiguities at schools and the principals' perceptions of these ambiguities. It also aims to determine the principals' ways to deal with such situations and what influenced them in this process. Data of this research were obtained with face to face interview procedure and by using a semi-structured interview form. A total of thirty principals, ten women and twenty men, were interviewed as part of the research. Maximum variation sampling was preferred with the aim of reflecting the variety of individuals who can be the part of the problem in this research at maximum level. Expert opinions were considered while this interview form was developed and finalized by performing pilot schemes. The working group is composed of principals, who hold office in public schools in Kadıköy, Üsküdar, Ataşehir, Ümraniye, Maltepe and Kartal in İstanbul. Data obtained from the interviews were separated in the light of the literature according to the concepts generated by reading the interviews multiple times. Data obtained from the interviews were examined under ten headings in accordance with the qualitative research methods and content analysis was performed. In this research findings were reached that unprepared changes, instability in our education system, decisions of ministry which were taken without consulting to the practitioners, the open-ended statements in education legislation and the communication language used by the top principals and their verbal explanations cause to ambiguities. It was concluded that principals consult to the people in their environment- firstly the deputy principles, administrators of other schools and teachers where necessary- or resort searching similar instances akin to their conditions. Besides, the concepts of crisis, risk and uncertainty were examined under separate headings, having regard to their relations with the ambiguity concept. In line with the answers received in interviews, it was concluded that teachers and parents also have an effect upon the decisions of school administrators in cases of ambiguity. Moreover, it was concluded that the ambiguity generates particularly stress, future anxiety and lack of motivation. School administrators stated that they may fall into errors based upon particularly psychological reasons, the bias and prior negative experiences while rendering a judgment. Furthermore, data were found concerning that ambiguity may be availed if required and leader-administrator attitudes vary in favor of the leader in ambiguity management according to the view of administrators.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between school principals' toxic leadership behaviors and organizational commitment of teachers
HAFİZE İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURHAYAT ÇELEBİ
- Genel liseler ve anadolu liseleri'nde görevli öğretmenlerin örgütsel stres kaynaklarının karşılaştırmalı analizi (Malatya ili örneği)
Comparative analysis of organizational stress sources of teachers who work in general high schools and anatolian high schools
SEVAL MERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHİRE ASLAN
- Özel öğretim kurumlarının yönetiminde neoliberal politikaların etkisine ilişkin okul müdürlerinin görüşleri
The views of school principals on the effects of neoliberal policies on administration process in private schools
MEHMET SALİH UYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KOCABAŞ
- Ortaokul yöneticilerin okullarında yaşanan kriz durumlarını yönetme becerilerinin incelenmesi
Investigation of secondary school administrators managing crisis situations that are experienced in skills
ADNAN KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF İNANDI
- Okul yöneticilerinin kuantum liderlik becerileri ile hesap verebilirlik düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between quantum leadership skills and accountability levels of school administrators
MİRZA ŞAKİR ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KARSANTIK