Dihaploid makarnalık buğday(Triticum durum L.) üretiminde Imperata cylindrica L. temelli kromozom eliminasyon tekniğinin uygulanması
Production of dihaploids in durum wheat (Triticum durum L.) using Imperata cylindrica L. mediated chromosome elimination
- Tez No: 380343
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAFİZ ÇELİKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Proje kapsamında Kındıra (Imperata cylindrica L.) ile türler arası melezlemeye dayalı kromozom eliminasyonu tekniğinin, makarnalık buğdayda (Triticum durum L.) uygulanması ile dihaploid bitki elde edebilme olanakları araştırılmıştır. Araştırmada GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezinden temin edilmiş 11 yerel makarnalık buğday (Triticum durum L., 2n=4x=28; AABB) popülasyonu ve bir ticari çeşit anaç olarak kullanılmıştır. Hatay ili Antakya Merkez, Alahan Köyü, Samandağ ilçelerinde saptanan Kındıra (Imperata cylindrica L., 2n=2x=20) ekotipleri ise tozlayıcı polen kaynağı olmuştur. Türler arası melezlemelerin 14. gününde hasat edilen başaklardan izole edilen embriyolar, MS besi ortamında kültüre alınmış ve bitki rejenerasyonları aynı ortamda gerçekleşmiştir. Farklı melezleme kombinasyonları sonrasında makarnalık buğday genotipleri açısından ortaya çıkan tohum tutma oranları % 1.7 ile 12.7 arasında değişim gösterirken, Kurtalan x Samandağ melezleme kombinasyonunda bu oran % 31.1 olarak saptanmıştır. Tohum tutma oranı üzerinde Samandağ ekotipinin etkisi (% 12.7) diğerlerinden daha yüksek bulunmuştur. Şırnak genotipinde tespit edilen % 8.2 oranındaki embriyo tutumu genotipler açısından en yüksek değer olarak kaydedilirken, bu oran Şırnak x Samandağ melezlemesinde % 15.5 olarak gerçekleşmiştir. Kurtalan x Samandağ melez kombinasyonundan elde edilen % 11.5 oranındaki rejenerasyon oranı ise tüm melez kombinasyonları arasında saptanan en yüksek değer olmuştur. Sitolojik incelemeler neticesi elde edilen tüm rejenerantların n=2x=14 kromozomlu oldukları belirlenmiştir. Tohum tutma oranını teşvik etmesi amacıyla melezlenen başaklara 2,4-D çözeltisinin enjeksiyon şeklinde uygulanmasından % 40.4 oranında tohum tutumu elde edilirken, bu oran püskürtme şeklindeki uygulamada % 33.3 olmuş ancak aradaki farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Araştırma sonuçları makarnalık buğdaydan dihaploid bitki elde edilmesi sürecinde, kındıra bitkisi ile türler arası melezleme tekniğinin, gerek bulbosum tekniğindeki gibi genotipe özgünlük ve gerekse de mısır melezlemesinde olduğu gibi çiçeklenme zamanlarının uyuşmaması sorununu yaşatmayacak yeni, pratik ve daha etkin bir yöntem olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Possibilities of obtaining dihaploid durum wheat (Triticum durum L.) plants by interspecific hybridization with cogongrass (Imperata cylindirica L.) were studied. Eleven local durum wheat (Triticum durum L., 2n=4x=28; AABB) varieties obtained from GAP International Agricultural Research and Education Center and a commercial variety were used as maternal lines. Imperata cylindrica L. (2n=2x=20) ecotypes sampled from different districts of Hatay (Antakya, Alahan village, Samandağ) were used as pollen source. Embryos isolated from the spikes on the 14th day after the interspecific hybridization were placed in MS medium and plant regenerations were occurred in the same medium. After different hybridization combinations, seed setting ratios were between 1.7% and 12.7%, the combination of Kurtalanx Samandağ the ratio were 31.1%. Effect on the seed setting ratio was the highest for the Samandağ ecotype (12.7%). Şırnak genotype's embryo formation ratio were the highest (8.2%), it was 15.5% for Şırnak x Samandağ hybrid combinations. The highest regeneration ratio among all the hybrid combinations was Kurtalan x Samandağ hybrid as 11.5%. Cytological observations revealed that all the regenerants obtained had n=2x=14 chromosomes. Injection method of 2,4-D solution in order to stimulate the seed setting ratio yielded 40.4% seed setting while spraying method yielded 33.3% seed setting, although the difference was not statistically significant. The current study revealed that the use of Imperata cylindrica L. in dihaploid induction of durum wheat is a new, practical and effective method that can overcome the problems like flowering-synchronization as in maize hybridization or genotype-specify as in bulbosum technique.
Benzer Tezler
- Screening of different wild and modern wheats for zinc efficiency and evaluation of plant traits affecting expression of tolerance to zinc deficiency
Değişik yabani ve modern buğdayların çinko etkinliği için test edilmesi ve çinko noksanlığına toleransı etkileyen bitki faktörlerinin değerlendirilmesi
İNCİ TOLAY
- Farklı tütün genotiplerinin dihaploid bitki üretimine yakınlıkları ve bazı özellikleri
The Familiarity to obtain dihabloid plant of different tobacco genotypes and some of their characters
ALİ KEMAL AYAN
Doktora
Türkçe
1998
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER ESENDAL
- Anter kültür tekniği ile dihaploid keten çeşitlerinin geliştirilmesinde ebeveyn ve döllerin anter responslarının belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
AYTEN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORHAN KURT
- Çerezlik kabakta (Cucurbita pepo L.) haploid ve dihaploid hatların eldesi
Obtain of haploid and dihaploid lines in edible seed pumpkin (Cucurbita pepo L.)
SELCAN EROĞLU
- Üç burun biber genotiplerinde ın vitro androgenesis yöntemi ile dihaploid hatların elde edilmesi
Development of dihaploid lines in some pepper genotypes with in vitro androgenesis
MURAT EMRE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyoteknolojiGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİF GEBOLOĞLU
