Semantic, prosodic and syntactic marking of information structural units in Turkish
Türkçe bilgi yapısı öğelerinin anlamsal, bürünsel ve sözdizimsel işaretlenmesi
- Tez No: 396958
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE HAMİDE ASLI GÖKSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 370
Özet
Bu tez Türkçe'nin bilgi yapısı öğelerinin anlambilim, bürünbilim ve sözdizim ara yüzlerinde nasıl kodladığına odaklanır. Bilgi paketleme (i) hakkındalık konusu, (ii) karşıtsal konu, (iii) karşıtsal odak, (iv) yeni-söylem odağı, (v) yinelem-söylem sınıflandırması altında incelenir. Odak öbekleri sözdizimde belli bir konum ya da karşıtlık özelliğiyle değil, karşıtsal odakların kapsamlı belirleme yönüyle birbirlerinden ayrılırlar. Özne-Nesne-Yüklem sıralamasında odak öbeklerinin bürünbilimsel araştırması (i) odak hemen yüklem öncesi konumda olduğunda geniş odak, karşıtsal odak ve yeni söylem odakları arasında perde yüksekliği ve süre olarak hiç bir ölçüm noktasında fark olmadığını, (ii) cümle başı, ortası ya da sonunda odağın en sağ sesbilimsel öbek olduğunu ve çekirdeksel düşüşün başlangıcını da gösteren ezgisel öbek düzeyinde vurgu ile işaretlendiğini gösterir. Bilgi yapısı birimlerinin olumsuzluk ve niceleyen etki alanıyla olan etkileşiminin sözdizimsel araştırması, tüm hareket işlemlerinin söylem-yorumsal sebeplerle olduğunu gösterir. İlaveten, vP evresel özellikleri göstermemektedir ve verinin türetimi olaysal, durumsal, önermesel alanlarla yapılabilmektedir. TP'nin yokluğunda, (i) bağlama verisi, ECM tümceleri, bağlayıcı düğümlerinde gösterdiği gibi CP evresel özelikleri göstermemektedir, (ii) zaman bilgisi, kipin yan etkisi olarak ortaya çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
This dissertation focuses on how Turkish encodes information structural units within semantics, prosody and syntax interface. Information packaging is investigated under the classification of (i) aboutness topic, (ii) contrastive topic, (iii) contrastive focus, (iv) discourse-new focus, and (v) discourse anaphoric constituents. Focus phrases are differentiated not based on a designated syntactic position or the feature of contrast but based on exhaustive identification with contrastive focus phrases. The prosodic properties of focus phrases in SOV order indicate that (i) when focus is in the immediately preverbal position, contrastive focus and discourse-new focus and broad focus sentences do not differ significantly with respect to duration or pitch height at any of the measurement points, (ii) focus in sentence initial, medial or final domains is always marked as the rightmost phonological phrase with intonational phrase level prominence, which marks the beginning of the nuclear fall. The syntactic investigation of the interaction of information structural units with negation and quantifier scope illustrate that all movement operations are driven by discourse-interpretational purposes. Additionally, vP does not show phasehood properties and the derivation of the data is captured via eventual, situational, and propositional domains and clause-internal functional projections. In the absence of TP, (i) CP does not show phasehood properties as evidenced by binding data, ECM clauses, bounding nodes, (ii) temporal information is encoded as a secondary effect of Mood.
Benzer Tezler
- Semantic and syntactic analysis of Turkish serial verb constructions
Türkçe sıralı eylem yapılarının anlambilimsel ve sözdizimsel çözümlemesi
NURSEL DURAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
DilbilimMersin Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM AKSAN
- Prosodic, morphological and lexical feature extraction of Turkish broadcast news data
Türkçe haber verisinden bürünsel, biçimsel ve sözcüksel özelliklerin çıkarımı
İZEL D. REVİDİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiIşık ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT GÜZ
- Automatic modeling of Turkish prosody
Türkçe bürün yapısının otomatik modellenmesi
BANU OSKAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiElektrik ve Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜBECCEL DEMİREKLER