Tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınmasında çok kriterli karar verme yöntemi (Choquet Integral) ile alternatif havalimanı belirlenmesi
Multi criteria decision making method (Choquet Integral) for determination of alternate aerodrome in the air transportation of hazmat
- Tez No: 397137
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TUFAN DEMİREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hava Harp Okulu Komutanlığı
- Enstitü: Havacılık ve Uzay Teknolojileri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yöneylem Araştırması Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Tehlikeli Madde Lojistiği, günümüz dünyasında üzerinde önemle durulan bir lojistik dalıdır. Son yıllarda tehlikeli maddelerin birçok sektörde kullanılmasına ve teknolojinin gelişmesine bağlı olarak tehlikeli madde lojistiğine olan ihtiyaç da artmaktadır. Tehlikeli maddeler, özelliklerinden dolayı çok hassas ve dikkatli bir şekilde taşınması gereken maddelerdir. Tehlikeli madde lojistiğinde maddenin kabulünden yüklenmesine, taşınmasından boşaltılmasına kadar geçen süreçte emniyet hep en ön planda tutulmaktadır. Tehlikeli maddeler gibi özel kargoların yüksek emniyet ve güvenilirlikle en uzun mesafelere dahi en kısa zamanda taşınabilmesinin sağlanması taşıma modları arasında havayolu taşımacılığını popüler kılmaktadır. Havayolu şirketlerinin sayılarının ve aralarında rekabetin artması yapılan seferlerin kȃrını düşürmekte ve bu da havayolu kargo taşınmacılığının önemi daha da artırmaktadır. Dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye geneli havalimanlarında kargo trafiği son 10 yılda giderek artmıştır. Havayoluyla yapılan kargo taşımalarının önemli bir kısmını tehlikeli madde gönderileri oluşturmaktadır. Karar vericiler birden çok alternatif arasından amaca yönelik olarak en uygun olanı belirlemek ister. Çok kriterli karar verme (ÇKKV) süreci çeşitli yöntemler kullanarak oluşturulan kriterlere göre alternatifler arasından en uygun çözümün belirlenmesidir. Bu yöntemin avantajı karar vermeyi zorlaştıran ve karmaşık hale getiren çok sayıda birbiriyle çelişen kriter ve alternatifin birlikte değerlendirilmesidir. Bu çalışmada tehlikeli madde taşıyan bir kargo uçağının hava şartlarından dolayı planlı havalimanına iniş yapamaması halinde taşıdığı kargonun özelliğine, havacılık kurallarına ve tehlikeli madde ile havalimanları konusunda uzman ve tecrübeli karar vericilerin değerlendirmesine bağlı olarak, alternatif havalimanları arasından xxii emniyetle iniş yapabileceği en uygun havalimanının uçuş öncesi planlamada belirlenmesi amaçlanmıştır. Uçuş öncesi yapılan planlamadaki alternatif havalimanı arayışına daha etkin sonuçlar elde etmek için Türk Sivil Havacılık Kanunu, Ulaştırma Bakanlığının Hava Alanı Yapım, İşletim ve Sertifikalandırma Yönetmeliği ile Tehlikeli Maddelerin Havayolu ile Emniyetli Taşınması yayını, MEB Tehlikeli Madde Taşımacılığı, Risk ile Havayolu Taşımacılığı modülleri ve Devlet Hava Meydanları İşletmesinden alınan Havalimanlarının Teknik Özellikleri ve Kolaylıkları bilgilerinden faydalanılarak oluşturulan beş ana ve on yedi alt kriter içeren havalimanı değerlendirme modeline birbiri ile bağımlı olan ölçütlerin değerlendirilmesinde etkili olan çok kriterli karar verme yöntemlerinden genelleştirilmiş choquet bulanık integrali uygulanmıştır. Tehlikeli madde taşıması yapılacak bir uçuşun planlamasında çok kriterli karar verme yönteminin sağlayacağı bilimsel katkı yardımıyla emniyetli, hızlı, maliyet etkin uçuşlar planlanması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Hazardous materials logistics is a strongly emphasized logistics branch on today's world . Due to the use of hazardous materials in many sectors and technology development and with the need of hazmat logistics, transportation activities has increased in recent years. Hazardous materials logistics must be done very sensitive and carefully. Safety comes first at all stages of hazmat logistics. High safety and confidence, fast shipping even as the longest distance makes the air transportation popular. The importance of cargo transport has increased when the passenger fees decreased as a result of the continuing increase in the number of airlines companies and competition between them. In Turkey general cargo traffic at airports has increased in line with the global developments at last decade. A significant portion of the cargo shipments constitutes from hazardous substances. Decision-makers wants to determine the most appropriate alternative according to their purpose. Multi-criteria decision-making (MCDA) is a process which is determining the most suitable solution among the alternatives, according to established criteria, using a variety of methods. The advantage of this method is to evaluate criteria and alternatives together which makes the problem difficult and complex to make decisions. In this study we aimed to determine the appropriate airport for landing before the flight, among the alternates according to aviation rules, airport 's cargo's property and experienced judgement in case of unable for landing to the main airport due to the weather conditions. To achieve more effective outcomes for the alternative airport we applied to the "MCDM method Choquet fuzzy integral. Choquet fuzzy integral is effective in the xxiv evaluation of criteria which are dependent on each other. We use a model with 5 main and 17 sub-criteria chosen based on Turkish Civil Aviation Law, Transportation of Dangerous Goods, Risk and Air Transport Modules of Ministry of Education, technical features and advantages of airports and we aimed effective flight planning by the help of MCDM method's scientific contribution.
Benzer Tezler
- Hava araçlarında operasyonel gereklilikler nedeniyle veya ticari mal olarak taşınacak tehlikeli maddelerin iş sağlığı ve güvenliği saha uygulamaları ve risk değerlendirmesi
Occupatlonal health and safety fleld appllcatlons and rlsk assessment of dangerous goods to be carrled on alrcrafts due to operatlonal necessltles or as commerclal goods
OKTAY KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sağlık Yönetimiİstanbul Rumeli Üniversitesiİşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALDUN TURAN
- Assessments of risks and accident caused by dangerous goods in air transportation: A case study of the Valujet flight 592 accident
Hava taşımacılığında tehlikeli maddelerin neden olduğu risk ve kazaların değerlendirilmesi: Valujet 592 kazası üzerine bir inceleme
ALİ POLAT
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Sivil HavacılıkGaziantep ÜniversitesiHavacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİSA SEÇİLMİŞ
- Dioksin ve furan'ın oluşum mekanizmaları ve giderilme teknolojileri
Formation mechanisms and removal technologies of dioxin and furan
GÜLTEN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
KimyaYıldız Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH ERTÜRK
- Tehlikeli maddelerin çevresel risk değerlendirmesi
Başlık çevirisi yok
TUNCEL SUNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN TALINLI
- Tehlikeli maddelerin yüzeysel su kütlelerine deşarjından kaynaklanan kirliliğinin kontrolünde maliyet tahmin yaklaşımları-bir örnek çalışma:Nilüfer Çayı alt havzası
Cost estimation approach of pollution control caused by dangerous substances discharged into surface water-a case study: Nilüfer river subbasin
CEREN EROPAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ERDEM GÖRGÜN