Kayseri'de 1935-55 yılları arasında inşa edilmiş modern yapıların korunması üzerine yöntem önerisi
Methodogy proposal for the conservation of modern buildings which were constructed between 1935-55 in Kayseri
- Tez No: 378430
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖMER FARUK TUNCER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Modern Mirasın Korunması, Betonarme Sistem, Kayseri, Değerlendirme Yöntemi, Conservation of Modern Heritage, Reinforced Concrete System, Kayseri, New Conservation Methodology
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 383
Özet
20. yüzyılda inşa edilen yapılar, yakın geçmişte korunması gereken kültür varlıkları listesinde yerlerini almaya başlamıştır. Modern miras kavramı koruma literatüründe kullanılmaya başlarken, yapıların bütüncül korumasının sağlanabilmesi için gerekli değerlendirme yöntemlerinin ve düzenlemelerin henüz yapılmadığı çalışma kapsamında incelenerek tespit edilmiştir. Yapılan çalışmaların genellikle yapıların tanımı, değerleri veya projelendirme süreçleri üzerinden yürütülmüş olduğu belirlenmiştir. Yakın dönem yapıları olmaları, günümüz inşaat teknikleri ile inşa edilmeleri, çevrede benzer birçok yapının bulunması, çoğu zaman yapıların tescillenemeden yıkılmalarına sebep olmuştur. Büyükşehirlerde birçok modern mimari miras, tescil kararları alınmadan veya alınan tescil kararları mahkeme kararıyla iptal edilerek yıkılmış veya yıkılmaktadır. Yasal olarak yıkımları engellenen birçok yapının korunmasında, belgeleme aşamasından başlayarak, uygulamanın tamanlanmasına kadar geçen sürede, teorik ve pratik açıdan birçok önemli sorunla karşılaşılmaktadır. Koruma sürecinde yaşanan bütün bu sorunların proje öncesinde bilinebilmesi ve önlem alınabilmesi için bütüncül bir koruma yaklaşımının geliştirilmesi gerekmektedir. 20. yüzyıl başında betonarme yapım sistemi ile inşa edilen yapıların büyük bir kısmı zaman içerisinde yıpranmış ve dayanımını yitirmiştir. Tasarım, beton kullanımındaki acemilikler, teknik detay ve malzeme kaynaklı hatalar, yapıların ömürlerini kısaltmakta ve yıkım sürecinin başlamasına neden olmaktadır. Yapıldığı döneme ait malzemelerin ve yapım detaylarının/tekniklerinin yıpranması, yapılarda özgün malzemenin veya detayın değişmesini zorunlu hale getirmektedir. Bu durum korumanın temel kararlarından olan özgün malzemenin korunması kararının, bazı zorunluluklardan dolayı ihmal edilmesine neden olmaktadır. Modern mirasın korunması ile geleneksel yapıların korunması arasında koruma teorisi bakımından en önemli farklılık, özgünlük önceliklerinde ortaya çıkmaktadır. Yapıların korunması için alınan kararlar yapıları korumak, yaşamlarının devamını sağlamak veya özgünlükleri ile yıkılmalarını izlemek arasında sıkışmış durumdadır. Bu nedenle betonarmenin korunması, uygulama detaylarının oluşturulması ve 20. yy yapıları için koruma teorisinin yeniden düşünülmesi gerekmektedir. Dünyada birçok modern miras yapısında da uygulama sorunları mevcuttur. Yapılarda yaşanan sorunlar sadece uygulama detaylarına yönelik olmamakta, aynı zamanda koruma kararlarına yönelik de sorunlar yaşanmakta ve tartışmalar devam etmektedir. Çalışma kapsamında koruma kararları ve teorisi modern mimari miras örnekleri üzerinden incelenmiş ve yeni yaklaşımlar geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda, 20. yy'a ait farklı yapı türlerine ilişkin örnekler için özel düzenlemelerin önerilmesi hedeflenmiş, modern mirasın korunması bağlamında Kayseri kenti çalışma alanı olarak seçilmiştir. Örneklem olarak Kayseri'nin seçilme sebebi, Erken Cumhuriyet Dönemi'nde betonarme yapım sistemi ile inşa edilen modern yapıların günümüzde de varlıklarını özgün değerleri ile sürdürmesidir. Kayseri için önemli olduğu kadar Türkiye için de önemli olan bu yapılar incelenerek, koruma ve uygulama detayları araştırılmış, korunabilmeleri için genel öneriler geliştirilmiştir. Seçilen yapılarda tarihsel araştırmalar yapılmış, bozulmuşluk durumları tespit edilmiş, günümüzdeki kullanımları ve koruma kararları üzerinden koruma yaklaşımları değerlendirilmiş, yaklaşımlar doğrultusunda korunmasına ve kullanımına yönelik genel öneri çalışmaları yapılmıştır. Tüm bu çalışmaların sonucunda, örneklem alan olan Kayseri'de korunması gereken betonarme yapılardan seçilen üç örnek temel alınarak, betonarme yapım sistemi ile inşa edilen modern mimari mirasın zaman aşımı kaynaklı sorunlarının belirlenmesi, bu sorunlara yönelik öncelikli müdahale alanlarının ortaya çıkarılması, koruma uygulama kararlarına yönelik değerlendirme ölçütlerinin ve değerlendirme yöntem önerisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca modern mimari mirasın belgelenmesinde ve değerlerin tespitinde kullanılmak üzere envanter hazırlanması, korunan veya korunacak modern mimari miras için durum analizinin yapılması ve öncelikli müdahale biçimlerinin tespit edilmesine yönelik yöntem önerileri geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Structures, which were built in 20th century, began to take place in the list of cultural heritage in recent years.