General Li Jing'in askerî düşüncesi ve Doğu Göktürk Kağanlığı'nın çöküşü
The military thought of General Li Jing and the fall of the Eastern Göktürk Qaghanate
- Tez No: 399562
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERKİN EKREM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Göktürk Kağanlığı 552'de kurulduktan sonra 583 yılında ikiye bölünmüştür. Doğu Göktürk Kağanlığı da 627'den itibaren yaşadığı bir dizi felaketin ardından 630 yılında Çin'deki Tang 唐 Hanedanı tarafından yıkılmıştır. Kağanlığın yıkılmasının ekolojik, ekonomik ve siyasî sebepleri vardır. Yaşanan sert kışlar ve askerî masraflar yüzünden ekonomi bozulmuş, ağır vergilendirmeler yüzünden kağanlığa bağlı konar-göçer boylar ayaklanmışlardır. Göktürk hükümdarı İllig Ḳaġan'ın (Xie-li Ke-han 頡利可汗) devlet yönetiminde Soğdlular ve Çinliler gibi yabancılara daha ağırlık vermesi, kağanlığın kurucu unsuru olan Göktürk beylerinin tepkisini çekmiştir. Ayaklanmaları bastıramayan Göktürk hanedan üyelerinin İllig Ḳaġan tarafından cezalandırılmaları, kağanın yönetiminden hoşnut olmayan bu kişilerin kağanı terk etmelerine yol açmıştır. Kağanlığın bünyesindeki yabancıların da bu çöküş sürecinde yürüttükleri olumsuz faaliyetler, kağanlığın yıkılmasına katkıda bulunmuştur. Doğu Göktürk Kağanlığı'nın zayıflayıp çökmekte olduğunu gören Tang Hanedanı da fırsattan yararlanarak bir askerî seferle bu devleti ortadan kaldırmaya karar vermiştir. General Li Jing'in 李靖 komuta ettiği Tang seferî ordusu, 630 yılında Göktürk kuvvetlerini dağıtarak İllig Ḳaġan'ı ele geçirmiş ve Doğu Göktürk Kağanlığı'nı yıkmıştır. Bu seferle ilgili kayıtlar Çin kroniklerinde bulunmaktadır. Ancak Doğu Göktürk Kağanlığı'nın çöküşünün daha iyi anlaşılabilmesi için, bu devleti yıkan General Li Jing'in askerî düşüncesinin yer aldığı Tang Tai-zong Li Wei-gong Wen-dui 唐太宗李衛公問對 adlı esere de başvurulması gerekmektedir. Tezimizde Doğu Göktürk Kağanlığı'nın çöküş süreciyle ilgili Çin kaynaklarını gözden geçirerek bu süreçle ilgili bazı sorunları çözdük. Kağanlığın çöküş sebeplerini tespit ettik ve bozkır imparatorluklarının çöküşleriyle ilgili yaklaşımların da yardımıyla bu sebeplerin arka planlarını inceledik. Li Jing'in Tang Tai-zong Li Wei-gong Wen-dui'de dağınık bir şekilde yer alan askerî düşüncesini tasnif ederek onun bu düşünceyi Göktürklerle savaşırken nasıl kullandığını ve nasıl başarılı olduğunu ortaya koyduk. Doğu Göktürk Kağanlığı'nın yıkılmasıyla sonuçlanan 630 seferini anlatan Çin kayıtlarıyla yaptığımız karşılaştırmalarla da gerçekliği hakkında kuşkular bulunan ve asıl metni günümüze ulaşmayan Tang Tai-zong Li Wei-gong Wen-dui'nin büyük oranda orijinal bir metne dayandığını, metne sonradan yapılan eklemelerin ise sayıca az olduğunu tespit ettik.
Özet (Çeviri)
Following its foundation in 552, the Gokturk (Tu-jue 突厥) Qaghanate was divided into two rival qaghanates in the year 583. One of these, the Eastern Gokturk Qaghanate, was destroyed by the Tang 唐 Dynasty of China in 630 after the qaghanate suffered from a series of disasters starting from 627. Economy was disrupted because of harsh winters and military spending, while vassal nomadic tribes rebelled because of heavy taxation. Illig Qaghan (Xie-li Ke-han 頡利可汗), ruler of the qaghanate, favored foreigners like Soghdians and Chinese in state affairs, which made him unpopular among Gokturk noblemen who were the representatives of the founding element of the qaghanate. When members of the Gokturk dynasty failed in suppressing the rebellions, they were punished by Illig Qaghan, which led these noblemen to abandon him as they were already dissatisfied from his rule. Some disruptive activities of foreigners living among the Gokturks also contributed to the fall of the qaghanate during this process. Seeing that the qaghanate was weakening and about to fall, the Tang Dynasty decided to take advantage of this opportunity by organizing a military campaign and destroying the qaghanate. The Tang field army commanded by General Li Jing 李靖 dispersed Gokturk forces, captured Illig Qaghan and destroyed the qaghanate in the year 630. Records about this campaign are located in Chinese chronicles. However, in order to better comprehend the fall of the Eastern Gokturk Qaghanate, it is necessary to study Tang Tai-zong Li Wei-gong Wen-dui 唐太宗李衛公問對, a historical source containing the military thought of General Li Jing who destroyed this empire. In our dissertation, we went through the Chinese sources containing information about the fall of this qaghanate and solved some of the problems regarding this process. We identified the reasons for the fall of the qaghanate and examined the backgrounds of these reasons with the help of several approaches regarding the fall of steppe empires. After classifying Li Jing's military thought located dispersedly in the Tang Tai-zong Li Wei-gong Wen-dui, we put forth how he used this thought while fighting against the Gokturks and how he succeeded. Because there are disputes regarding the authenticity of the Tang Tai-zong Li Wei-gong Wen-dui, we also made comparisons with the Chinese records describing the campaign of 630, and we determined that this work has been largely based on an original now-lost text, while later additions to the text have been few in number.
Benzer Tezler
- Ming-Qing dönemi kısa öyküleri (Üç deyiş, iki rivayet ve bir çalışma odasından garip öyküler)
The Short tales of the Ming-Qing period
YILDIZ BERKKAN
- Synthesis of proton exchange membrane by atrp and iniferter methods
Atrp ve iniferter yolu ile iyonik iletkenliğe sahip polimer sentezi
CÜNEYT ERDİNÇ TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Polimer Bilim ve Teknolojisiİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN HAYRİ ACAR
- Elektrikli taşıtlarda batarya soğutma sisteminin iyileştirme yöntemlerinin araştırılması
The investigation on the improvements of battery cooling systems of electric vehicles
FATİH MEHMETHAN NAVGASIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Otomotiv MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiOtomotiv Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN SEVİLGEN
- γ dor yıldızlarının genel özellikleri
General characteristics of γ dor stars
MEHMET KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Astronomi ve Uzay BilimleriEge ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMÜR ÇAKIRLI
- 1990'lı yılların Türkiye siyasetine genel bir bakış: Yeni Demokrasi Hareketi örnek olayı
A general overview of Turkish politics in the 1990s: The New Democracy Movement as a case study
ARDA GÖBEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerÇankaya ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BAHADIR TÜRK