Soğan (Allium cepa L.) ve Tunceli sarımsağı (Allium Tuncelianum (Kollman) Özhatay, Matthew, Şiraneci)'nda ovaryum ve çiçek tomurcuğu kültürü yoluyla haploid bitki elde etme olanaklarının araştırılması
Possibilities of haploid plant production by in vitro ovary and flower bud culture in onion (Allium cepa L.) and allium Tuncelianum (Kollman) Özhatay, Matthew, Şiraneci)
- Tez No: 386373
- Danışmanlar: PROF. DR. RUHSAR YANMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Ziraat, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Bu çalışmada, soğan (Allium cepa L.) ve ülkemizin endemik bitkileri arasında yer alan Allium tuncelianum (Kollman) Özhatay, Matthew, Şiraneci)'da yumurtalık ve çiçek tomurcuğu kültürü yoluyla haploid bitki elde etme olanakları araştırılmıştır. Ön kültür ortamındaki eksplantların gelişimi üzerine kültür yöntemi, şeker dozu, tomurcuk iriliği, dikim zamanı ve ortam bileşiminin etkileri 3 soğan çeşidinde (Bayram 1, Yakut, 301-OH-SXN-1) ve Allium tuncelianum'da değerlendirilmiştir. 2 yıl süre ile yürütülen araştırmanın ilk yılında 45.000 yumurtalık ve çiçek tomurcuğu, 2. yılında ise 26.375 çiçek tomurcuğu ön kültür ortamında kültüre alınmıştır. Araştırma sonucunda ön kültür ortamındaki eksplantlarda kallus gelişimi açısından tomurcuk kültürü yumurtalık kültürüne göre daha başarılı bulunmuştur. Tomurcuk gelişimi yönünden dikim zamanı etkisinin önemli olduğu belirlenmiştir. Ana bitkilerin geç dikildiği dönemlerde istenen irilikte çiçek tomurcuğu bulmak zorlaşmıştır. Şeker dozlarına gösterilen tepkide de genotipin etkisi önemli bulunmuştur. %5'lik şeker dozu kallus gelişimi üzerinde daha başarılı olmuştur. Ön kültür ortamına ilave edilen oksin (2,4-D) ve sitokinin (BAP) kombinasyonları da eksplantlarda kallus gelişimi üzerinde etkili olmuş ve en yüksek oranlar; 2+1 mg/l 2,4-D+BAP ve 2+2 mg/l 2,4-D+BAP kombinasyonlarından elde edilmiştir. 301-OH-SXN-1 soğan çeşidinde 2+1 mg/l 2,4-D+BAP oksin-sitokinin kombinasyonunun kullanıldığı ortamdan haploid bitki elde edilmiştir. Allium tuncelianum'da ise ön kültür ortamında çiçek tomurcuklarının %55,28'i kallus oluşturmuş ancak bitkiye dönüşüm sağlanamamıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was investigated the possibilities of obtaining haploid plants via in vitro ovary and flower bud culture in onion (Allium cepa L.) and Allium tuncelianum (Kollman) Özhatay, Matthew, Şiraneci) which is one of the endemic plant of Turkey. The effects of culture method, sucrose doze, flower bud size, sowing dates of onion bulbs and auxin (2,4-D) and cytokinin (BAP) combination on growth of ovaries and flower buds in induction medium were evaluated in 3 different onion cultivar (var. Bayram 1, Yakut and 301-OH-SXN-1) and Allium tuncelianum. In the first year of the study 45.000 ovaries and flower buds and in the second year 26.375 flower buds were cultured in induction medium. At the end of the study, flower bud culture was more successful than the ovary culture. Sowing dates of onion bulbs were effective on flower bud development. It was difficult to find desired size of flower bud especially from late sowing dates. Although sucrose dose and genotype effects were found statistically important, 5% sucrose dose was found more effective on callus formation. Combination of auxin (2,4-D) and cytokinin (BAP) were effective on callus formation of ovaries and flower buds in the induction medium. The best callus development was obtained from 2+1 mg/l 2,4-D+BAP and 2+2 mg/l 2,4-D+BAP combinations. Only one haploid plant was obtained from 301-OH-SXN-1 from the induction medium added 2+1 mg/l 2,4-D+BAP. Callus had formed from flower buds of Allium tuncelianum in induction medium (55,28%) but emerged callus could not be transformed to plant.
Benzer Tezler
- Soğanda tohumla ve toprakla taşınan funguslar üzerine bazı bitki ekstraları ve kompast ekstraları uygulamalarının etkinliği
Effect of same medical plant extracts and compost extracts aganist aspergillus niger and fusarium axysporum on onion
ÖZLEM KAÇAR
- Hibrit çeşit geliştirmede kullanılacak soğan (Allium cepa L.) genotiplerinde çekirdek erkek kısırlık geni allelleri ile bağlı moleküler markırların bağlantı pozisyonunun tespiti
Detection of linkage phase of the molacular markers and nuclear male sterility gene alleles in onion (Allium cepa L.) genotypes to be used for hybrit cultivar development
FADİME ÖZEN TEKELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatNiğde ÜniversitesiTarımsal Genetik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ALİ FUAT GÖKÇE
- Elektrik akımının patates (Solanum tuberosum L.) ve soğan (Allium cepa L.) bitkilerindeki yumru ve soğan dormansisi üzerine etkisinin araştırılması
Investigation the effect of direct electricty current on potato tuber (Solanum tuberosum L.) and onion (Allium cepa L.) bulb dormancy
YUSUF ERSALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
BiyolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PEYAMİ BATTAL
- Farklı besi ortamlarının soğan (Allium cepa L.) ıslah materyallerinde ginogenesis uyartımına etkileri
Effects of different nutrient media on the gynogenesis induction in onion (Allium cepa L.) breeding materials
SEMİH ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN YEŞİM YALÇIN MENDİ
- Hızlandırılmış kontrollü bozulma tohum gücü testinin pırasa ve soğan tohum partilerinde depo ömrünün tahmininde kullanılması
Use of fastened controlled deterioration vigour test in leek and onion seed lots in prediction of storage longevity
CEREN EKŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DEMİR