“Modern heritage conservation”term has been begun use in the conservation literature, but necessary legal arrangements have not been provided yet, according to holistic conservation. The studies generally focused on structures definition, values or project processes. Before being registered, some reasons that to be near-term structure, to be build with today's construction techniques and the presence of many similar structures, are caused to destruction of buildings. In some developed cities, many modern architectural heritages were demolished, before registration decisions or after registration was canceled by court. Conservation of the building has many important theoretical and practical problems in the process of project preparation or during the implementation. The 20th century buildings, which were built by reinforced concrete construction system, have been demolished or have been lost its resistance in time. The life of the structures has shortened, because of the design, inexperience in the usage of concrete, technical details and material faults. Reinforced concrete buildings deterioration is related to its construction system. The first aim of this thesis is to identify timeout deteriorations of the modern architectural heritage that constructed by reinforced concrete and to determine of priority intervention ways to these deteriorations and to develop recommendations to the conservation project and implementation process. A deformation of materials, details or techniques is caused necessary change for the original materials and details or techniques of the construction. This situation is cause negligence of the original material or techniques usage in the modern heritage conservation. The most important difference, according to conservation theory, is priority of authenticity, between traditional and modern conservation approach. Decisions, which are related to preservation of heritage, have squeezed between conservation of authenticity and maintaining of building life. Because of that, conservation of concrete reinforced system, development of implementation details, must be thought again for conservation theory. In the world, many of the modern heritage structures have implementation problems. Problems are not only related to the implementation, but also related to the conservation decisions. So discussion of modern heritage conservation is continued. Conservation decisions and theory has been examined over of the examples of modern heritage and has been developed new approaches within the scope of the study. In this context, developments of special conservation suggestions have been targeted for the different types of the 20th-century examples. Kayseri is selected as a case study. The selection reason of Kayseri as a sample is modern buildings, which are built by reinforced concrete system in the Early Republic Period, that still exist today and are conserved with their original values. Buildings, which are selected as case, are not only important for Kayseri, but also very important for Turkey with their design approach, construction materials and details, architectural and social values. These buildings are investigated, conservation and implementation process are examined and new proposals are developed for conservation. As a result of all these studies, new conservation approaches are examined and new evaluation methodology is developed over Kayseri case. Also new inventory proposal is prepared for documentation modern heritage and determination of its values. New methodology is suggested for analysis of modern heritage situation, determination of conservation level and definition of intervention approaches.
Benzer Tezler
- Kayseri'de 1950 sonrası modern bir mahalle oluşumu:Yeni Mahalle örneği
Development of a modern neighborhood in kayseri after 1950: Yeni Mahalle case
EDA ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK ASILİSKENDER
- Mehmet Kasım Cantürk hayatı ve mücadelesi (1935-2015)
Mehmet Kasım Cantürk his life and struggle (1935-2015)
ELİF ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Tarihİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER KUL
- Kayseri Sümerbank Bez Fabrikası Bakım ve Onarım Atölyesi Restorasyon Projesi
Kayseri Sumerbank Cloth Manufactory Maintenance and Repair Workshop Restoration Project
BAHAR ELAGÖZ TİMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR
- Modernleşme ve konut; Cumhuriyet'in sanayi yatırımları ile Kayseri'de mekansal ve toplumsal değişim
Modernization and housing; spatial and social change in Kayseri by industrial enterprises of Turkish Republic
BURAK ASİLİSKENDER