Osmanlı idaresinde Şam'ın (Dimaşk) iktisadî vaziyeti (1800-1850)
Damascus economic situation in the Ottoman administration (1800-1850)
- Tez No: 393559
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Şam Vilayeti, İktisadi Durum, Ticaret, Vergi, Ottoman State, Damascus Province, Economic Stiation, Tax, Trade
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Bu araştırma 1800 ve 1850 yılları arasında Şam Vilayeti'nin ekonomik durumu ile ilgilidir. Bu dönemde Şam'ın, üç farklı dönemin özelliklerini taşıdığını görmekteyiz. İlk dönem (1800-1831); Osmanlı fütuhatı ile başlayan Osmanlının geleneksel egemenlik dönemidir. Bu dönemde Şam, yabancıların her türlü etkisine kapalı kalmayı başarmıştı. O dönemde Şam Vilayeti bir Osmanlı vilayeti olmuştu. Şeriat temeline dayanan Osmanlı kanunları uygulanıyordu ve Osmanlı egemenliği çok etkiliydi. Böylece Şam, Avrupalılara karşı kapalı bir alan haline gelmişti. Bu dönemde vergiler, ticaret, fiyatlar incelenerek Şam'ın ekonomik yapısı ve halkın yaşam seviyesi ortaya konulmaya çalışılmıştır. İkinci dönem (1832-1840); Mehmet Ali Paşa'nın egemen olduğu dönemdir. Bu dönemde Şam Vilayeti'ne Mehmet Ali Paşa ve oğlu İbrahim Paşa hükmetmiştir. Yönetim ve ekonomi ile tarım sektörünü (dut ekimi) ve eğitimi etkileyen bir takım reformlar yapılmışsa da, Mehmet Ali Paşa hükümranlığı, Şam halkı ve Osmanlı Devleti için bir felaket olmuştur. İbrahim Paşa'nın Şam'a girmelerine izin verdiği konsoloslar aracılığı ile Avrupa'nın Şam Vilayeti'ne müdahalenin başlangıcı olarak kabul edilmişti. Sonuçta Fransa ve İngiltere'nin eline düşmesine yol açmıştır. Bu durum halk üzerinde olumsuz bir tepki yaratmıştı. Çünkü Avrupalıların Şam'a girmesiyle beraber, yerel halk ticarette olumsuz yönde etkilenmiştir. Üçüncü dönem (1840 – 1850) İbrahim Paşa sonrası dönem, Avrupalıların Şam üzerindeki kontrol dönemidir. Çünkü Mehmet Ali Paşa'nın ilerlemesine karşı Osmanlı Devleti Fransa, İngiltere ve Rusya'dan yardım almıştı. Bunun karşılığında ise tavizler vermek zorunda kaldı. Böylece, Şam ve Asitana'da bulunan konsoloslar devletin kurumlarına, okullarına ve yasalarına müdahale ederek, kontrol altında tutmaya başlamışlardır. İngiltere ve Fransa (1856 Islahat Fermanı) aracılığı ile Osmanlı Devleti'ne İslam hukuku ile bağdaşmayan kendi hukuk ve yasalarını dayatmak istemişlerdir. Bu durum özellikle Şam'da padişahın halk nezdindeki imajını sarsmıştır, saltanat ferman ve emirlerine karşı gelmeye sevk etmiştir.
Özet (Çeviri)
This research deals with the economic situation of the Vilayet of Sham between 1800 and1850, during which Damascus has witnessed th ree distinctive periods, each with its special attributes and features. The first phase (1800-1831) is the period of the traditional Ottoman rule that began with the Ottoman conquest and lasted until Ibrahim Pasha entered Damascus. During this period Damascus managed to shut any foreign influence out. The Vilayet of Sham was an Ottoman province, it was committed to the Ottoman laws resulting from Shara-Sharif, and everyone was living on this basis. The people of Sham showed the strongest resistance and hatred to all that is European so that Sham was known as a closed area in the face of the Europeans. I have monitored the economic reality during this period by examining weights, taxes, the prices of houses and real estate, and the prices of vegetables and fruits. The second phase (1831-1840) is the period of Egyptian rule of the Vilayet of Sham. Ibrahim Pasha has introduced some reforms that has influenced the economic, social and administrative spheres. However, his reign was really disastrous because it can be considered the beginning of European intervention in the Vilayet of Sham that has ultimately led to its falling into the hands of France and Britain. The most prominent characteristic of this period was the spreading of bars; more than 25 ones were opened. This created a negative reaction among the population because, from their point of view, this was considered a taboo that contradicts morality and religion. The third phase (1840-1850) is the period after the rule of Mehmet Ali Pasha and his son Ibrahim pasha of Sham. It was a period of absolute European control, not only over the Vilayet of Sham, but also over the whole Ottoman Empire. Had European countries like Russia, France and Britain decided not to stand by the Sultanate, it would have fallen into the hands of Mehmet Ali Pasha whose troops had arrived to Anatolia. Thus the inheritance of the Ottoman Empire, the 'sick man of Europe', was divided. Consuls in Sham and Astana considered themselves true rulers of the Ottoman Empire. It was the policy of France and Britain to work on controlling the institutions of the Ottoman state, its laws, its schools and its legislations. The European countries were able (through Hatt-i Sherif Humayun, 1856) to impose their laws on the Ottoman states. Such laws were incompatible with the Islamic law. This has broken the perfect image of the Sultan in the eyes of the people in Sham so that they started to object to his faraman and to the sultanate's orders
Benzer Tezler
- Damascene scholars in the Mamluk-Ottoman transition: History of three generations of the Ghazzi family (1450-1650)
Memlük-Osmanlı geçiş döneminde Dımaşk uleması: Gazzi ailesinin üç kuşağının tarihi (1450-1650)
GÜRZAT KAMİ
- Osmanlı idaresinde Şam (1750-1800)
Damascus under the government of Ottoman (1750-1800)
OĞUZHAN SAMIKIRAN
- Osmanlı idaresinde hicaz ve Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridelerinde Hicaz vilayeti (1908-1918)
The hejaz under the Ottoman rule and the Hejaz province in Ottoman Parliamentary Papers (1908-1918)
ELİF AYÇA KARACA
- Zirki Beylikleri ve beyleri tarihi
Zirki tribal conferations and history of Zirki Chiefs
FATİH PEKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihMardin Artuklu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT DEDE
